Nëse dëshironi që fëmijët tuaj të jenë të lumtur, bëjini ata përgjegjës për gjërat e tyre

Aftësia për t’i përmbushur detyrimet varet nga zhvillimi evolucionar i çdo fëmije, modeli edukativ me të cilin janë rritur dhe sa kërkues janë të rriturit përreth tyre.

Nëse ka diçka që mund ta lodhë një familje, është t’u thotë fëmijëve të tyre vazhdimisht që t’i përmbushin detyrat e tyre. T’i marrin përgjegjësitë për detyrat e tyre pa pasur nevojë që mami apo babi t’ua thonë aq shpesh atyre. Një papërgjegjshmëri që shkakton shumë konflikte dhe humor të keq dhe që mund të jetë mjaft e lodhshme kur bëhet fjalë për edukimin.

Bërja e detyrave të shtëpisë, pastrimi i banjës pas dushit, rregullimi i dhomës së tyre ose shtrimi i tryezës para drekës janë disa nga përgjegjësitë që fëmijët ose të rinjtë mund ta kenë shumë të vështirë t’i marrin përsipër.

Përgjegjësia është një nga vlerat më të rëndësishme që duhet t’i rrënjosin familjet, por është një proces i gjatë dhe i vështirë që kërkon shumë durim dhe besim. Kjo nënkupton të mos bëni për fëmijët atë që ata janë plotësisht të aftë të bëjnë për veten e tyre, edhe nëse kjo do të thotë se gjërat mund të zgjasin më shumë dhe të mos bëhen aq mirë sa munden. Është një detyrë afatgjatë që do t’i ndihmojë fëmijët dhe të rinjtë të zhvillojnë aftësi sociale dhe personale dhe të krijojnë marrëdhënie të mira me mjedisin e tyre. Kjo do t’i mësojë ata të përkushtohen për atë që duan dhe të punojnë shumë për ta arritur atë.

Të jesh i përgjegjshëm do të thotë të përkushtohesh, të këmbëngulësh dhe t’i përmbushësh të gjitha detyrimet e tua pa u varur nga të tjerët për t’ju kujtuar, ose për t’ju urdhëruar ta bëni atë. Është aftësia për t’i marrë përsipër pasojat e veprimeve dhe vendimeve të veta, duke kërkuar të mirën e vet dhe të përbashkët. Që fëmijët të jenë të përgjegjshëm, ata kanë nevojë për të rritur që u besojnë, që i ndihmojnë të fitojnë vetëbesim duke i njohur aftësitë e tyre, të cilët shpjegojnë se gabimet janë një pjesë thelbësore e procesit të të mësuarit dhe që u japin atyre kohën që u nevojitet për të mësuar.

Përgjegjësia fitohet gradualisht, në varësi të zhvillimit evolutiv të çdo fëmije, nëpërmjet imitimit dhe miratimit të të tjerëve. Disa faktorë do të ndikojnë në këtë proces, të tillë si modeli edukativ me të cilin rritet fëmija, personaliteti i secilit individ dhe sa kërkues janë të rriturit që e rrethojnë.

Një fëmijë i përgjegjshëm do t’i ketë mjetet e nevojshme për ta ndërtuar një identitet të mirë. Ata do të kenë vetëbesim dhe do të kenë vetëbesim të mirë. Ata do të jenë në gjendje të vendosin se çfarë duhet të bëjnë dhe kur, dhe të mendojnë përpara se të veprojnë dhe të marrin vendime. Ata do të bëhen persona që kënaqen me çdo gjë që bëjnë dhe i pranojnë gabimet e tyre duke mos u turpëruar.

Nga ana tjetër, një fëmijë pa përgjegjësi do ta ketë të vështirë të dijë se çfarë duhet ose nuk duhet të bëjë; do të jenë shumë të varur nga të rriturit dhe nuk do t’i pranojnë lehtësisht gabimet e tyre. Do të jenë persona të frikësuar, dyshues, të cilët do të kenë vështirësi në krijimin e marrëdhënieve të shëndetshme shoqërore dhe gjithmonë do t’i fajësojnë të tjerët për problemet e tyre.

Kjo është arsyeja pse familjet duhet t’u japin fëmijëve të tyre përgjegjësi në shtëpi që në moshë të vogël, në mënyrë që ata ta fitojnë vlerën e mundit dhe këmbënguljes dhe të ndjejnë se janë pjesë e rëndësishme e familjes. Kjo gjithashtu do t’i ndihmojë ata të zhvillojnë strategji planifikimi dhe pune.

Çelësi për ta mësuar një fëmijë të jetë i përgjegjshëm

Inkurajoni ata të jenë pjesëmarrjës në shtëpi, duke u caktuar atyre përgjegjësi të thjeshta, të përshtatshme për moshën dhe duke u dhënë atyre kohën që u nevojitet për t’i kryer ato. Prindërit duhet të sigurohen që ata të kuptojnë se çfarë duhet të bëjnë, pa kërkuar përsosmëri ose duke pritur që ata të bëjnë gjëra ashtu siç do të bënin.

Lërini ata t’i marrin vendimet e tyre dhe të jenë përgjegjës për pasojat. Lërini t’i zgjidhin vetë problemet e tyre; mos jini tepër mbrojtës dhe mos i qortoni për gabimet e tyre. Vendosja e kufijve dhe rregullave do t’i ndihmojë ata të kuptojnë se çfarë pritet prej tyre. Të bërtiturit ose ndëshkimi nuk do t’i bëjë ata më të përgjegjshëm.

Ata duhet të kuptojnë se nëse nuk i përmbushin përgjegjësitë e tyre, të tilla si rregullimi i shtratit, ngarkimi i makinës së rrobave ose marrja e lodrave të tyre kur të mbarojë koha e lojës, atëherë një anëtar tjetër i familjes do të duhet t’i bëjë ato për ta. Shpjegoni qartë se ata duhet të ndihmojnë në shtëpi, pasi të gjithë jeni një ekip. Kjo do t’i ndihmojë ata ta kuptojnë rëndësinë e bërjes së gjërave kur duhen bërë dhe jo kur dikush e ndien këtë.

Gjëja më e mirë që mund t’i ndodhë një fëmije është të ndihet përgjegjës dhe protagonist i jetës së tij. Të qenit në gjendje të arrijnë atë që duan duke punuar çdo ditë derisa t’i arrijnë qëllimet e tyre. Në këtë mënyrë, të miturit do të mund të rrezikojnë, të kërkojnë alternativa ndaj vështirësive dhe të pranojnë gabimet e tyre. Siç ka thënë Winston Churchill: “Çmimi i madhështisë është përgjegjësia”./El Pais

Përgatiti: Nuhi Shala