Ditari i Gazës, pjesa 16: "Dua të vdes paqësisht, si një i moshuar dhe pasi t’i kem përmbushur të gjitha ëndrrat e mia"

Ziadi, një palestinez 35-vjeçar, rrëfen dy ditë në Gaza: fatin e atyre me shtetësi të dyfishtë; sikleti për t’i ngushëlluar njerëzit jashtë Gazës; dhe duke e shpëtuar një mace tjetër.

E premte, 3 nëntor

Ora 8 e mëngjesit. Jam dashuruar me këngën “Killing Me Softly With His Song” në fillim të të 20-ave. E kuptova atëherë se edhe nëna ime kishte rënë në dashuri me të njëjtën këngë pothuajse në të njëjtën moshë. Nëna ime, u prehtë në paqe, e ndante gjithmonë me mua dashurinë për muzikën, artin dhe teatrin. Gjithashtu, unë dhe nëna e donim Abba-n.

Gjërat që trashëgojmë dhe ndajmë me prindërit tanë janë të bukura. Por këto ditë, më mirë do ta kisha trashëguar një shtetësi të dyfishtë nga nëna ime sesa t’i dua të njëjtat këngë. Sot dëgjuam lajmin për largimin nga Gaza e disa mbajtësve të shtetësive të dyfishta nga Rripi i Gazës. Jam shumë i lumtur për ta, të paktën do të jenë të sigurt. Po ata që kanë mbetur pas? A nuk e meritojmë të jemi të sigurt?

Historitë e disa prej atyre që janë larguar ose që presin të largohen kanë filluar të vërshojnë. Kam dëgjuar për një burrë që mundi ta merrte gruan, fëmijët dhe prindërit e tij, por nuk mundi t’i merrte vëllezërit e motrat. Ishin të gjithë të dërmuar. Kam dëgjuar gjithashtu për një vajzë adoleshente që jeton me nënën e saj të divorcuar në Gaza, e cila ka një kombësi tjetër nga babai i saj, i cili jeton jashtë vendit. Nëna e saj nuk ka kombësi. Vajza ka refuzuar të largohet pa nënën e saj, sido që të jetë.

Ora 10:00. Njerëzit në zonën ku po qëndrojmë janë duke varur çarçafë të mëdhenj midis ndërtesave në anët e kundërta të rrugëve të vogla. Kjo do të thotë se ka më shumë hije për njerëzit që të ulen, veçanërisht djemtë dhe burrat, duke i lënë më shumë hapësirë grave që të jenë të rehatshme në shtëpi.

Gjatë rrugës për në barnatore këtë mëngjes, shoh një grup djemsh adoleshentë që përpiqen të marrin topin e tyre, i cili është mbërthyer sipër kapakut të varur. I hedhin pantoflat e tyre në mbulesë, duke shpresuar se do ta lëvizin topin. Qeshin ndërsa përpiqen ta marrin atë. Mendoj se për pak minuta këta djem të rinj kanë harruar mjerimin që po kalojmë dhe po shijojnë momentin.

Gjithmonë pyes veten se çfarë i pret gjeneratën e ardhshme. Jeta ime dhe e atyre të moshës sime nuk ka qenë asnjëherë e lehtë, por ne kemi pasur disa përvoja më të mira se gjeneratat e reja, të cilët nuk e kanë pasur aspak një fëmijëri të shëndetshme.

Mesditë. Shoku im, titullar i diplomave nga universitetet prestigjioze, zemërohet kur flas me të në telefon. Pasi mbaroi doktoratën, atij iu ofrua një punë me pagesë të lartë në një vend evropian dhe mundësia për ta marrë një lloj dokumenti qëndrimi nëse gjërat shkonin mirë. Në vend të kësaj, ai vendosi të kthehej në Gaza.

“Ky ishte vendimi më i budallmë që kam marrë ndonjëherë. Jo vetëm për mua, por edhe për fëmijët e mi. Merreni fëmijën tim më të vogël, ai është më pak se gjashtë muajsh dhe ka përjetuar evakuim, duke jetuar në frikë dhe mungesë ushqimi. A është kjo jeta që dua për të?”.

