Interneti në vitin 2023 - Sa shfletuam, çfarë shikuam dhe kush është fituesi absolut? 

Fundi i vitit tradicionalisht do të thotë analizimi i 12 muajve të kaluar. Disa vite janë të mbushura me ngjarje, të tjerat janë paksa më të qeta. Po, ajo që është e sigurt është se çdo vit njerëzit në mbarë botën e përdorin gjithnjë e më shumë internetin dhe shërbimet e ndryshme të internetit.

Shërbimi CloudFlare, i cili kujdeset për trafikun e qëndrueshëm në internet, ka bërë një rishikim shterues të internetit dhe gjithçka që ndodhi rreth tij në 2023 – CloudFlare Radar 2023. 

Trafiku i internetit është rritur me 25 për qind

Interneti rritet çdo vit dhe me një shpejtësi të lakmueshme. Më saktësisht, sipas të dhënave të CloudFlare, në vitin 2023 trafiku i internetit është rritur me 25 për qind. Ka gjithnjë e më shumë pajisje që lidhen me këtë rrjet mbarëbotëror dhe njerëzit përdorin gjithnjë e më shumë faqe interneti, shërbime dhe aplikacione.

Siç thuhet në CloudFlare, ka periudha kur trafiku në internet është më intensiv (si p.sh. festat dhe festat e caktuara në botë), ose kur është më i ulët (për shkak të ndalimit të aksesit në shërbime të caktuara në disa vende), por në mesatare rritja është e qëndrueshme.

Android ende dominon

Burimi më i madh i trafikut të internetit që vjen nga pajisjet mobile janë pajisjet celulare Android. Këto pajisje përdoren më së shumti në Bangladesh dhe Papa Guinea e Re. Është interesante se vendet që konsiderohen më të varfra kanë një përqindje më të lartë të pajisjeve mobile Android, ndërsa pajisjet iOS mund të gjenden më shpesh në “vendet më të pasura”.

Përkundër kësaj, sipas të dhënave të CloudFlare, përqindja e trafikut celular nga pajisjet iOS nuk e kalonte 70 për qind në asnjë vend, dhe në pjesën më të madhe është rreth 50 për qind. Në Kroaci, 82.9 përqind e trafikut vjen nga pajisjet Android dhe vetëm pak më shumë se 17 përqind nga ato që përdorin iOS.

Më shumë se 40 për qind e trafikut global vjen nga pajisjet mobile

Gjatë rreth 15 viteve të fundit, pajisjet celulare janë bërë një pjesë e domosdoshme e jetës sonë të përditshme. Sot, është pothuajse e pamundur të imagjinohet funksionimi në botën moderne pa një telefon celular. Është një telefon për ne, por edhe një pajisje për argëtim, marrjen e informacionit, kryerjen e pagesave dhe të ngjashme.

Prandaj, nuk është për t’u habitur që deri në 42 për qind e trafikut të internetit bie në pajisjet mobile. Në disa vende, kjo përqindje është pothuajse dy herë më e lartë (79 përqind në Zambia). Megjithatë, mesatarisht, kjo përqindje është rreth 50 për qind. Përqindja më e lartë e trafikut nga kompjuterët klasikë është regjistruar në Finlandë, ku arrin në 80 për qind.

Google është ende numri 1

Nga të gjitha shërbimet e disponueshme në internet, Google është ende më i popullarizuari. Popullariteti i tij mund t’i atribuohet pjesërisht gamës së gjerë të shërbimeve të ndryshme që ofron, si dhe popullaritetit të sistemit operativ Android për pajisjet mobile. TikTok, i cili e pushtoi botën gjatë pandemisë dhe ishte shërbimi më i popullarizuar në internet në vitin 2021, ka rënë në vendin e katërt. Binance është ende shërbimi më popullor për kriptovalutat.

Në vendin e dytë është Facebook, i cili arriti ta mbajë vendin e parë pavarësisht nga popullariteti i TikTok.

Megjithatë, disa lojtarë të rinj u shfaqën në vitin 2023. Kështu, OpenAI zuri vendin kryesor për nga popullariteti në kategorinë e inteligjencës artificiale gjeneruese.

