Studimi: Covid-i afatgjatë shkakton ndryshime në trup në rast të ushtrimeve fizike
Ekspertët thonë se dëmtimet e rënda të muskujve, problemet mitokondriale dhe mikroclotset mund ta shpjegojnë ndikimin e stërvitjes.
Shumë njerëz me Covid-19 afatgjatë ndihen të lodhur, jo mirë dhe në dhimbje për periudha të gjata pas stërvitjes, dhe studiuesit thonë se tani e dinë pse.
Ekspertët thonë se kanë prova që fajin e kanë ndryshimet biologjike, si dëmtimi i rëndë i muskujve, problemet mitokondriale dhe prania e mikroclotseve në trup.
“Është vërtet duke konfirmuar se ka diçka brenda trupit që nuk shkon me sëmundjen”- thotë Dr Rob Wüst, autor i studimit në Vrije Universiteit (Universiteti i Lirë) në Amsterdam.
Covid-i afatgjatë mendohet të prekë dhjetëra mijëra njerëz vetëm në Mbretërinë e Bashkuar, dhe shumë prej tyre përjetojnë një përkeqësim të simptomave për javë të tëra pas një periudhe të vetme ushtrimi.
I botuar në revistën Nature Communications, studimi përfshiu 25 pacientë me COVID-19 afatgjatë, të cilët raportuan se kishin përjetuar keqtrajtim pas ushtrimeve, dhe 21 njerëz që kishin pasur COVID, por u shëruan plotësisht. Asnjë nga pjesëmarrësit nuk ishte hospitalizuar me COVID-19, ndërsa të gjithë kishin qenë në formë dhe të shëndetshme përpara se të kapeshin nga virusi dhe ishin në moshë pune.
Secili pjesëmarrës kaloi rreth 10-15 minuta në një biçikletë stërvitore dhe mostrat e gjakut dhe biopsitë e muskujve skeletorë u morën një javë para dhe një ditë pas detyrës.
Ndërkohë që kishte një ndryshim të konsiderueshëm midis pacientëve, mesatarisht, njerëzit me Covid-19 afatgjatë kishin një kapacitet më të ulët ushtrimor sesa pjesëmarrësit e shëndetshëm.
Kur studiuesit i analizuan biopsitë e marra para stërvitjes, ata zbuluan se ata me Covid-19 afatgjatë kishin një përqindje më të madhe të fibrave të bardha në muskujt e tyre sesa pjesëmarrësit e shëndetshëm. Këto fibra kanë më pak struktura prodhuese të energjisë, të njohura si mitokondri, brenda qelizave të tyre dhe më pak kapilarë.
Ekipi gjeti gjithashtu shenja se mitokondria te njerëzit me Covid-19 afatgjatë nuk funksiononte aq mirë sa ato te pjesëmarrësit e shëndetshëm.
Wüst thotë se gjetjet shpjeguan pjesërisht pse njerëzit me Covid-19 afatgjatë kishin një kapacitet më të ulët ushtrimor.
Ekipi zbuloi gjithashtu se njerëzit me Covid-19 afatgjatë kishin më shumë grumbuj të një proteine të quajtur amiloide në muskujt e tyre skeletorë, megjithëse nuk kishte asnjë provë që këto “mikroclotse” po i bllokonin enët e gjakut siç kanë propozuar disa studiues më parë.
Një krahasim i biopsive të marra para dhe pas çiklizmit zbuloi se funksioni i mitokondrive u përkeqësua pas stërvitjes tek ata me Covid-19 afatgjatë dhe këta pjesëmarrës kishin shumë më tepër dëmtime të indeve pas ushtrimeve dhe shenja të trupit që përpiqej të riparonte.
“Kjo mund të shpjegojë, për shembull, dhimbjen e muskujve që këta pacientë po përjetojnë pas stërvitjes”- thotë Wüst.
Ai tha se gjetjet thonë se njerëzit me Covid-19 afatgjatë nuk duhet të merren me stërvitje intensive.
“Ai i dëmton muskujt tuaj, përkeqëson metabolizmin tuaj dhe mund të shpjegojë pse ndjeni dhimbje dhe lodhje muskulore deri në javë pas stërvitjes”- thotë ai.
Profesoresha Betty Raman nga Universiteti i Oksfordit, e cila nuk ishte e përfshirë në studim, thotë se kërkimi i saj sugjeroi se mosfunksionimi mitokondrial mund të luajë një rol në lodhjen që disa njerëz me Covid-19 afatgjatë e provojnë. Studimi i fundit i shton peshë idesë se trajtimet që e përmirësojnë shëndetin mitokondrial mund të jenë të dobishme, thotë ajo.
Mirëpo, vë në dukje Raman, kjo mund të mos jetë historia e plotë: “Ndërkohë që është e besueshme që lodhja është e lidhur me këto anomali metabolike, faktorë të tjerë kontribues, si inflamacioni i vazhdueshëm, mund të luajnë gjithashtu një rol”./The Guardian
Përgatiti: Nuhi Shala