Ora 3 pasdite. Një shok tjetër, i cili u evakuua në një nga shkollat në fillim, nuk mundi ta përballonte situatën. Familja e saj ka qenë me fat – pas një jave, familja gjeti një banesë me tre familje të tjera. Ajo më thotë se edhe pse situata është e vështirë, nuk është asgjë në krahasim me qëndrimin në shkollë me mijëra njerëz. Ata janë mjaft të bekuar sa të kenë akses në ushqim dhe ujë, por shumë gjëra të tjera mungojnë.

“Moti i ftohtë po afron dhe kur u evakuuam morëm me vete vetëm rroba të lehta”- thotë ajo. “Tani, ne i mbulojmë fëmijët me rrobat tona. Kemi frikë të dalim dhe të blejmë rroba për fëmijët. Nuk ka siguri. Askush nuk e ka menduar se kjo situatë do të zgjaste kaq shumë”.

Ora 7 pasdite. Një nga situatat më të bezdisshme në të cilën ndodhemi ne gazanët është kur jemi duke i qetësuar njerëzit e tjerë, në vend që të ndodhë e kundërta. Ahmedi ka marrë një telefonatë nga një mik jashtë vendit. Shoku i tij po qante dhe ishte shumë i shqetësuar për ne. Ahmedi filloi ta qetësonte dhe i tha: “Nuk është aq keq, jemi gjallë”.

Pak minuta para bisedës telefonike, Ahmedi tha se ishte shumë i lodhur që të rri në këmbë dhe se do të paguante 1 milion dollarë për të fjetur në një vend të sigurt për tetë orë. Pak minuta më parë po e ndanim vuajtjen e përditshme të marrjes së ujit. Ky është Ahmedi, ai që ndihmon këdo, i cili dëgjon mjerimet e vazhdueshme të shumë njerëzve që ai njeh, të cilët kanë humbur shtëpitë e tyre dhe u është dashur të evakuohen. Dhe ai i thotë asaj nuk është aq keq!

Stresi emocional që i shkakton kjo situatë është i pabesueshëm. Kur filloj të reflektoj mbi përvojat e mia, e kuptoj se bëj të njëjtën gjë. Ndërkohë që dërgoj mesazhe me një të afërm jashtë vendit, gënjej për shumë detaje që lidhen me sigurinë, ose nëse kemi qasje në ushqim dhe ujë. Unë i kuptoj veprimet e Ahmedit, por më vjen shumë keq për të – dhe për veten time.

Ora 10 pasdite. I shtrirë në divan, duke menduar se sa netë do të kaloj larg shtëpisë dhe jetës sime normale, filloj të gumëzhij duke e dëgjuar këngën ‘Killing Me Softly’. Mendoj se dua të më vrasin butësisht me mirësi, lumturi dhe dashuri. Nuk dua të vritem në mënyrë agresive me armë dhe bomba.

Dua të vdes në qetësi, në një moshë shumë të vjetër, pasi ta kem kaluar një jetë të bukur dhe t’i kam përmbushur të gjitha ëndrrat që doja të bëja realitet.

Dhe më e rëndësishmja, dua të jetoj.

E shtunë, 4 nëntor

Ora 09:30. Më në fund gjejmë një veteriner ku mund ta çojmë Manarën për t’i bërë injeksionet e mbetura. Është 45 minuta larg në këmbë. Këto ditë, ka më shumë gjasa t’i gjesh 1000 dollarë në rrugë përpara se ta gjesh një veturë të gatshme t’iu bëj një udhëtim. Shkoj me Ahmedin me Manarën në çantë. Ajo nuk reziston.

Rrugës kalojmë dy shkolla ku njerëzit janë evakuuar. Mjafton të hedh një sy për të parë se sa e tmerrshme është situata. Mijëra njerëz janë në shkolla, klasat janë plot me lavanderi të varur përpara. Sheshi i lojërave është i mbushur me burra dhe fëmijë. Në hyrje të shkollës së dytë, një letër e shkruar me dorë thotë: “Shkolla është plot, nuk ka vend për asnjë familje që të evakuohet. Na vjen keq”.