Amazon është ende dyqani kryesor në internet

Gjatë viteve të fundit, dyqanet online kineze si AliExpress, Temu dhe të ngjashme kanë fituar zemrat (dhe kuletat) e shumë përdoruesve të internetit. Kjo mbështetet nga fakti se katër nga 10 dyqanet më të njohura në internet janë nga ai vend. Amazon është ende në krye të kësaj kategorie, ndërsa ndjekësi i mëparshëm, eBay, ka rënë në vendin e tretë.

YouTube dhe Netflix i sundojnë skenën e transmetimit

Platforma më e përdorur për transmetimin e përmbajtjes video është ende YouTube, e ndjekur nga Netflix (e cila është gjithashtu platforma kryesore e transmetimit të videove në botë). Pas tyre vijnë Twitch, Roku dhe Disney Plus.

WhatsApp është ende zgjedhja numër 1 për komunikim

Aplikacionet dhe shërbimet e mesazheve po rriten vit pas viti, por WhatsApp ka qenë në krye të listës prej vitesh. Pasohet nga QQ kineze, Viber dhe Telegram.

iMessae i Apple nuk është përfshirë në hulumtim sepse nuk ka një domen unik, trafiku i të cilit mund të analizohet.

Qeveritë janë ende arsyeja më e zakonshme për mungesën e qasjes në internet

Sipas të dhënave të CloudFlare, në vitin 2023 ka pasur më shumë se 180 incidente në të cilat interneti ishte i paqasshëm për një numër më të vogël ose më të madh njerëzish. Shumë nga këto incidente janë rezultat i vendimeve të qeverive për të çaktivizuar thjesht qasjen në internet në një zonë të caktuar. Në pjesën tjetër të botës, arsyeja më e zakonshme për mungesën e Internetit janë problemet teknike ose sulmet kibernetike (një e tillë u regjistrua në qershor në Rusi).

Në disa raste, ndërprerja e qasjes zgjati vetëm disa orë, në të tjera deri në shtatë muaj (rasti i Manipurit në Indi).  

Shpejtësia po rritet, dhe më e shpejta është në…

Edhe pse mund të themi se shpejtësia e internetit nuk është asnjëherë mjaftueshëm e shpejtë, të dhënat tregojnë se shpejtësitë në disa vende janë shumë mbi mesataren. Kështu, në Islandë, ku më shumë se 85 për qind e të gjithë qasjes në internet bëhet përmes kabllove me fibra optike, u regjistrua një shpejtësi prej 282.5 Mbps për shkarkim dhe 179.9 Mbps për ngarkimin e të dhënave.

Islanda pasohet nga Spanja, Hungaria dhe Koreja e Jugut.  

Është bllokuar relativisht pak trafik interneti

Sipas të dhënave të CloudFlare, pak më pak se gjashtë për qind e trafikut total të Internetit në botë është i bllokuar për shkak të kodit të dyshuar me qëllim të keq ose kërkesave të përdoruesve.  

Sektori financiar është nën sulm nga hakerat

Në përgjithësi, në mbarë botën, sektori financiar është vënë më shpesh nën sulmin e hakerëve, veçanërisht në Evropë dhe Amerikën e Veriut. Nga ana tjetër, në vendet afrikane, sektori mjekësor ishte më i ekspozuari ndaj sulmeve.

Lidhje të rreme dhe shantazh

Numri i mesazheve elektronike keqdashëse po rritet vit pas viti dhe më të zakonshmet prej tyre janë lidhjet false që çojnë në faqe false me qëllim vjedhjen e të dhënave personale të viktimës, apo mesazhe që fshehin kërcënime dhe shantazhe. Edhe 80 për qind e mesazheve me qëllim të keq përmbanin një lidhje të rreme.

Tash kur jemi në prag të hyrjes së vitit të ri 2024, tendencat e vëzhguara në vitin 2023 tregojnë për një të ardhme edhe më të lidhur dhe më të avancuar teknologjikisht. Rëndësia në rritje e inteligjencës artificiale, popullariteti i vazhdueshëm i mediave sociale dhe zhvillimi dinamik i e-commerce dhe shërbimeve financiare sugjerojnë një të ardhme në të cilën njerëzit do të duhet të vazhdojnë të përshtaten me mundësitë dhe sfidat përpara./Dnevnik.hr

Përgatiti: Nuhi Shala