Përballë rebelimit, Putini i poshtëruar nuk dinte çfarë duhej bërë
Pasi u shkund, udhëheqësi rus ka të ngjarë ta rinovojë sulmin e tij ndaj Ukrainës dhe të imponojë një represion në Rusi me intensitet edhe më të madh.
Kur ndodh diçka e pakuptueshme, mund të jetë qetësuese të rikthehesh në klishe të vjetra. Përshkrimi i famshëm i Churchill-it për Rusinë si “një enigmë, e mbështjellë në një mister, brenda një enigme”, përmbledh atë që shumë analistë rusë E ndiejnë pas rebelimit të armatosur e të ndërprerë të udhëhequr nga komandanti i ëagner, Yevgeny Prigozhin këtë fundjavë. Ndërkohë që përgjigjet mbeten të pakapshme, disa elementë duken të rëndësishëm për të ndihmuar në këtë navigim nëpër mjegull.
Ka argumente të fuqishme se Vladimir Putin është dobësuar nga rebelimi i armatosur i Prigozhin. Për herë të parë në 23 vjet, shumë rusë mund të jenë zgjuar të shtunën në mëngjes duke pyetur veten nëse presidenti i tyre ishte ende në kontroll. Më pas, disa orë pasi Putini i tronditur mjaftueshëm deklaroi se tradhtarët do të dënoheshin, akuzat kundër Prigozhinit u hoqën dhe njerëzve të tij të armatosur, të cilët dyshohet se rrëzuan një aeroplan transporti dhe të paktën dy helikopterë (numri i saktë është ende i pakonfirmuar), duke vrarë një numër të madh të pilotëve ushtarakë shumë të aftë, iu dha garanci sigurie.
Kjo tregon se Putini duhej të bënte koncesione për Prigozhinin dhe në një vend ku një postim në rrjetet sociale që e kritikon ushtrinë mbart një dënim të mundshëm me burg, hendeku midis të pasurve dhe të pushtetshmëve dhe qytetarëve të zakonshëm është konfirmuar pa turp në opinionin e plotë. Ushtria ruse, e cila është bllokuar në frontin ukrainas për muaj të tërë, nuk ishte në gjendje – ose nuk dëshironte – ta ndalonte përparimin e Wagner-it nëpër zona të territorit rus, në drejtim të Moskës madje.
Kontrata e pashprehur e Putinit me popullin rus është se në këmbim të lirive demokratike, ai u jep atyre stabilitet dhe siguri. Kjo kontratë është prishur. Në një demokraci, të gjitha sa më sipër do të nënkuptonin vdekjen politike. Por Rusia nuk është as një demokraci dhe as një shtet funksional. Mënyra e vetme për të kuptuar atë që ndodhi në ditët e fundit është t’i shikosh ngjarjet përmes prizmit të një grindjeje midis bandave kriminale, në të cilat çdo bos mafioz ka aq shumë ndikim mbi tjetrin, saqë ekuilibri i pushtetit mund të prishet lehtësisht në çdo drejtim. Fakti që Prigozhin është ende gjallë tregon se çdo gjë që ai mban mbi Putinin është aq e dëmshme dhe aq mirë e mbrojtur nga aleatë të paparë, saqë është më e sigurt për Putinin ta lejojë të jetojë – tani për tani.
Në ditët që çuan në rebelimin e Wagner-it, PrigozhinI i shumëfishoi sulmet e tij kundër organizimit të mbrojtjes, por ishte i kujdesshëm për ta kursyer Putinin. Pas fjalimit të presidentit drejtuar kombit rus, në të cilin ai me vendosmëri anoi në anën e ushtrisë, dorezat e Prigozhinit u hoqën. Kjo sugjeron se deri në minutën e fundit, Prigozhin nuk ishte i sigurt se kë do ta mbështeste Putini dhe se ai priste mbështetje politike nga lart. Kjo nuk u materializua asnjëherë, as nga politikanët, as nga udhëheqësit e lartë të ushtrisë. Kjo është një humbje për Prigozhinin. Për më tepër, arratisja e tij nxori jashtë çdo tradhtar në rrethinat e Putinit. Në këtë kuptim, Putini del më i fortë në afat të shkurtër.
Ka dy faktorë me të cilët Putini do të duhet të përballet nëse dëshiron ta konsolidojë këtë fitore të vogël.
