SHBA do t'ia shesë Turqisë avionët F-16 pasi Erdogan e ka miratuar anëtarësimin e Suedisë në NATO
Administrata Biden e ka informuar Kongresin për planin e saj për t’i shitur Turqisë avionë luftarakë F-16 pasi Presidenti Erdogan e ka miratuar anëtarësimin e Suedisë në NATO.
Departamenti i Shtetit e ka njoftuar Kongresin për shitjen e propozuar prej 23 miliardë dollarë të premten, pas ratifikimit në parlamentin e Turqisë për anëtarësimin e Suedisë në NATO. Për më tepër, një njoftim zyrtar u dërgua për t’i shitur Greqisë F-35 me vlerë 8.6 miliardë dollarë. Për të dyja shitjet pritet miratimi nga Kongresi.
Sekretari i Shtetit Antony Blinken ka luajtur një rol të kyç në negociatat, duke u angazhuar me zyrtarë turq dhe ligjvënës amerikanë për ta lehtësuar anëtarësimin e Suedisë në NATO dhe përmbushjen e kërkesës së Turqisë për avionë luftarakë. Fillimisht, Turqia kërkoi përfshirjen e drejtpërdrejtë të SHBA-së kur Suedia dhe Finlanda aplikuan për t’u bashkuar me NATO-n në maj të vitit 2022, por SHBA-ja rezistoi.
Pas miratimit të Turqisë për pranimin e Finlandës në NATO në mars të vitit 2023, Blinken punoi në prapaskenë për ta siguruar miratimin e Suedisë përpara samitit të NATO-s verën e kaluar në Vilnius, Lituani. Gjatë një udhëtimi në shkurt të vitit 2023 në Turqi, Blinken u takua me Erdoganin, i cili theksoi nevojën për avionët F-16 përpara se ta miratonte anëtarësimin e Suedisë në NATO. Blinken komunikoi se Kongresi nuk do ta miratonte shitjen e avionëve derisa Suedia të bashkohej me NATO-n.
Administrata vendosi ta përdorë më drejtpërdrejt shitjen e avionëve, veçanërisht me emërimin e Hakan Fidan si ministër i jashtëm i Turqisë. Blinken dhe Fidan u takuan në Londër në fund të qershorit 2023 për t’i sqaruar detajet. Më pas, Blinken e diskutoi çështjen me anëtarët kryesorë të Kongresit, duke i adresuar shqetësimet dhe duke e siguruar mbështetjen e Greqisë.
Me angazhimin publik të Erdoganit për pranimin e Suedisë në NATO në Vilnius, fokusi u zhvendos në sigurimin e votës së parlamentit turk. Blinken dhe Fidan mbajtën komunikim të rregullt dhe Blinken u angazhua me kryeministrin grek Mitsotakis dhe udhëheqësit e kongresit për t’i adresuar shqetësimet. Parlamenti turk votoi në favor të miratimit të martën dhe Erdogan e ratifikoi atë të enjten. Dokumentet u depozituan në Departamentin e Shtetit të premten, duke shënuar hapin e fundit përpara se njoftimet formale për shitjet e avionëve F-16 t’i dërgoheshin Kongresit. Tani pritet miratimi edhe nga Hungaria që Suedia të bëhet anëtare e NATO-s./CNN
