Rumunët të Painteresuar për Revolucionin Kundër Çausheskut

Ashtu siç ka bërë dy dekadat e fundit, më 21 dhjetor një grua 47-vjeçare ecte të hënën e vetme nëpër qendër të Bukureshtit, duke filluar në sheshin e Universitetit, sheshin kryesor të kryeqytetit, ku ajo mbajti disa lule nga një kryq i madh.

Pastaj ajo u nis për në Piata Revolutiei, ku është një statujë e mbretit të parë të Rumanisë, Carol I, dhe një monument për njerëzit që kanë vdekur 26 vjet më parë gjatë revolucionit të dhunshëm që përmbysi regjimin komunist. Atje ajo vuri më shumë lule.

“Kjo është rruga ime e homazheve në kujtesën e njerëzve, disa prej tyre miq të mi, të cilët vdiqën në vitin 1989. Unë gjithmonë do t’i kujtoj ato ngjarje, të cilat kanë ndryshuar rrënjësisht jetën time”, tha gruaja, e cili kërkoi të mbetet anonime.

Revolucioni rumun filloi më 16 dhjetor të vitit 1989 në qytetin perëndimor të Timishoarës, ku një prift, Laszlo Tokes, ishte gati për të lëvizur në një tjetër famulli nga autoritetet. Ky veprim shkaktoi kundërshtimin e famullisë e tij të cilëve iu bashkuan shpejt qindra njerëz të tjerë si protesta të kthyera në një demonstratë.

Udhëheqësi komunist Nikolae Çaushesku urdhëroi që demonstrata të shtypej me çdo mjet të nevojshëm dhe ushtria hapi zjarr mbi marshuesit. Në ditët në vijim, protesta u përhap në qytete të tjera të Rumanisë.

Çaushesku kërkoi për ta rivendosur autoritetin e tij më 21 dhjetor pas menaxhimit të një shfaqjeje mbështetëse për qeverinë e tij, siç e kishte bërë edhe më parë. Por dredhia kishte shkuar tmerrësisht keq kur turma ka ndërprerë fjalimin e tij, duke u tallur me të drejtpërdrejt në televizion.

Një ditë më vonë, nën presionin e turmave të mëdha të demonstruesve të zemëruar, Çaushesku dhe gruaja e tij, Elena, u larguan nga Bukureshti me një helikopter. Më 25 dhjetor 1989, ata u ekzekutuan pas një gjyqi të shkurtër.

Që atëherë, çdo vit përvjetor i përmbysjes së tyre, një ngjarje që transformoi historinë bashkëkohore të Rumanisë, është shënuar me gëzim popullor – deri më tani.

Këtë vit, vetëm në shkallë të vogël shërbimet përkujtimore do të mbahen në varrezat dhe faqet e lidhura me revolucionin në disa qytete, përfshirë Bukureshtin dhe Timisoaran.

Shumë rumunë thonë se tani ata nuk i kushtojnë vëmendje përkujtimit të revolucionit, sepse ata janë më të shqetësuar në lidhje me problemet e përditshme.

“Jeta ime është më e keqe tani se sa që ishte më parë në vitin 1989. Standardi i jetesës ishte më i lartë, gjithkush kishte një punë, askush nuk kishte frikë për të dalë natën. Sigurisht që ka më shumë ushqim tani, por ju duhet të keni të holla për atë”, tha pensionisti Radu Auresku.

“Pse duhet t’i kushtoj vëmendje një revolucioni që nuk e ka ndryshuar jetën time për të mirë?”, pyeti ai.

Për njerëzit e rinj që u rritën pas vitit 1989, jeta nën regjimin komunist është e vështirë për t’u kuptuar, ndërkohë që Çaushesku duket më shumë ekzotik se sa kërcënim për ta.

Analistët thonë se indiferenca e tanishme e ndjerë ndaj revolucionit rumun është e lidhur edhe me faktin se nuk është e qartë ende se çfarë ka ndodhur prapa skenave.

Deri më sot, askush nuk është sjellë para drejtësisë për vdekjen e më shumë se 1.000 njerëzve të vrarë dhe 3,400 të plagosurve në dhjetor të vitit 1989.

Në tetor të këtij viti, prokurorët ushtarakë të cilët kishin qenë duke hetuar trazirat e vitit 1989 vendosën që t’i mbyllin rastet.

Ata nuk ndoqën asnjë, duke argumentuar se disa nga njerëzit përgjegjës për disa nga krimet gjatë revolucionit tashmë janë dënuar në raste të tjera.