Më në fund arrijmë te veterineri dhe ai na thotë se nuk ka nevojë t’i japim vaksinën e mbetur Manarës. Thotë se syri i saj është i shkatërruar dhe gjithçka që duhet të bëjmë për tjetrin është të përdorim pika për sy. Nuk e miraton t’i japë asaj ilaç kundër pleshtave, sepse ka plagë në të gjithë trupin e saj.

Veterinarit nuk i ka mbetur ushqim apo mbeturina macesh, por ai na drejton në një dyqan tjetër, të cilit i duhen edhe 10 minuta ecje për të arritur. Kur mbërrijmë, ndihem i tronditur; ka shumë shkatërrime përreth vendit. Kam frikë.

Shkojmë në dyqan dhe blejmë ushqimin dhe mbeturinat. Shoh një numër zogjsh, peshqish dhe një lloj brejtësi. Pronari na thotë se ka humbur shumë kafshë për shkak të bombardimeve. Sa i përket peshkut, ai përpiqet të ndezë çdo ditë filtrin e ujit për një orë për ta mbajtur ujin të pastër. Në derë, shoh një batanije të madhe të mbuluar me mbetje buke. Thotë se fqinji i tij ia ka dhënë për ushqim pëllumbash.

Mesditë. Meqenëse Manara ka zgjedhur të flejë në një karton të vjetër, shkoj t’i blej një kuti. Gjetja e një kutie është e lehtë, por gjetja e një batanije për ta vendosur nuk është. Nuk ka mbetur pothuajse asnjë batanije apo mbulesë. Më duhet të ecë më shumë se një orë dhe të pyes pothuajse në çdo dyqan. Një shitës më ofron një vend për të pritur ndërsa ai merr një batanije nga shtëpia e tij. Refuzoj dhe e falënderoj.

Më në fund, gjej një mbulesë shtrati, një që vjen me dy këllëfë jastëku. Kur kthehem, kujtoj se nuk kam mjaftueshëm para; është një rrugë e gjatë deri tek i vetmi ATM funksional. Kohët e fundit, banka ime njoftoi se çdo dyqan me një makinë kartash VISA mund të përdoret për të tërhequr para pa komision. Fatkeqësisht, vetëm një dyqan ofron mundësinë e tërheqjes së parave – dhe ata marrin provizionin. Një shumë të madhe provizioni.

Ora 2 pasdite. Nuk më kujtohet hera e fundit që pashë motrën time duke ngrënë. Gjyshja nuk ka bërë bukë për dy ditët e fundit. Kështu, kur motra ime më pyet nëse mund të shkoj dhe t’i marr një bukë asaj, shkoj menjëherë.

Për bukën e zakonshme njerëzit presin gjithë ditën, por buka e saj është ndryshe. Është bukë shumë e hollë që nuk mjafton për ta mbushur barkun e dikujt, ndaj, në këto kohë, njerëzit nuk do ta blejnë sepse nuk është alternativa më e mirë. Duke menduar për këtë, imagjinoj se nuk do të duhet të pres, por e kam gabim. Pres një orë e pesë minuta për t’i blerë pesë copa bukë.

Duke pritur, shoh një kolege të vjetër. Ajo zihej me burrin e saj gjatë gjithë kohës. Kemi dëgjuar më shumë për problemet e tyre martesore sesa për vetë punën. Gjatë gjithë kohës njerëzit do të përpiqeshin të rregullonin gjërat mes tyre dhe ajo gjithmonë thoshte se do ta braktiste atë.

Sot i pashë që të dy, kishin veshur rroba të pista, ecnin me fëmijët e tyre, por ishin dorë për dore. Dukeshin të lumtur! A i detyroi mjerimi t’i shpërfillnin të gjitha dallimet e tyre dhe të përqendroheshin tek dashuria?

