Studimi: Më shumë se 1.3 miliardë të rritur rrezikohen të preken nga diabeti deri në vitin 2050
Numri i të rriturve që jetojnë me diabet në mbarë botën do të dyfishohet deri në vitin 2050, sipas një studimi që fajëson rritjen e shpejtë të niveleve të obezitetit dhe zgjerimin e pabarazive shëndetësore.
Vlerësimet e reja parashikojnë se numri do të rritet nga 529 milionë në vitin 2021 në më shumë se 1.3 miliardë në vitin 2050. Asnjë vend nuk pritet ta shohë një rënie të shkallës së diabetit gjatë 30 viteve të ardhshme. Gjetjet u botuan në revistat The Lancet dhe The Lancet Diabetes & Endocrinology.
Ekspertët i kanë përshkruar të dhënat si alarmante, duke thënë se diabeti po e tejkalon shumicën e sëmundjeve në nivel global, duke paraqitur një kërcënim të rëndësishëm për njerëzit dhe sistemet shëndetësore.
“Diabeti mbetet një nga kërcënimet më të mëdha të shëndetit publik të kohës sonë dhe është vendosur të rritet në mënyrë agresive gjatë tri dekadave të ardhshme në çdo vend, grupmoshë dhe gjini, duke paraqitur një sfidë serioze për sistemet e kujdesit shëndetësor në mbarë botën”, ka deklaruar Dr Shivani Agarwal, nga Sistemi Shëndetësor Montefiore dhe Kolegji i Mjekësisë Albert Einstein në Nju Jork.
OKB-ja ka parashikuar që deri në vitin 2050 popullsia e botës do të arrijë shifrën e rreth 9.8 miliardëve. Kjo sugjeron që deri atëherë, një në shtatë dhe një në tetë njerëz do të jetojnë me diabet.
Autorët e hulumtimit shkruajnë se “Diabeti i tipit 2, i cili përbën pjesën më të madhe të rasteve të diabetit, është kryesisht i parandalueshëm dhe, në disa raste, potencialisht i kthyeshëm nëse identifikohet dhe menaxhohet herët në rrjedhën e sëmundjes. Megjithatë, të gjitha provat tregojnë se prevalenca e diabetit po rritet në mbarë botën, kryesisht për shkak të rritjes së obezitetit të shkaktuar nga faktorë të shumtë.
Racizmi strukturor i përjetuar nga grupet etnike të pakicave dhe “pabarazia gjeografike” po i përshpejtojnë normat e diabetit, sëmundjeve, sëmundjeve dhe vdekjeve në mbarë botën, thanë autorët.
Njerëzit nga komunitetet e margjinalizuara kanë më pak gjasa të kenë qasje në barnat esenciale, të tilla si insulina dhe të kenë kontroll më të keq të sheqerit në gjak, cilësi më të ulët të jetës dhe jetëgjatësi të reduktuar.
Pandemia e ka përforcuar pabarazinë e diabetit në nivel global. Njerëzit me diabet kishin dy herë më shumë gjasa të zhvillonin infeksion të rëndë me Covid-19 dhe të vdisnin në krahasim me ata pa diabet, veçanërisht midis grupeve etnike të pakicave, thanë autorët e lartcekur.
Hulumtimi përshkruan se si efektet në shkallë të gjerë dhe të rrënjosura thellë të racizmit dhe pabarazisë çojnë në ndikime të pabarabarta në prevalencën globale të diabetit, kujdesin dhe rezultatet.
Ndikimet negative të ndërgjegjësimit dhe politikave publike, zhvillimit ekonomik, qasjes në kujdes të cilësisë së lartë, inovacioneve në menaxhim dhe normave sociokulturore u ndjenë gjerësisht nga popullatat e margjinalizuara dhe do të jenë për brezat që do të vijnë, zbuloi ai.
“Politikat raciste siç janë ndarja e banesave ndikojnë në vendin ku jetojnë njerëzit, qasjen e tyre në ushqim të mjaftueshëm dhe të shëndetshëm dhe shërbime të kujdesit shëndetësor”, thotë bashkëautori Leonard Egede i Kolegjit Mjekësor të ëisconsin. “Kjo kaskadë e zgjerimit të pabarazisë së diabetit çon në boshllëqe thelbësore në kujdesin dhe rezultatet klinike për njerëzit nga grupet racore dhe etnike historikisht të padrejta, duke përfshirë njerëzit e zinj, hispanikë dhe indigjenë”.
Kushtet strukturore në vendet ku njerëzit jetojnë dhe punojnë kanë efekte negative të gjera, transgjenerative në rezultatet e diabetit në të gjithë botën, sipas hulumtimit.
Dr Alisha Wade, bashkëautore dhe një profesoreshë e asociuar në Universitetin e ëitëatersrand në Afrikën e Jugut, tha: “Është tejet me rëndësi që ndikimi i faktorëve socialë dhe ekonomikë në diabetin të njihet, të kuptohet dhe të përfshihet në përpjekjet për të frenuar botën globale. Kriza e diabetit”.
Organizata bamirëse Diabetes UK ka thënë më parë se numri i lartë i njerëzve mbipeshë ose obezë – rreth 64% e të rriturve në Angli – po përkthehet në një rritje të rasteve të rasteve të tipit 2.
Gjendja po bëhet gjithnjë e më e zakonshme tek ata nën moshën 40 vjeç dhe në zonat ku ka nivele më të larta privimi.
Diabetes UK thotë se faktorët e rrezikut të diabetit të tipit 2 ishin “të shumëfishtë dhe kompleks” dhe përfshinin moshën, historinë familjare, përkatësinë etnike dhe peshën.
Chris Askew, shefi ekzekutiv i Diabetes UK, deklaron se “ky studim i rëndësishëm nënvizon shkallën e madhe të krizës së diabetit me të cilën po përballemi, si në Mbretërinë e Bashkuar ashtu edhe në mbarë botën.
“Përkatësia juaj etnike, vendi ku jetoni dhe të ardhurat tuaja ndikojnë të gjitha në shanset tuaja për ta marrë diabetin e tipit 2, kujdesin që merrni dhe shëndetin tuaj afatgjatë, dhe të gjitha këto janë të ndërlidhura”.
“Nevoja për veprime të bashkërenduara ndërqeveritare për t’i trajtuar pabarazitë në prevalencën dhe rezultatet e diabetit, si dhe kushtet themelore të shëndetit të keq, si varfëria dhe të jetuarit me obezitet, nuk ka qenë asnjëherë më e madhe apo më urgjente”./The Guardian
Përgatiti: Nuhi Shala
