Rrjedhja e informacioneve mund të jetë çarja më e keqe e inteligjencës amerikane në dekada
Më 26 shkurt, zyrtarët nga SBU, shërbimi i sigurisë së Ukrainës, arritën në një përfundim shokues. Agjentët e tyre në Bjellorusi i kishin kundërshtuar urdhrat dhe e kishin sulmuar një aeroplan vëzhgues rus më herët atë ditë. Spiunët amerikanë po dëgjonin. Ata vunë re atë copëz të inteligjencës në një rrjedhje shumë të klasifikuar mbi luftën në Ukrainë, të shpërndarë nga shtabi i përbashkët i Amerikës më 1 mars. Brenda disa ditësh ai raport, dhe më shumë se 50 të tjerë, u shtypën dhe u ngarkuan në internet. Duket se është rrjedhja më serioze e inteligjencës amerikane në dekada.
Dosjet e zbuluara, të cilat përfshijnë vlerësime ushtarake për luftën në Ukrainë dhe raporte të CIA-s për një sërë çështjesh globale, tërhoqën vëmendje të gjerë kur disa u shfaqën në Telegram, një aplikacion mesazhesh që përdoret gjerësisht në Rusi. Disa ishin publikuar në Discord, një faqe bisede e njohur me entuziastët e videolojërave, më 1 dhe 2 mars, sipas Bellingcat, një grupi hetimor. Disa materiale të klasifikuara ishin shfaqur që në muajin janar.
Ndërkohë që rrjedhjet qarkulluan në Telegram, të paktën një prej tyre u falsifikua në mënyrë të vrazhdë duke i fryrë shifrat e viktimave të Ukrainës dhe duke i nënvlerësuar ato ruse – por të tjerët nuk treguan shenja të dukshme manipulimi. Disa ish-zyrtarë të inteligjencës amerikane dhe evropiane i thanë The Economist se mendonin se raportet ishin ndoshta dokumente autentike amerikane. Pentagoni e konfirmoi këtë. Një zëdhënës tha se po udhëheqte një panel ndërqeveritar për ta vlerësuar dëmin. Zyrtarët e lartë ishin duke konsultuar partnerë dhe aleatë në mbarë botën. Ndërkohë që Departamenti i Drejtësisë hapi një hetim mbi burimin e rrjedhjes, administrata Biden po i qasej “një vështrimi më të afërt se si shpërndahet ky lloj informacioni dhe kujt”. Koha nuk mund të jetë më e keqe: Ukraina po përgatit një kundërofensivë që mund të fillojë brenda javësh. Informacioni e rrjedhur ofron një dritare të jashtëzakonshme në gjendjen e forcave të saj të armatosura.
Disa rrjedhje ofrojnë një përshkrim të hollësishëm tërheqës të planeve perëndimore për ta armatosur dhe trajnuar ushtrinë e Ukrainës, duke përfshirë statusin e secilës brigadë ukrainase, inventarin e saj të armatimit dhe artilerisë dhe numrin e saktë të predhave dhe raketave të drejtuara me saktësi që Ukraina i lëshon çdo ditë. Nëse të dhënat janë të sakta, të dhënat mund t’i japin mundësinë inteligjencës ushtarake ruse t’i identifikojë brigadat specifike që ndoshta kanë pasur për detyrë ta shkelin mbrojtjen ruse në fillim të ofensivës. Kjo, nga ana tjetër, mund ta lejojë Rusinë t’i monitorojë me kujdes ato njësi për ta vlerësuar vendndodhjen e një ofensive. Një rrjedhje tregon se Korpusi i 10-të i Ukrainës ka të ngjarë ta komandojë operacionin, i cili tani do ta bëjë selinë e tij një objektiv të dukshëm rus.
Ndoshta dokumentet më të dëmshme e tregojnë gjendjen e mbrojtjes ajrore të Ukrainës. Pas ndalimit të sulmeve të përsëritura me dron dhe raketa ruse, këto janë në gjendje të rëndë. Raketat Buk të vendit u llogaritën se kishin të ngjarë të mbaronin më 31 mars bazuar në ritmet mbizotëruese të zjarrit, megjithëse nuk është e qartë nëse kjo ka ndodhur në të vërtetë. Raketat e saj S-300 do të zgjasin vetëm deri më 2 maj. Së bashku të dy llojet përbëjnë rreth 90% të mbrojtjes ajrore të Ukrainës me rreze të mesme. Bateritë e mbetura, duke përfshirë sistemet perëndimore të mbrojtjes ajrore, “nuk janë në gjendje të përputhen me vëllimin rus” të zjarrit, thotë Pentagoni, megjithëse më 4 prill njoftoi se do të dërgonte më shumë raketa interceptuese. Aftësia e Ukrainës për t’i mbrojtur linjat e saj të frontit “do të reduktohet plotësisht” deri më 23 maj. Një tabelë e përcakton datën në të cilën do të konsumohet çdo lloj rakete; një hartë përshkruan vendndodhjen e çdo baterie.
