Shpejtësia e ecjes suaj mund të jetë një shenjë për demencë

Një ecje më e ngadaltë me kalimin e moshës ka qenë gjithmonë një shenjë paralajmëruese e dobësisë në rritje që mund të çojë në rënie dhe paaftësi të tjera, thonë ekspertët. Hulumtimet e reja në grupe të vogla të subjekteve të moshuar kanë zbuluar gjithashtu se një ecje më e ngadaltë nga viti në vit mund të jetë një shenjë e hershme e rënies njohëse apo kognitive.

Kjo mund të jetë për shkak të tkurrjes në hipokampusin e djathtë, i cili është pjesa e trurit që lidhet me kujtesën, sipas studimeve të bëra.

Por jo të gjitha shenjat e rënies kognitive parashikojnë demecë të mëvonshme – vetëm 10% deri në 20% e njerëzve të moshës 65 vjeç ose më të vjetër me dëmtim të lehtë kognitiv apo MCI, zhvillojnë demencë gjatë vitit të ardhshëm, sipas Institutit Kombëtar mbi Plakjen. “Në shumë raste, simptomat e MCI mund të qëndrojnë të njëjta ose edhe të përmirësohen,” thotë instituti në fjalë.

Tani, një studim i madh, i ri me afro 17,000 të rritur mbi moshën 65 vjeç zbulon se njerëzit që ecin rreth 5% më ngadalë ose më shumë çdo vit, ndërkohë që shfaqin gjithashtu shenja të përpunimit më të ngadaltë mendor, kishin më shumë gjasa të zhvillonin demencë. Studimi u publikua të martën në revistën JAMA Network Open.

“Këto rezultate theksojnë rëndësinë e ecjes në vlerësimin e rrezikut të çmendurisë,” shkroi autorja përkatëse Taya Collyer, një studiuese në Shkollën Klinike Peninsula në Universitetin Monash në Victoria, Australi.

Studimi i ri përcolli një grup amerikanësh mbi 65 vjeç dhe australianë mbi 70 vjeç për një periudhë shtatë vjeçare. Secilin vit tjetër, njerëzve në studim iu kërkua të bënin teste kognitive që masin rënien e përgjithshme kognitive, kujtesën, shpejtësinë e përpunimit dhe rrjedhshmërinë verbale.

Dy herë në vit, subjekteve iu kërkua gjithashtu të ecnin 3 metra, ose rreth 10 këmbë. Dy rezultatet u vlerësuan më pas për ta përcaktuar ecjen tipike të personit.

Në fund të studimit, studiuesit zbuluan se rreziku më i lartë i demencës ishte për “rënësit e dyfishtë”, ose njerëzit që jo vetëm ecnin më ngadalë, por gjithashtu shfaqnin disa shenja të rënies kgnitive, tha Dr. Joe Verghese, profesor i geriatrisë dhe neurologjisë në Kolegjin e Mjekësisë Albert Einstein në Bronx, Nju Jork, i cili nuk ishte i përfshirë në studim.

“Për më tepër, rënësit e dyfishtë kishin një rrezik më të lartë të demencës sesa ata me ecje ose vetëm me rënie kognitive”, shkroi Verghese në një editorial shoqërues të botuar të martën në revistën JAMA.

Një lidhje e dyfishtë midis shpejtësisë së ecjes dhe rënies së kujtesës është parashikuese e demencës së mëvonshme, zbuloi një meta-analizë e vitit 2020 e gati 9,000 të rriturve amerikanë.

Megjithatë, pavarësisht këtyre gjetjeve, “mosfunksionimi i ecjes nuk është konsideruar si një tipar i hershëm klinik në pacientët me sëmundjen Alzheimer,” shkroi Verghese.

Ushtrimi mund të ndihmojë

Ka gjëra që mund të bëjmë ndërsa plakemi për ta rikthyer tkurrjen e trurit që vjen së bashku me plakjen tipike. Studimet kanë zbuluar se ushtrimet aerobike e rrisin madhësinë e hipokampusit, duke rritur disa aspekte të kujtesës.

I zhytur thellë në lobin e përkohshëm të trurit, hipokampusi është një organ me formë të çuditshme që është përgjegjës për të mësuarit, konsolidimin e kujtimeve dhe navigimin hapësinor, siç është aftësia për t’i kujtuar drejtimet, vendndodhjet dhe orientimet.

Trajnimi i ushtrimeve aerobike e rrit vëllimin e hipokampusit të përparmë të djathtë me 2%, duke rikthyer kështu humbjen e lidhur me moshën në organ me një deri në dy vjet në një provë klinike të rastësishme të vitit 2011. Në krahasim, njerëzit që bënin vetëm ushtrime shtrënguese kishin një rënie të përafërt prej rreth 1.43% gjatë të njëjtës periudhë kohore.

Ushtrimi aerobik do të thotë ushtrim me “ajër” dhe është një lloj stërvitje ku rrahjet e zemrës dhe frymëmarrja rriten, por jo aq sa nuk mund të vazhdoni të funksiononi. Llojet e ushtrimeve aerobike mund të përfshijnë ecje të shpejtë, not, vrap, çiklizëm, vallëzim dhe kikboks, si dhe të gjitha mjetet kardio në palestrën tuaj lokale, të tilla si një rutine, trainer eliptik dhe kanotazh ose ngjitës shkallësh./CNN