Tre minuta ushtrime intensive në ditë mund të përmirësojnë shëndetin kardiovaskular

Një studim ka zbuluar se aktivitete si vrapimi në stacionin e autobusit ose marrja e shkallëve në vend të ashensorit mund ta zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

Gjëra të thjeshta, të tilla si vrapimi për ta kapur autobusin, ngjitja e shkallëve në vend të ashensorit ose mbajtja e disa çantave për blerje në shtëpi mund të ndihmojnë në përmirësimin e shëndetit tuaj kardiovaskular. Ky koncept, i quajtur kohët e fundit VILPA (aktiviteti fizik i vrullshëm me ndërprerje të jetesës), synon t’i përfshijë ushtrimet në rutinat e përditshme. Një studim i kohëve të fundit i kryer nga disa universitete, duke përfshirë ato të Sidneit, Kadizit dhe Danimarkës Jugore, zbuloi se një mesatare ditore prej 3.4 minutash të këtij lloji aktiviteti mund ta zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare tek gratë sedentare deri në 45%.

Për këtë studim, shkencëtarët kanë përdorur një mostër prej më shumë se 22,000 njerëzve me një moshë mesatare 62 vjeç. Ata mbanin një akselerometër për një javë për ta matur nivelin e tyre të aktivitetit fizik dhe më pas u ndoqën për tetë vjet. Përveç rënies së përgjithshme të rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare, studiuesit vërejtën gjithashtu një ulje prej 51% të infarktit të miokardit dhe 67% në dështimin e zemrës. Borja del Pozo, studiues i shëndetit në Universitetin e Cádiz dhe një nga autorët e studimit, shpjegon se çelësi për ta përfshirë intensitetin në këto detyra të përditshme është të “marrësh pak frymë” kur i kryen ato.

Thelbi i punës me një kohë kaq të shkurtër është të jesh në gjendje të riorganizosh ditën për t’i përfshirë disa periudha ushtrimesh, vazhdon studiuesi. Megjithatë, Inés García, studiuese në Qendrën Kombëtare Spanjolle për Kërkimet Kardiovaskulare, mendon se mesatarja prej 3.4 minutash e VILPA që pjesëmarrësit kryen është “me të vërtetë e shkurtër”.

Një nga hipotezat e konsideruara nga Emmanuel Stamatakis, autori kryesor i studimit, është se VILPA, nëse përsëritet rregullisht, mund ta përmirësojë aftësinë kardiorespiratore (e njohur edhe si fitnesi aerobik) me kalimin e kohës. Ky është një përcaktues i rëndësishëm i rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare, që është shkaku kryesor i vdekjeve në botë; njerëzit me palestër të dobët kardiorespiratore kanë më shumë gjasa të vuajnë nga këto probleme, thekson shkencëtari i lartcekur.

Manuel Anguita, zëdhënës i Shoqatës Spanjolle të Kardiologjisë, thotë se nuk duhet të kënaqeni vetëm me efektin e një aktiviteti të vogël fizik: “Kjo është një gjë e mirë nëse nuk bëni asgjë, por sa më shumë, aq më mirë”. Të mendimit të njëjtë me Garcia janë edhe zyrtarë nga Organizata Botërore e Shëndetësisë të cilët rekomandojnë të paktën 75 deri në 150 minuta aktivitet intensiv aerobik në javë.

Tre ekspertët pajtohen se këto kulme të aktivitetit fizik intensiv nuk i zëvendësojnë ushtrimet aktuale. Nëse njerëzit që nuk dalin përtej këtij aktiviteti të shkurtër krahasohen me ata që ushtrojnë sporte rregullisht, shpjegon Anguita, “ata do të vazhdojnë të kenë një perspektivë shumë më të keqe”.

Del Pozo thotë se ato janë dy koncepte të ndryshme dhe se hulumtimi i VILPA mund të ndihmojë në krijimin e rekomandimeve plotësuese. Stamatakis thotë se fakti që ky aktivitet nuk kërkon shpenzime, angazhim në kohë apo shkuarje në palestër, mund të përfaqësojë “progres praktik të rëndësishëm ndaj ushtrimeve të strukturuara”.

Nuk është zëvendësim për stërvitjen

Del Pozo shpjegon se kjo është hera e parë që efekti i mikromodeleve të ushtrimeve analizohet veçmas te femrat dhe meshkujt që janë pasive apo joaktive. Në studim, ata ia atribuojnë rezultatet e ndryshme ndryshimeve gjenetike. Shpenzimi i energjisë është shumë i ngjashëm, por në rastin e femrave kërkon më shumë intensitet. Autorët sugjerojnë se do të ishte e këshillueshme që të hartoheshin udhëzime për aktivitetin fizik për secilën gjini, diçka që Garcia e konsideron “mjaft të arsyeshme”.

Një studim tjetër i vitit 2022, i udhëhequr gjithashtu nga Stamatakis, ndërlidh një minimum prej tre deri në katër minuta VILPA në ditë me një ulje deri në 28% të vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet. Me tri seanca ditore, rreziku i vdekjes nga sëmundjet kardiovaskulare mund të ulet me 48%-49%.

Për Del Pozo-n, ky lloj hulumtimi mund të jetë i dobishëm për të zbuluar se si këto mikromodele të aktivitetit fizik ndikojnë në shëndetin e njerëzve. Megjithatë, thotë ai, ky koncept nuk është studiuar mjaftueshëm dhe një hap i ardhshëm i punës në të cilën ai ka marrë pjesë duhet të jetë përpjekja për t’i përsëritur këto rezultate në popullata të tjera. Shkencëtari i lartcekur thotë se mostra e përdorur përfaqëson vetëm 5% të popullsisë britanike dhe se shumica e tyre janë të shëndetshëm. “Ka shenja të mira, por ne kemi nevojë për më shumë studime, më shumë rezultate”.

Në nivel global, një në katër të rritur nuk i plotëson nivelet e rekomanduara globale të aktivitetit fizik, sipas OBSH-së. Këto lloj të dhënash janë ato që i bëjnë gjetjet e këtij hulumtimi “interesante”, thotë Garcia. Modelet e aktivitetit të tillë si VILPA mund ta bëjnë më të lehtë për disa njerëz që t’i përfshijnë stërvitjet në jetën e tyre të përditshme dhe ato “përforcojnë idenë e qëndrueshmërisë, që të bësh aktivitet fizik çdo ditë është shumë pozitive”- përfundon studiuesi në fjalë./El Pais

Përgatiti: Nuhi Shala