Mësimi nga sulmi i Hamasit: SHBA duhet ta njohë shtetin palestinez
Ajo që ndodhi në Izrael të shtunën nuk duhet ta befasojë askë.
Zyrtarët palestinezë kanë folur vazhdimisht për një shpërthim nëse nuk do të ketë përparim politik në zbutjen e vuajtjeve të popullit të tyre. Duke iu drejtuar Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, Mbreti Abdullah II i Jordanisë tha: “Pa qartësi se ku qëndron e ardhmja e palestinezëve, do të jetë e pamundur të konvergohet në një zgjidhje politike të këtij konflikti. Pesë milionë palestinezë jetojnë nën okupim – pa të drejta civile; nuk ka liri të lëvizshmërisë; asnjë fjalë në jetën e tyre”. Dhe së fundmi, inteligjenca egjiptiane thuhet se e kishte paralajmëruar Izraelin për një katastrofë nëse nuk ka përparim politik.
Udhëheqësit palestinezë, mbreti i Jordanisë dhe zyrtarët egjiptianë e dinin se pa shpresë, diçka do të jepte.
Presidenti i ndjerë izraelit Shimon Peres citonte një fjalë të urtë arabe: Fil haraka baraka – ka një bekim gjatë lëvizjes. Fatkeqësisht, prej vitesh nuk ka asnjë lëvizje në frontin politik. Bisedimet e fundit publike midis izraelitëve dhe palestinezëve përfunduan në vitin 2014 dhe në atë kohë, Sekretari i Shtetit i SHBA-së, John F. Kerry, i fajësoi izraelitët për pezullimin e tyre.
Që atëherë, asnjë bisedë nuk është zhvilluar, edhe pse tre presidentë të SHBA – Barack Obama, Donald Trump dhe Joe Biden – kanë bërë thirrje boshe të një zgjidhjeje me dy shtete.
Kjo mungesë e një procesi politik u komplikua nga nxitja e fundit e tensioneve fetare. Tri ditë para sulmit të Hamasit, Jordania, kujdestari i njohur i vendeve të shenjta në Jerusalem, i dërgoi një letër Ambasadës izraelite në Aman duke protestuar për faktin se “vizitorët” hebrenj kishin filluar të luteshin me zë të lartë në territorin e xhamisë al-Aksa. Në të njëjtën kohë, policia izraelite vendosi një kufizim moshe duke i penguar të rinjtë myslimanë palestinezë të hynin në xhami. Ndërsa udhëheqësit laikë palestinezë mund të jenë të hapur për një kompromis politik, udhëheqësit fetarë janë shumë më pak fleksibël kur çështjet e besimit janë në pyetje.
Nacionalistët hebrenj izraelitë e kanë përmbysur një marrëveshje status quo-je të orkestruar me kujdes për vendet e shenjta myslimane dhe veprimet e tyre e kanë dëmtuar edhe komunitetin e krishterë në Jerusalem. Muajin e kaluar në Romë, patriarku latin i Jeruzalemit, Kardinali Pierbattista Pizzaballa, ngriti situatën me Papa Françeskun dhe e përmendi atë në konferencat për media dhe gjatë predikimit të tij të parë. Ai madje tha se Gaza është një “burg i hapur” – një deklaratë që i zemëroi izraelitët të cilët kanë qenë të vetëkënaqur verbërisht për aq gjatë sa që nuk kanë qenë në gjendje të dëgjojnë këshilla as nga miqtë e tyre.
Sulmet e planifikuara me kujdes të shtunën prodhuan mizori që nuk mund të mohohen apo justifikohen. Asnjë kauzë e drejtë nuk e justifikon masakrën e të pafajshmëve në anën tjetër. Mirëpo, këto sulme zbuluan gjithashtu një të vërtetë themelore: njerëzit duan gjithmonë të jenë të lirë nga pushtimi dhe vendbanimet e huaja koloniale në tokën e tyre.
Palestinezët nuk kanë qenë në gjendje ta çlirojnë tokën e tyre duke përdorur mjete politike. Përpjekjet për negociata nga Mahmoud Abbas, president i Autoritetit laik Palestinez, kanë dalë bosh, ashtu si edhe aktivizmi jo i dhunshëm për ta bojkotuar Izraelin. Si rezultat, palestinezëve fetarë u ka mbetur pak zgjidhje tjetër veçse të përpiqen ta trajtojnë shtypjen e popullit të tyre.
Nuk ka asnjë mister se çfarë duhet të ndodhë më pas. Edhe pse është më e vogël se më parë, mbështetja e modelit për zgjidhjen me dy shtete si midis izraelitëve dhe palestinezëve është më e lartë se për çdo alternativë tjetër. Megjithatë, të kesh një shtet palestinez përkrah shtetit të Izraelit kërkon njohje nga Kombet e Bashkuara. Shtetet e Bashkuara kanë përdorur në mënyrë të përsëritur veton e tyre kundër të njëjtës çështje për të cilën ajo i kushton vëmendje.
Sapo dhuna të zbehet, Presidenti Biden duhet ta njohë me guxim një shtet të pavarur dhe demokratik palestinez që jeton në paqe krah për krah me një Izrael të sigurt. Një veprim i tillë nuk do të kishte nevojë për bekimin e Kongresit. Pasi një shtet palestinez nën okupim njihet nga Këshilli i Sigurimit i OKB-së, bisedimet produktive midis përfaqësuesve të shtetit të Izraelit dhe përfaqësuesve të shtetit të Palestinës mund të fillojnë më seriozisht.
Ky lloj propozimi mund të duket i çuditshëm për momentin, por nuk ka rrugë tjetër përpara./Washington Post
Daoud Kuttab, gazetar palestinez, është ish profesor i Gazetarisë në Universitetin Princeton.
Përgatiti: Nuhi Shala
