Çfarë dihet për ushtarin amerikan i cili ka kaluar në territorin e Koresë së Veriut?
Për herë të parë në dekada, një ushtar amerikan besohet të jetë në paraburgim në Korenë e Veriut. Ky është një skenar që mund të shkaktojë dhimbje koke diplomatike për Shtetet e Bashkuara, ndërkohq që ajo, së bashku me aleatin Korenë e Jugut, përpiqet të mbajë presion mbi Phenianin teksa kombi i izoluar po i rrit testet e tij të raketave balistike dhe retorikën luftarake.
Ushtria amerikane e ka identifikuar ushtarin që e kaloi vijën e demarkacionit në Korenë e Veriut të martën si Pvt. Travis King.
Zyrtarët ushtarakë amerikanë thonë se King “me dashje dhe pa autorizim” kaloi në Korenë e Veriut ndërsa po bënte një turne civil në Zonën e Përbashkët të Sigurisë, një koleksion i vogël ndërtesash brenda zonës së çmilitarizuar (DMZ) 240 km të gjatë që e ka ndarë Korenë Veriore me atë Jugore që nga fundi i Luftës Koreane në vitin 1953.
Pse ka rëndësi kjo?
Marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Koresë së Veriut kanë qenë të tensionuara me dekada, por gjërat janë veçanërisht të vështira tani.
Tensionet midis Phenianit dhe Uashingtonit janë rritur, pasi Veriu i ka rritur programet e tij bërthamore dhe raketore përgjatë viteve pas një prishjeje të bisedimeve midis ish-presidentit të SHBA Donald Trump dhe Kim Jong Un të Koresë së Veriut në vitin 2019.
Ato bisedime, të cilat përfshinin tre takime personalisht dhe ku ish presidenti Trump u presidenti i parë në detyrë i SHBA që shkeli të njëjtën vijë demarkacioni të cilën King kaloi të martën, përfunduan pa ndonjë përparim domethënës diplomatik.
Shtetet e Bashkuara nuk kanë marrëdhënie zyrtare diplomatike me Korenë e Veriut. Në vend të kësaj, Ambasada Suedeze në Phenian vepron si një ndërlidhës për SHBA-në.
Cilat janë rreziqet për Travis King?
King është tani në duart e një regjimi famëkeq autokratik dhe të errët njëpartiak që i konsideron Shtetet e Bashkuara si një armik të vdekshëm.
Çfarë vlere të inteligjencës ushtarake mund t’i japë King Koresë së Veriut është e pasigurt. Si një person privat, ai nuk ka të ngjarë të ketë qasje në informacione të nivelit të lartë, por vetëm duke qenë në një instalim ushtarak amerikan, ai mund të jetë në gjendje të flasë për gjëra të tilla si planimetria e bazave ose cilat njësi dhe numra trupash janë atje.
Por si ushtar dhe qytetar amerikan, King gjithashtu i jep Phenianit një pazar potencialisht të fuqishëm.
Komanda e Kombeve të Bashkuara, e cila mbikëqyr operacionet në Zonën e Demilitarizuar, tha se “po punon me homologët e Ushtrisë Popullore të Koresë së Veriut për ta zgjidhur këtë incident”. Nuk dihet se çfarë mund të kërkojë Koreja e Veriut për ta kthyer Kingun në paraburgim në SHBA.
Ose Koreja e Veriut mund ta përdorë Kingun për qëllime propagandistike.
Një pjesë e vogël e ushtarëve amerikanë u larguan në anën e Koresë së Veriut në dekadat pas përfundimit të Luftës Koreane, por nuk ka pasur një dezertim kohët e fundit.
Dhe nuk është e qartë për momentin se cilat ishin qëllimet e Kingut.
Megjithatë, ka pasur shumë raste më të fundit kur shtetasit amerikanë kanë mbetur të ngecur në Korenë e Veriut ose janë mbajtur në paraburgim, ndonjëherë për periudha të gjata kohore ndërsa zyrtarët amerikanë përpiqen të sigurojnë lirimin e tyre dhe Pheniani kërkon të nxjerrë lëshime.
Çfarë ka ndodhur në të kaluarën?
Amerikani i fundit i njohur që është arrestuar dhe mbajtur nga Koreja e Veriut ishte Bruce Byron Lowrance, i cili, sipas mediave shtetërore të Koresë së Veriut, kaloi nga Kina në Korenë e Veriut.
Pheniani e pati akuzuar Lowrance se punon për Agjencinë Qendrore të Inteligjencës, por e liroi atë rreth një muaj pasi u arrestua, me ambasadën suedeze në Korenë e Veriut që lehtësoi lirimin.
Rasti më i famshëm i fundit i një amerikani të mbajtur në Korenë e Veriut ishte ai i Otto Warmbier, një student kolegji amerikan që shkoi atje si turist në vitin 2016.
Qëndrimi i tij i planifikuar pesë-ditor u shndërrua në një paraburgim 17-mujor pasi u akuzua se u përpoq të vidhte një pankartë politike nga hoteli i tij.
Warmbier u dënua me 15 vjet punë të rëndë për këtë akuzë, por u lirua te zyrtarët amerikanë në vitin 2017. Megjithatë, gjendja fizike e ëarmbier ishte e keqe, dhe Uashingtoni zyrtar tha se ai ishte torturuar në paraburgim.
Ai vdiq më pak se një javë pasi u kthye në Shtetet e Bashkuara me dëmtim të rëndë të trurit.
Ndoshta rasti më i famshëm i kalimit të një ushtari amerikan në Korenë e Veriut ishte ai i Charles Jenkins, një rreshter i ushtrisë amerikane i cili kaloi në anën veriore në vitin 1965 ndërkohë që ishte i vendosur në një njësi ushtarake amerikane pranë Zonës së Demilitarizuar.
Jenkins më vonë pretendoi se ishte penduar për dezertimin e tij dhe fajësoi alkoolin për vendimin.
Teksa ishte në Korenë e Veriut, ai u shfaq në filma propagandistikë, u mësoi spiunëve koreano-veriorë anglisht dhe shpenzoi deri në tetë orë në ditë duke i studiuar shkrimet e liderëve të Koresë së Veriut.
Ai u lejua të largohej nga Koreja e Veriut në vitin 2004, dy vjet pasi gruaja e tij, një shtetase japoneze e cila u rrëmbye nga shtëpia e saj në Japoni në vitin 1978, u lejua të largohej nga Koreja e Veriut sipas një marrëveshjeje midis Phenianit dhe Tokios./CNN
Përgatiti: Nuhi Shala