Në një diktaturë që pëlqen të pretendojë se është një demokraci, çarjet brenda regjimit që zbuloi ky rebelim do të duhet të trajtohen përmes një represioni më të fortë dhe akoma përmes një kontrolli më të rreptë medial. Një rrahje kamxhiku e dalldisë patriotike dhe disa – mundësisht të huaj – desh kurbani si sakrificë, do t’i përfundonin gjërat bukur. 25,000 burrat e Prigozhinit, të cilët ishin përgatitur për të marshuar kundër ushtrisë së rregullt, do të duhet gjithashtu të menaxhohen.
Shtojini këtyre afërsisht 32,000 ish-trupat e çmobilizuara të Wagner-it, të cilët u vunë në gatishmëri përmes rrjeteve të Prigozhinit kur filloi rebelimi, dhe shteti rus tani duhet të përballet me afro 60,000 burra plot me indinjatë me përvojë luftarake, disa prej të cilëve janë ende të armatosur dhe shumica. prej të cilëve kanë të kaluar kriminale. Disa, veçanërisht ata që ndihen të tradhtuar nga Prigozhini, mund të joshen në ushtrinë e rregullt. Të tjerët do të përbëjnë një kërcënim për rendin shoqëror nëse nuk vihen nën kontroll nëpërmjet frikës ose dhunës. E ardhmja duket e zymtë.
Gjatë kohës sa po shkruhet ky artikull, posterat e Wagner po shkatërrohen në të gjithë Rusinë. Por fakti që Prigozhini është ende gjallë sugjeron se ai ka ende një rol për të luajtur. Në Bjellorusi, ai do të jetë i sigurtë nga rruga e Putinit, por aq afër sa të jetë i përdorshëm. Nuk ka gjasa që Aleksandër Lukashenko, diktatori bjellorus, të ketë luajtur një rol të rëndësishëm në ndërprerjen e marrëveshjes midis Prigozhinit dhe Putinit. Burimet ruse argumentojnë se Aleksey Dyumin, guvernatori i rajonit të Tulës ku u ndal ushtria e Prigozhin, dhe Nikolai Patrushev, udhëheqësi i fuqishëm i këshillit rus të sigurisë, ishin kryenegociatorët. Dyumin është një ish-truproje e Putinit dhe shihet nga shumë njerëz si një pasardhës i mundshëm i Putinit, i cili e mishëron besnikërinë, rininë dhe gjakun e freskët.
Lukashenko do ta ketë bërë me bindje atë që zotëria e tij urdhëroi si drejtuesi i negociatave, duke ruajtur kështu Putinin dhe mbrojtësin e tij nga ndotja nga shoqërimi me Prigozhinin. Nëse vërtet përfundon në Bjellorusi, Prigozhin mund të jetë katalizatori për t’i tërhequr më në fund burrat bjellorusë në luftë pa pasur nevojë që Lukashenko ta dërgojë ushtrinë e tij të rregullt, diçka që ai i ka rezistuar pavarësisht presionit nga Putini. Imagjinoni një grup ëagner të ri-regjistruar në Minsk, në gjendje të rekrutojë të dënuar bjellorusë ose të detyrojë burra bjellorusë në luftë. Numri i burrave mund të mos jetë i mjaftueshëm për të kryer inkursione serioze në Ukrainë, por do t’i detyronte ukrainasit ta përforconin kufirin e tyre verior, duke i larguar kështu burrat nga vijat e frontit në lindje dhe jug.
Ndërkohë që një rebelim i suksesshëm do t’i kishte shërbyer Ukrainës, të paktën në afat të shkurtër, tani ka të ngjarë që një Putin i poshtëruar, por i ristartuar, do t’i rinovojë sulmet me më shumë intensitet.
Nëse raundi i parë i Prigozhin-instabilementit rus shkoi në favor të Prigozhinit të shtunën në mëngjes, ky favor shte kthyer tek Putini pasdite. Qeni e ha qenin, por ndërkohë që ata e mbajnë njëri-tjetrin për bishti, asnjëri nuk ka një avantazh të qartë. Sido që të jetë, Ukraina do të ketë nevojë për mbështetje edhe më të madhe perëndimore, ndërsa Rusia është në prag mes kaosit dhe diktaturës absolute./The Guardian
Përgatiti: Nuhi Shala
