Vdekja e Prigozhin e ka ekspozuar dobësinë e Putinit

Ende shumëçka mbetet e paqartë për fatin e Shefit të grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin, që nga fakti nëse ai vërtet ka vdekur në avionin privat që u rrëzua në tokë në rajonin Tver të Rusisë, deri tek ajo që shkaktoi përplasjen. Në Rusinë e sotme, në fund të fundit, ‘problemet mekanike’ mund të jenë çdo gjë, nga problemet e mirëmbajtjes deri te vështirësia në fluturim kur një bombë papritmas hap një vrimë në trupin tuaj. Megjithatë, gjasat janë që ai është vërtet i vdekur dhe tri gjëra do të pasonin nga kjo.

Para së gjithash, fati i Wagner është vulosur. Edhe operacionet e saj në Afrikë nuk kanë gjasa të mbijetojnë gjatë, duke pasur parasysh shkallën në të cilën ata ishin të lidhur në marrëveshje personale, flukse të paligjshme financiare dhe mirëkuptime korruptive të ndërmjetësuara nga vetë Prigozhin. Kompanitë e tjera mercenare ruse si Redut, e udhëshequr nga ministri i Mbrojtjes, rivali i Prigozhin, Sergei Shoigu, mund të përpiqen të ushqehen me biznesin e Wagner-it, por nuk ka gjasa që ata thjesht të jenë në gjendje ta zëvendësojnë atë.

Së dyti, Kremlini kishte vendosur se mund ta mbyllte kapitullin mbi hetimet e tij për rebelimin e fundit të Wagner-it dhe se kishte identifikuar ata që e mbështetën dhe e simpatizuan atë. I dyshuar si mbështetësi ushtarak i Prigozhinit, gjenerali Sergei Surovikin ishte zhdukur në paraburgim dhe ishte marrë në pyetje pas rebelimit. A është thjesht një rastësi që në të njëjtën ditë me rrëzimin e avionit, Surovikin u shkarkua zyrtarisht nga pozicioni i tij si komandant i Forcave Ajrore?

Së treti, Putini – i cili të paktën do të duhej ta kishte miratuar çdo vendim për ta vrarë Prigozhin – ka kaluar në një epokë të re dhe akoma më flagrante të vrasjeve. Kjo ishte hakmarrje jo vetëm për një stil më madhështor se në të kaluarën, por edhe pasi Putini me sa duket i kishte dhënë togerit të tij të mëparshëm një qëndrim të paktën të përkohshëm të ekzekutimit. Udhëheqësi rus gjithnjë e më diktatorial mund të shpresojë që kjo ta forcojë pozicionin e tij, por ndoshta e kundërta mund të jetë e vërtetë.

Elitat ruse ka të ngjarë ta shohin krejt këtë si dëshmi jo se Putini është i fortë, por se ai është gjithnjë e më i çrregullt dhe më vrastar. 

Vetë rebelimi ishte një shenjë e dështimit të tij për t’i menaxhuar me sukses mosmarrëveshjet horizontale; që nga fillimi, ky menaxhim ka qenë krucial në stilin e qeverisjes së Putinit. Natyrisht, duke u rebeluar – edhe nëse me qëllimin për ta bindur shefin që ta mbështeste kundër Shoigut dhe jo ta rrëzonte atë – Prigozhin e vulosi fatin e tij.

Megjithatë, shenja e autoritarizmit të mirëorganizuar është se regjimi nuk ka nevojë t’i vrasë kaq hapur të brendshmit, sepse ata janë të frenuar që në radhë të parë t’i thyejnë rregullat e sistemit. Kërcënimet më të mëdha të Putinit ka të ngjarë të mos vijnë nga rruga, e lëre më nga mbetjet e opozitës liberale, por nga një elitë pragmatike që po i peshon vazhdimisht rreziqet e të jetuarit kundër atyre që nuk e bëjnë këtë. Të ashtuquajturit ‘turbo-patriotë’ që mendojnë se regjimi i Putinit është shumë i paaftë për ta fituar luftën me Ukrainën, përbëjnë gjithashtu një kërcënim.

Duke supozuar se ai e vrau Prigozhinin – dhe ky duhet të jetë supozimi ynë për momentin – atëherë Putini mund të ketë shpresuar t’i ushqejë të dy grupet me një shfaqje kaq të ekspozuar fuqie dhe dhune. Mirëpo ai mund të zbulojë se ka bërë të kundërtën.

Ultra-nacionalistët janë të tërbuar, disa tashmë zotohen për hakmarrje, pasi tek banditi Prigozhin e panë atë lloj njeriu që, në sytë e tyre, do të bënte gjithçka që duhej për ta fituar luftën. Elita e gjerë është shumë më e kujdesshme, por mund të jetë më afër pikës në të cilën ata e konsiderojnë veten peng të tij dhe jo mbështetës të tij. Kjo nuk do të thotë se ata do të kthehen kundër tij së shpejti, pasi gjërat do të duhet të përkeqësohen shumë përpara se rreziqet në atë kurs veprimi të tejkalohen, por kjo pikë e mundshme kthese tashmë po afrohet./The Spectator

Përgatiti: Nuhi Shala