Çfarë duhet bërë për ta parandaluar dhe kontrolluar diabetin e tipit 2

Numri i njerëzve që vuajnë nga kjo sëmundje është rritur në dekadat e fundit. Lajmi i mirë është se, në shumicën e rasteve, mund të kontrollohet me një mënyrë jetese të përshtatshme në të cilën ushqimi luan një rol kyç.

Diabeti i tipit 2 është një çrregullim metabolik i karakterizuar fillimisht nga rezistenca ndaj insulinës dhe që përparon drejt uljes së sekretimit të insulinës. Pavarësisht të gjitha përparimeve shkencore në diagnostikimin dhe trajtimin e tij, prevalenca e diabetit mellitus është rritur në mënyrë dramatike në 60 vitet e fundit. Duhet të kihet parasysh se kjo është një sëmundje jo ngjitëse; ashtu si kanceri apo sëmundjet kardiovaskulare, ai nuk është ngjitës. Edhe pse ka një predispozicion të caktuar gjenetik në fillimin e tij, e vërteta është se një mënyrë jetese (e dobët) – pa aktivitet fizik dhe një dietë e pashëndetshme – mund ta kushtëzojë ndjeshëm diagnozën e saj.

Dieta mund t’i përkeqësojë gjërat, por gjithashtu mund t’i përmirësojë ato

Profili dietik që duhet ta përcjellin njerëzit me diabet është thjesht ai që lidhet me një model të shëndetshëm të të ushqyerit (edhe nëse kjo nuk është shumë specifike). Në pyetjen se si duhet të ushqehet një diabetik, përgjigja duhet të jetë kategorike dhe pa nevojë për shpjegime të mëtejshme: mirë. Nuk ka nevojë t’i rregulloni makronutrientët. Ata thjesht duhet të hanë mirë.

Më e mira nga të gjitha: ky model dietik është saktësisht i njëjtë me atë të propozuar për parandalim. Mund të thuash që duhet të ushqehesh si diabetik për ta mbajtur larg diabetin. Le të përqendrohemi vetëm në përcjeljen e një diete të shëndetshme, siç është bërë e qartë nga institucione të ndryshme që fokusojnë punën e tyre në këtë gjendje.

Rekomandimet e terapisë ushqimore të Shoqatës Amerikane të Diabetit thonë, me pak hapësirë për dyshim, se nuk ka asnjë nivel përfundimtar të provave që tregojnë një marrje ideale të karbohidrateve, proteinave dhe yndyrave në pacientët me diabet.

Udhëzimet e ushqyerjes së Diabetit në Mbretërinë e Bashkuar për parandalimin dhe menaxhimin thonë se më shumë se sasia e makronutrientëve, ajo që është e rëndësishme është marrja totale e energjisë, pavarësisht nga burimi i saj.

Në fund, udhëzuesit e terapisë dietike për sëmundjet e ndryshme jo të transmetueshme – kanceri, diabeti, etj. – janë praktikisht identike në qasjet e tyre, dhe po kështu janë udhëzuesit më aktualë të të ushqyerit të shëndetshëm që e targetojnë popullatën e përgjithshme.

Po sikur kjo sëmundje kronike të zhdukej një ditë?

Përafërsisht 25 vjet më parë komuniteti shkencor ndjeu, siç do të thoshte Obi-ëan Kenobi, një shqetësim në forcë: disa pacientë të diagnostikuar me diabet të tipit 2 nuk i plotësonin më kriteret diagnostikuese për sëmundjen. Indikatori i parë që diabeti i tipit 2 ishte plotësisht i kthyeshëm erdhi nga kirurgjia bariatrike. Një studim zbuloi se nivelet e glukozës në gjak u normalizuan tek njerëzit obezë me diabet të tipit 2, të cilët iu nënshtruan këtij operacioni dhe se, 10 vjet më vonë, pothuajse 90% ishin ende të lirë nga diabeti. Më vonë u konfirmua se kirurgjia bariatrike nuk ishte shkaku i një “mrekullie” të tillë, megjithëse ishte mekanizmi që i shtyu këta pacientë të ushqeheshin më shëndetshëm.

Një studim tjetër, i titulluar Diabeti i tipit 2: Etiologjia dhe kthyeshmëria, zbuloi se në disa raste, dhe pa asnjë lloj operacioni, i njëjti qëllim mund të arrihet me menaxhim mjaft të rreptë si të dietës ashtu edhe të aktivitetit fizik. Koha dhe hulumtimet e reja duket se konfirmojnë këtë qasje të re: diabeti i tipit 2 me të vërtetë mund të kthehet në shumë pacientë. Për më tepër, edhe nëse nuk arrihet remisioni total, e njëjta qasje ndaj dietës dhe aktivitetit fizik e përmirëson shumë prognozën dhe cilësinë e jetës së pacientëve.

Nuk e di pse diabeti i tipit 2, një sëmundje kronike dhe, deri diku, degjenerative me shumë sëmundje shoqëruese, e cila është përhapur jashtëzakonisht shumë vitet e fundit – dhe do të vazhdojë të ndodhë ende – dhe në të njëjtën kohë është kaq e parashikueshme, është e panjohur apo e injoruar nga shumica e njerëzve dhe autoritetet shëndetësore. S 

Gjërat bëhen vërtet serioze kur disa profesionistë shëndetësorë shkojnë aq larg sa të thonë se pacientët me diabet mund të hanë çfarë të duan për sa kohë që kanë insulinë dhe barna të tjera. Nuk mund të mos pyes veten: cili është qëllimi që njerëzit me diabet të jenë në gjendje të vazhdojnë të hanë të njëjtat gjëra që i i bëjnë ata të sëmurën në radhë të parë?/El Pais

Përgatiti: Nuhi Shala