Jo gjithçka që pashë dukej e bukur. Pashë një djalë që kishte veshur një palë këpucë të paktën dy madhësi më të mëdha se këmbët e tij. Nuk mund të lëvizte lehtë. Një djalë tjetër që njoh, një punonjës banke që mban gjithmonë kostume, kishte veshur një bluzë të grisur me funde pizhame të pista. Dukej i rraskapitur.

Ora 5 pasdite. Dje, duke ecur me Ahmedin, pamë një mace të vogël të zezë. Ahmedi solli një copë mish drekë dhe e ushqeu atë. I thashë se është një adhurues kafshësh kur më tha se edhe macet përballen me diskriminim; disa njerëz ofrojnë ushqim dhe ndihmë për macet “me ngjyrë të çelur” dhe injorojnë ato të zeza.

Është pothuajse errësirë; Mbaj mend që duhet të marr diçka të rëndësishme. Zbres menjëherë. Deri tani, shumica e dyqaneve janë mbyllur dhe pothuajse askush nuk shihet në rrugë.

Teksa ec, shoh macen e zezë që pashë dje në tokë, të cilës i dilte gjak nga goja.

Duket sikur një veturë e ka goditur nofullën e saj dhe ajo nuk është në gjendje as të lëvizë. Shkoj shpejt dhe e marr, pyes një burrë nëse mund të më japë qesen najloni që mban për ta futur macen dhe e çoj në shtëpi. A është duke vdekur? Nuk kam asnjë ide. Thjesht nuk mund ta lë vetëm.

Kur hyj në dhomën ku po rrimë, fëmijët janë me mamin dhe motrën time. I urdhëroj të largohen nga dhoma që të mos e shohin macen e plagosur. Kur e sheh motra ime, ajo thotë: “Jo, jo, jo një tjetër”.

“Por është i lënduar, nuk mund ta lë”.

Motra ime mban macen dhe gjaku fillon të rrjedhë mbi duart e saj. Ajo sjell një nga këllëfët e rinj të jastëkëve dhe e mbulon macen. Gjithashtu përpiqet t’i japë pak ujë. Macja është në një formë të tmerrshme, merr frymë rëndë dhe nuk mund të lëvizë, ndërkohë që i rrjedh gjak nga goja.

Për dy orë, përpiqemi ta kontaktojmë një veteriner. Lidhja është jashtëzakonisht e keqe, duhet të telefonosh për orë të tëra derisa të mund ta marrësh lidhjen. Veterineri i parë thotë se nuk ka pajisje mjekësore apo materiale me vete në shtëpinë e tij dhe është shumë e rrezikshme të dalësh natën. Thotë se nuk mund të bëjë asgjë deri nesër në mëngjes.

“Vetëm jepi pak ujë. Nëse është gjakderdhje e jashtme, ka mundësi që të mbijetojë. Nëse është e brendshme, nuk mund të bëjmë asgjë”.

Mjeku i dytë na thotë se është në një zonë tjetër dhe edhe nëse jemi të çmendur dhe të gatshëm për të shkuar, ai nuk di ta përshkruajë mirë vendndodhjen, veçanërisht pasi njerëzit që i kemi strehuar janë larguar.

Nuk mund të bëjmë asgjë. I japim ujë, e mbulojmë me një jastëk dhe ulemi duke u falur. Lutem që nëse është e destinuar të jetojë, të qëndrojë e fortë dhe të mos vuajë. Nëse jo, lutem që të vdesë shpejt pa dhimbje.

Ora 21:00. Kam ecur me orë të tëra sot. Po më vrasin shputat e këmbëve. E shikoj macen dhe mendoj se duhet të presim 13 orë për ta gjetur një mjek. Kjo është e padurueshme.

Për asnjë arsye, vendos ta emëroj me emrin Jackie. Nuk jam i sigurt pse supozoj se është Ajo e jo Ai. Nëse është Ai, do të jetë Jack.

Teksa i dëgjoj bombardimet përjashta, mendoj se kjo do të jetë një natë tjetër e frikshme dhe do të jetë e gjatë, shumë e gjatë, për ne – dhe Jackien. /The Guardian