Intervistë me deputetin që propozoi në Parlamentin Europian rezolutën për sulmin në Banjskë

Përmes një rezolute me 28 pika e cila u miratua në Parlamentin Europian disa ditë më parë, grupe politike të ndryshme brenda këtij institucioni kanë dënuar sulmin terrorist ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë të Zveçanit më 24 shtator, derisa kanë kërkuar të hartohen masa ndëshkuese ndaj Serbisë.

Deputeti kroat nga Grupi i Socialistëve dhe Demokratëve në Parlamentin Europian, Tonino Picula, vlerëson se rezoluta e ka kapacitetin të ndikojë në Komisionin Europian dhe Këshillin Europian që të shqyrtojnë masa të tilla kundër autoriteteve përgjegjëse për sulmin.

Në një intervistë për KALLXO.com, Picula thotë se rezoluta nuk është një dokument ligjor detyrues, megjithatë thotë se ajo përfaqëson një deklaratë të fortë politike.

Eurodeputeti që ka iniciuar rezolutën, konsideron se incidenti në Banjskë ka pasur pasoja të rëndësishme dhe të gjera në shumë fronte.

“Çdo përparim që ishte bërë në negociata është minuar, pasi sulmi ka intensifikuar armiqësitë dhe mosbesimin mes palëve”- ka thënë ai për KALLXO.com teksa ka shtuar se sipas tij, kjo ngjarja ka theksuar nevojën për masa proaktive për të siguruar që situata të mos destabilizojë më tej Ballkanin Perëndimor.

Mes tjerash, Picula ka folur edhe për deklaratën e presidentit Emmanuel Macron për liberalizimin e vizave, proces për të cilin ai tha se nuk mund të  pezullohet në mënyrë të njëanshme nga një shtet i vetëm anëtar.

Intervista e plotë:

KALLXO.com: Në tekstin e miratuar të rezolutës, Komisionit Europian dhe Këshillit Europian u është bërë thirrje që të vendosin masa ndëshkuese ndaj Qeverisë së Serbisë, sa mund të ndikojë kjo rezolutë që të merret një vendim i tillë?

Picula: Rezoluta e miratuar në Parlamentin Europian u bën thirrje vendeve anëtare të BE-së të vendosin masa kufizuese kundër aktorëve destabilizues në Serbi. E ka kapacitetin të ndikojë në Komisionin Europian dhe Këshillin që të shqyrtojnë masa të tilla kundër autoriteteve përgjegjëse në Serbi. Ndërsa vetë rezoluta nuk është një dokument ligjor detyrues, ajo përfaqëson një deklaratë të fortë politike dhe një shprehje të qartë të qëndrimit të Parlamentit Europian për këtë çështje. Fakti që rezoluta mori shumicën e votave në Parlamentin Europian tregon një nivel të konsiderueshëm mbështetjeje për këto masa. Rezoluta kërkon gjithashtu një hetim mbi përfshirjen e mundshme të Serbisë në sulmin terrorist dhe thekson nevojën për bashkëpunim të plotë nga autoritetet serbe. Për më tepër, ajo ngre shqetësime për përqendrimin e forcave serbe afër kufirit të Kosovës dhe bën thirrje për një plan për menaxhimin e krizave. Për më tepër, rezoluta trajton dinamikën më të gjerë gjeopolitike, veçanërisht marrëdhëniet e Serbisë me Rusinë dhe Kinën, dhe shpreh shqetësime për ndikimin destabilizues të autoriteteve serbe në rajon. Unë shpresoj se institucionet e BE-së do ta marrin parasysh rezolutën kur formulojnë politikat dhe vendimet e tyre në lidhje me Serbinë dhe Kosovën.

KALLXO.com: A ka aktualisht sinjale se Bashkimi Europian po përgatit sanksione kundër Serbisë?

Picula: Rezoluta e fundit e miratuar nga Parlamenti Europian bën thirrje për masa kufizuese kundër aktorëve destabilizues në Serbi. Edhe pse ky është një zhvillim domethënës, kjo nuk jep sinjale konkrete për përgatitje të sanksioneve të tilla nga Bashkimi Europian në këtë moment. Rezoluta përcjell qëndrimin e fortë të Parlamentit Europian dhe pritshmërinë e tij që Komisioni Europian dhe Këshilli t’i marrin në konsideratë këto masa.

KALLXO.com:  Sipas jush, çfarë ka ndryshuar sulmi në Banjskë, qoftë në marrëdhëniet Kosovë-Serbi, në dialog apo edhe në situatën e sigurisë në Kosovë dhe në rajon?

