Shkencëtarët zbulojnë se çfarë ndodh me jetëgjatësinë kur lihet duhani
Është tejet me rëndësi të nënvizohen përfitimet e rëndësishme të përqafimit të një stili jetese pa duhan, pavarësisht nga mosha e dikujt.
Një analizë e gjerë e fundit e kryer nga studiues nga Kanadaja dhe Norvegjia zbulon se individët që e lënë duhanin, pavarësisht se kur në jetë e marrin këtë vendim, ka të ngjarë ta rrisin ndjeshëm jetëgjatësinë e tyre.
Sipas shkencëtarit të shëndetit publik Prabhat Jha nga Qendra për Kërkime të Shëndetit Global në Unity Health Toronto, akti i lënies së duhanit është jashtëzakonisht efektiv në reduktimin e rrezikut të vdekjes së parakohshme. Veçanërisht, individët që arrijnë të abstenojnë nga pirja e duhanit për një dekadë mund të presin të jetojnë pothuajse aq gjatë sa ata që nuk kanë pirë asnjëherë duhan.
Studimi thotë më tej se edhe abstenimi afatshkurtër nga pirja e duhanit mund të sjellë përfitime të konsiderueshme. Për shembull, nëse një person e lë duhanin për më pak se tre vjet, ai potencialisht mund të parandalojë humbjen e pesë viteve të jetës. Për më tepër, një ndërprerje dhjetëvjeçare e pirjes së duhanit mund të shmangë një dekadë të tërë të jetës që përndryshe mund të humbiste.
E rëndësishmja, sa më herët që një duhanpirës vendos të lërë duhanin, aq më i madh është ndikimi pozitiv në jetëgjatësinë e tij të përgjithshme. Gjetjet e këtij studimi, të nxjerra nga hulumtimi vëzhgues që përfshin shumë vende me të ardhura të larta, përfshirë Norvegjinë, Britaninë e Madhe, SHBA-në dhe Kanadanë, demonstrojnë përfitimet e prekshme të lënies së duhanit.
Duhanpirësit që kanë marrë pjesë në studim, nga mosha 40 deri në 80 vjeç, i kanë humbur mesatarisht 12 deri në 13 vjet të jetës së tyre në krahasim me jo duhanpirësit.
Megjithatë, ata që e lanë duhanin me sukses për dhjetë vjet kanë parë një ndryshim të dukshëm në rreziqet që lidhen me zakonin e tyre të mëparshëm, duke përfshirë uljen e shkallës së vdekshmërisë nga sëmundjet e lidhura me duhanin si sulmi në tru, sëmundjet e zemrës dhe kanceri.
Rezultatet e vënë theksin tek mesazhi se nuk është kurrë vonë për të lënë duhanin, duke e zhvlerësuar keqkuptimin se lënia e duhanit është e kotë, veçanërisht në moshën e mesme. Ndikimi i lënies së duhanit është i shpejtë dhe i gjerë, duke çuar në një jetë më të gjatë dhe cilësore në fusha të ndryshme shëndetësore.
Ndërsa disa dëme të pakthyeshme mund të vazhdojnë, të tilla si kushtet e mushkërive, lënia e duhanit mbetet strategjia më efektive për përmirësimin e shëndetit dhe funksionit të mushkërive tek duhanpirësit. Veçanërisht, individët që e lënë duhanin për dhjetë vjet pas moshës 40-vjeçare mund të parandalojnë potencialisht tetë vjet humbje të jetës për shkak të kancerit, duke i afruar ata me jetëgjatësinë e joduhanpirësve.
Në përgjithësi, gjetjet e studimit e nënvizojnë nevojën urgjente për t’i mbështetur duhanpirësit në përpjekjet e tyre për ta lënë duhanin, duke i dhënë përparësi ndjeshmërisë dhe mirëkuptimit, duke pasur parasysh natyrën shumë të varur të cigareve.
Duke i fuqizuar individët për ta lënë duhanin, mund të përmirësohen ndjeshëm rezultatet e shëndetit publik dhe të nxiten komunitete më të shëndetshme./Science Alert
Ky studim është publikuar në NEJM Evidence.
Përgatiti: Nuhi Shala
