Shkencëtarët e kanë zhvilluar një test gjaku për sëmundjen e Alzheimerit
Shkencëtarët e kanë zhvilluar një test gjaku për ta diagnostikuar sëmundjen e Alzheimerit pa pasur nevojë për imazhe të shtrenjta të trurit ose një vrimë të dhimbshme lumbare, ku një mostër e lëngut cerebrospinal (CSF) merret nga pjesa e poshtme e shpinës. Nëse vërtetohet, testi mund të mundësojë diagnozë më të shpejtë të sëmundjes, që do të thotë se terapitë mund të fillojnë më herët.
Alzheimer është forma më e zakonshme e demencës, por diagnoza mbetet sfiduese – veçanërisht gjatë fazave të hershme të sëmundjes.
Udhëzimet aktuale rekomandojnë zbulimin e tre markerëve të veçantë: akumulimet jonormale të proteinave amiloide dhe tau, si dhe neurodegjenerimin – humbja e ngadaltë dhe progresive e qelizave neuronale në rajone të caktuara të trurit. Kjo mund të bëhet përmes një kombinimi të imazhit të trurit dhe analizës CSF. Megjithatë, një punksion lumbal mund të jetë i dhimbshëm dhe njerëzit mund të përjetojnë dhimbje koke ose dhimbje shpine pas procedurës, ndërsa imazhi i trurit është i shtrenjtë dhe kërkon një kohë të gjatë për t’u planifikuar.
Profesor Thomas Karikari nga Universiteti i Pittsburgh, në Pensilvani, SHBA, i cili u përfshi në studim, thotë se “shumë pacientë, madje edhe në SHBA, nuk kanë qasje në MRI dhe skaner PET. Aksesueshmëria është një çështje madhore.”
Zhvillimi i një testi gjaku të besueshëm do të ishte një hap i rëndësishëm përpara. “Një test gjaku është më i lirë, më i sigurt dhe më i lehtë për t’u administruar dhe mund ta përmirësojë besimin klinik në diagnostikimin e Alzheimerit dhe përzgjedhjen e pjesëmarrësve për provat klinike dhe monitorimin e sëmundjes,” tha Karikari.
Megjithëse testet aktuale të gjakut mund të zbulojnë me saktësi anomalitë në proteinat amiloide dhe tau, zbulimi i shënuesve të dëmtimit të qelizave nervore që janë specifike për trurin ka qenë më i vështirë. Karikari dhe kolegët e tij në mbarë botën u fokusuan në zhvillimin e një testi gjaku të bazuar në antitrupa që do të zbulonte një formë të veçantë të proteinës tau të quajtur tau që rrjedh nga truri, e cila është specifike për sëmundjen e Alzheimerit.
Ata e testuan atë në 600 pacientë në faza të ndryshme të Alzheimerit dhe zbuluan se nivelet e proteinës lidheshin mirë me nivelet e tau në CSF dhe mund ta dallonin me besueshmëri Alzheimerin nga sëmundjet e tjera neurodegjenerative. Nivelet e proteinave gjithashtu korrespondonin ngushtë me ashpërsinë e pllakave amiloide dhe tau ngatërresat në indet e trurit nga njerëzit që kishin vdekur nga Alzheimer. Hulumtimi është publikuar në revistën Brain.
Hapi tjetër do të jetë vërtetimi i testit në një gamë më të gjerë pacientësh, duke i përfshirë ata me prejardhje të ndryshme racore dhe etnike, dhe ata që vuajnë nga faza të ndryshme të humbjes së kujtesës ose simptoma të tjera të mundshme të demencës.
Profesor Karikari gjithashtu shpreson që monitorimi i niveleve të tau që rrjedh nga truri në gjak mund ta përmirësojë hartimin e provave klinike për trajtimet e Alzheimerit./The Guardian
Përgatiti: Nuhi Shala