Megjithatë, dokumentet e zbuluara vështirë se japin një pamje rozë të forcave të armatosura të Rusisë. Megjithëse e ka shkatërruar qytetin lindor të Bakhmut-situata atje ishte “katastrofike” deri më 28 shkurt, sipas shefit të inteligjencës ushtarake të Ukrainës, i cili citohet në një raport – fuqia e tij luftarake është e gjymtuar. Agjencia Amerikane e Inteligjencës së Mbrojtjes llogarit se 35,000 deri në 43,000 trupa ruse kanë vdekur, dyfishi i numrit të viktimave ukrainase, me mbi 154,000 të plagosur, rreth 40,000 më shumë se shifra ukrainase (agjencia pranon se këto shifra janë të paqarta). Rusia gjithashtu ka humbur më shumë se 2000 tanke dhe tani ka vetëm 419 . Një tjetër rrjedhje thotë se “fushata e mprehtë e shkatërrimit” të Rusisë në lindje “po shkon drejt një ngërçi” dhe se rezultati ka të ngjarë të jetë “një luftë e zgjatur përtej vitit 2023”.
Dokumentet do të kenë pasoja më të gjera politike. Një rrjedhje sugjeron se ka 97 personel të forcave speciale nga vendet e NATO-s në Ukrainë, duke përfshirë 50 nga Britania, 17 nga Letonia, 15 nga Franca dhe 14 nga Amerika. Shumica ndoshta po i trajnojnë homologët e tyre ukrainas; vendet shpesh vendosin forca speciale me fshehtësi të konsiderueshme. Megjithatë, Kremlini ka të ngjarë ta përdorë zbulimin për ta justifikuar narrativën e tij se po lufton jo vetëm kundër Ukrainës, por kundër krejt tërësisë së NATO-s.
Rrjedhja është gjithashtu një kujtesë se spiunët amerikanë mbledhin inteligjencë për aleatët e tyre – një fakt që shkaktoi bujë në vitin 2013 kur u zbulua se Agjencia e Sigurisë Kombëtare e Amerikës (NSA), përgjegjëse për inteligjencën e sinjaleve, e kishte spiunuar Angela Merkelin, atëherë kancelarja gjermane, mes liderëve të tjerë botërorë. Rrjedhja më e fundit tregon se agjencitë amerikane po i përgjojnë jo vetëm gjeneralët ukrainas, por edhe zyrtarët në Hungari, Izrael, Korenë e Jugut dhe Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, mbikëqyrësin e OKB-së. Një raport i CIA pretendon se udhëheqësit e Mossad-it, agjencisë së inteligjencës së jashtme të Izraelit, i inkurajuan zyrtarët e saj dhe qytetarët izraelitë që të protestonin kundër reformave të diskutueshme gjyqësore.
Më e rëndësishmja, rrjedhjet përshkruajnë jo vetëm kë po spiunon Amerika, por edhe se si po e bën atë. Përshkrimi i vlerësimit të SBU për sulmin e avionit në Bjellorusi, për shembull, shënohet jo vetëm si top sekret – niveli më i lartë i klasifikimit të Amerikës – por edhe “SI-g”. Ky akronim tregon material që rrjedh nga inteligjenca e sinjaleve veçanërisht të ndjeshme, të tilla si përgjimet e telefonit ose përgjimet elektronike, sipas zyrtarëve të njohur me shënimin. Por për shkak se shumë nga dokumentet e zbuluara përshkruajnë komunikime specifike midis individëve ose grupeve – duke përfshirë brenda ushtrisë ruse dhe agjencive të inteligjencës – ato mund t’i ndihmojnë objektivat të kuptojnë se si Amerika po e merr informacionin.
Publikimi i këtyre dokumenteve është ndoshta një nga katër rrjedhjet më të rëndësishme të inteligjencës në këtë shekull, thotë Thomas Rid nga Universiteti Johns Hopkins, së bashku me vjedhjen e dosjeve nga Edëard Snoëden, një ish-kontraktor i NSA-së, në vitin 2013, dhe publikimin e NSA dhe Mjetet e hakerimit të CIA-s në vitet 2016 dhe 2017, respektivisht. Dëmi mund të jetë i rëndë. Rrjedhja konfirmon se agjencitë amerikane të inteligjencës kanë depërtuar në Rusi në një shkallë të jashtëzakonshme. Mirëpo spiunët dhe gjeneralët rusë tani ka të ngjarë të marrin masa mbrojtëse, të tilla si ndryshimi i metodave të tyre të komunikimit.
Aleatët amerikanë gjithashtu mund të hezitojnë përpara se t’i ndajnë sekretet. Një numër i madh amerikanësh kanë qasje në informacionin e klasifikuar. Rreth 1.3 milionë prej tyre, duke përfshirë shumë kontraktorë, të tillë si Snoëden, kanë leje për dosje tepër sekrete. Dhe pas sulmeve të 11 shtatorit, të cilat ndodhën pjesërisht për shkak se inteligjenca nuk u nda mjaft shpejt dhe gjerësisht ndërmjet agjencive, informacionet delikate u shpërndanë shumë më gjerësisht. Rezultati ishte një sistem më i rrjedhshëm. Gjeneralët ukrainas tashmë janë të kujdesshëm për t’i zbuluar sekretet e tyre për këtë arsye. Tani ata mund të mblidhen në një moment jetik. “Nëse kjo lloj gjëje do të ndodhte në Mbretërinë e Bashkuar, ose në Izrael, ose në Gjermani ose Australi,” thotë zoti Rid, “SHBA-të do ta kishin ndërprerë ndarjen e [inteligjencës] plotësisht.”/The Economist
Korrigjim: Pentagoni vlerëson se rreth 40,000 trupa ruse më shumë janë plagosur se ato ukrainase, jo 40 herë më shumë sesa kemi shkruar fillimisht. Kërkojmë falje.
Përgatiti: Nuhi Shala
