Lista Serbe duke e mbajtur tubimin elektoral në Graçanicë, më 2 qershor 2017. Foto: Armenije Zajmi/ Beta

Serbët e Bashkuar?

Vetëm pak ditë kanë mbetur para zgjedhjeve për Kuvendin e Kosovës. Më 11 qershor, serbët e Kosovës, ndër të tjera, do të jenë në gjendje të zgjedhin midis pesë listave të kandidatëve përfaqësues serbë. Deri disa ditë më parë, kishte një listë serbe – Lista Srpska – dhe para shpalljes së zgjedhjeve ne prisnim të mos kishim më shumë se dy. Por, duke gjykuar nga mënyra se si po shkojnë gjërat me përfaqësuesit serbë në këto zgjedhje, ne mund të presim vetëm pamundësinë dhe shpresën për asgjë.

Pozita e serbëve të Kosovës ishte gjithnjë interesante: pothuajse çdo vit ne marrim pjesë në zgjedhje, qofshin ato serbe apo kosovare. Në shumë raste në vitet e fundit, pjesëmarrja e serbëve në zgjedhjet e Kuvendit të Kosovës u vu në pikëpyetje, por në fund të fundit ne gjithnjë arritëm në përfundimin se pjesëmarrja mund të çojë në një ndikim më të madh në luftën për të drejtat e serbëve në Kosovë. Duke mbrojtur këtë qëndrim, Lista Srpska në përgjithësi konsiderohet si një parti që përfaqëson serbët dhe pozicionet e tyre. Pa marrë parasysh se në shumë raste – ndoshta në shumicën e rasteve – sigurisht që nuk ishte kështu, të paktën ka pasur një iluzion se ka një parti të vetme që ne mund ta besojmë disi. Ose të paktën shpresuam kështu.

Megjithatë, pas shpalljes së zgjedhjeve për legjislaturën e re të Parlamentit të Kosovës, të gjitha shpresat për një listë serbe të unifikuar në Kosovë u zhdukën. Edhe pak shpresë sa kishte mbetur dhe pritja nga politikanët lokalë u humb kur kuptuam se në vend që të jemi të bashkuar në politikë, kemi politikanë që janë të bashkuar vetëm në ruajtjen e interesave të tyre individuale. Në vend të një përcaktimi të qartë të serbëve në zgjedhjet e ardhshme, kemi një situatë absurde që na u nënshtrua nga konfliktet e fundit të përfaqësuesve politikë serbë.

Leposaviqi është një komunë e vogël në veri të Kosovës. Ne rrallë marrim vëmendjen e medias, por kur e marrim, kjo bëhet për arsye të pakëndshme. As këtë herë nuk ishte përjashtim, pasi në mes të fushatës, Leposaviqi u bë temë e raportimit ndërkombëtar të medias për shkak të kaosit të shkaktuar nga politikanët lokalë. Në Kosovë dhe Serbi ka pasur shumë mbulim mediatik për këto ngjarje, saqë nuk është e domosdoshme të flas shumë për këtë temë. Ndarja e partive politike, duke fajësuar partitë e tjera për tradhtimin e interesave serbe, të shtënat, arrestimet … të gjitha në Leposaviq! Ndonjëherë merrni përshtypjen se të gjitha akuzat politike në këtë qytet të vogël duken më shumë si politika e nivelit kombëtar sesa ato të një vendi të vogël me vetëm disa mijëra banorë. Fatkeqësisht, në disa momente, e gjithë kjo duket budallallëk sa është e vështirë të merren seriozisht këto aktivitete politike.

Shumë pyetje të tjera rrjedhin nga aktiviteti politik i përfaqësuesve tanë në Kosovë. Së pari, a duhet që ne si elektorat të vazhdojmë t’i besojmë ndonjërit prej tyre? Arsyet për mosbesimin e tyre janë të shumta. Këta janë politikanët që flasin për mbrojtjen e Republikës Srpska në Kosovë, ndërsa janë anëtarë të Parlamentit të Kosovës. A nuk është kjo kontradiktore? Unë nuk kam asgjë kundër pjesëmarrjes së serbëve në institucionet e Kosovës, sepse në realitet, kjo është mënyra e vetme për të përfaqësuar interesat serbe. Por, në këtë rast, krijimi i politikës së mbrojtjes së Serbisë në Kosovë është hipokrizi. Së dyti, çfarë ndodhi me fjalimin e serbëve të unifikuar të Kosovës? Kush do të ‘mashtrohet’ me këtë kur përfaqësuesit politikë janë më të ndarë se kurrë? Kush do të besojë se dikush po mbron interesat e serbëve të Kosovës kur politikanët tanë janë të interesuar ekskluzivisht për interesat e tyre personale? Kë do të jenë në gjendje të bindin që të kesh pesë lista serbe në Kosovë është çështje e përfaqësimit të serbëve që jetojnë në Kosovë dhe jo një çështje e dëshirave personale?

Situata në të cilën jemi sjellë është e trishtueshme. Disa ende guxojnë të flasin për Asociacionin e Komunave me Shumicë Serbe. Për çfarë asociacioni po flasin ata? A do të vendosen ata që janë të ndarë si kurrë më parë? Unë nuk do t’u besoja tani. Serbët tani janë shumë të ndarë, dhe politikanët kanë arritur të na ndajnë, kur ata duhet të përfaqësojnë interesat e komunitetit tonë. Në njëfarë mënyre, duke besuar se përfaqësuesit tanë politikë kanë të drejtë, kemi ardhur në problemin që na ka karakterizuar gjithmonë: të ndarë për shkak të interesave personale. Në pritje të 11 qershorit, është e paqartë se sa politikanët serbë do të jenë në gjendje t’i tërheqin serbët e Kosovës për të dalë në qendrat e votimit. Duke u përballur me një situatë qesharake me grindje të lodhshme që zhvillohen çdo ditë në mes të përfaqësuesve të tyre dhe frikës për mbijetesën e tyre, serbët e Kosovës ndoshta do të dalin dhe do të votojnë. Jo në numër të madh, por megjithatë të konsiderueshëm. Një gjë është e sigurt, megjithatë, zgjedhja e tyre nuk do të bazohet në ndonjë program apo qëndrime të partive politike, përfaqësuesve të ndryshëm, apo pritjeve për ndonjë të ardhme më të mirë.

Ky opinion është botuar fillimisht në Prishtina Insight.