Picula: Sulmi në Banjskë është një incident që ka shënuar çast vendimtar dhe ka pasur pasoja të rëndësishme dhe të gjera në shumë fronte. Ka përkeqësuar marrëdhëniet tashmë të acaruara ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Incidenti ka thelluar mosbesimin dhe gjithashtu e ka bërë gjithnjë e më sfiduese gjetjen e gjuhës së përbashkët. Sulmi ka shërbyer si një kujtesë e ashpër e çështjeve të pazgjidhura prej kohësh dhe tensioneve të vazhdueshme që vazhdojnë të përcaktojnë marrëdhëniet e tyre. Për më tepër, sulmi ka kompromentuar dialogun e vazhdueshëm ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, i cili është vendimtar për normalizimin e marrëdhënieve të tyre. Çdo përparim që ishte bërë në negociata është minuar, pasi sulmi ka intensifikuar armiqësitë dhe mosbesimin mes palëve. Incidenti shërben si një ilustrim shqetësues se sa i brishtë mund të jetë procesi i dialogut në këtë rajon. Në frontin e sigurisë rajonale, sulmi në Banjskë ka futur një shtresë të re paqëndrueshmërie. Prania e forcave paraushtarake serbe pranë kufirit të Kosovës ka ngritur shqetësime për përshkallëzimin e mundshëm të sigurisë, jo vetëm brenda Kosovës, por edhe në rajon më të gjerë. Kjo ngjarje thekson nevojën për masa proaktive për të siguruar që situata të mos destabilizojë më tej Ballkanin Perëndimor, një rajon që ka përjetuar pjesën e tij të konflikteve dhe tensioneve në historinë e fundit.

KALLXO.com: Si e shihni aktualisht procesin e dialogut Kosovë-Serbi, a mund të ketë progres në këtë periudhë kur liderët e Kosovës kanë deklaruar se nevojiten sanksione ndaj Serbisë për t’iu rikthyer dialogut, ndërsa në anën tjetër Serbia ka mohuar përfshirjen në ngjarje në veri?

Picula: Procesi i dialogut Kosovë-Serbi përballet me sfida të mëdha për momentin. Thirrja e Kosovës për sanksione ndaj Serbisë si kusht për rifillimin e bisedimeve, së bashku me mohimin e përfshirjes së Serbisë në ngjarjet e fundit në veri, ka acaruar edhe më shumë marrëdhëniet. Rezoluta e Parlamentit Europian pasqyron shqetësimin ndërkombëtar për situatën. Derisa të ketë një hetim gjithëpërfshirës dhe një rivendosje të besimit midis palëve, është e paqartë se kur dhe si mund të rifillojë dialogu. Përparimi do të kërkojë përpjekje të konsiderueshme nga të dyja palët dhe aktorët ndërkombëtarë për të ulur tensionet dhe për të rindërtuar besimin, duke e bërë atë një parakusht për negociata kuptimplote.

KALLXO.com: Si e shihni deklaratën e presidentit të Francës, Emmanuel Macron për liberalizimin e vizave për Kosovën, a mendoni se çështja e vizave nuk duhet të lidhet me dialogun Kosovë-Serbi dhe zhvillimet në veri?

Picula: Besoj se deklarata e Emmanuel Macron për liberalizimin e vizave për Kosovën ngjalli polemika për shkak të një problemi përkthimi. Ndërsa dukej se sugjeronte një pezullim të liberalizimit të vizave, Elysee sqaroi se nuk ishte kështu. Komentet e Macron ishin kryesisht për tensionet e vazhdueshme ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe ai theksoi nevojën për angazhim nga të dyja autoritetet për të ecur përpara. Në këtë kontekst, komentet e Macron u perceptuan si potencialisht ndërlikuese të përpjekjeve për të rivendosur besimin dhe bashkëpunimin ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

KALLXO.com: Duke qenë se është miratuar vendimi për heqjen e vizave për Kosovën, a shihni rrezik që ky vendim të pezullohet apo anulohet?

Picula: Procesi i liberalizimit të vizave, i cili ishte miratuar nga institucionet e BE-së dhe ishte vendosur të hynte në fuqi më 1 janar 2024, nuk mund të pezullohet në mënyrë të njëanshme nga një shtet i vetëm anëtar dhe do të kërkonte një proces kompleks për t’u vonuar ose ndaluar, i cili ka të ngjarë të përballet me rezistencë. Komentet e Macron u panë si një paralajmërim për Kosovën që të përafrohet me pritjet e BE-së.