Inteligjenca artificiale mund ta identifikojë me saktësi kancerin
Mjekët, shkencëtarët dhe studiuesit kanë ndërtuar një model të inteligjencës artificiale që mund ta identifikojë me saktësi kancerin në një zhvillim që ata thonë se mund ta përshpejtojë diagnostikimin e sëmundjes dhe t’i përshpejtojë pacientët drejt trajtimit.
Kanceri është shkaku kryesor i vdekjeve në mbarë botën. Kjo sëmundje rezulton në rreth 10 milionë vdekje në vit, ose gati një në gjashtë vdekje, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Megjithatë, në shumë raste, sëmundja mund të kurohet nëse zbulohet herët dhe trajtohet me shpejtësi.
Mjeti i inteligjencës artificiale i projektuar nga ekspertë në fondacionin Royal Marsden NHS, Instituti i Kërkimit të Kancerit, Londër dhe Kolegji Imperial në Londër, mund të identifikojë nëse rritjet anormale të gjetura në skanimet CT janë kanceroze.
Sipas një studimi, algoritmi funksionon në mënyrë më efikase dhe efektive sesa metodat aktuale. Gjetjet janë publikuar në revistën e BioMedicine të Lancet.
Ekipi ka përdorur skanime CT të rreth 500 pacientëve me nyje të mëdha të mushkërive për të zhvilluar një algoritëm AI duke përdorur radionik. Teknika mund të nxjerrë informacion jetik nga imazhet mjekësore që nuk dallohen lehtësisht nga syri i njeriut.
Modeli i AI u testua më pas për të përcaktuar nëse mund t’i identifikonte me saktësi nyjet kancerogjene.
Studimi përdori një masë të quajtur zona nën kurbë (AUC) për të parë se sa efektiv ishte modeli në parashikimin e kancerit. Një AUC prej 1 tregon një model të përsosur, ndërsa 0.5 do të pritej nëse modeli do të hamendësonte në mënyrë të rastësishme.
Rezultatet treguan se modeli i AI mund ta identifikojë rrezikun e kancerit të çdo nyje me një AUC prej 0.87. Performanca u përmirësua në rezultatin Brock, një test i përdorur aktualisht në klinikë, i cili shënoi 0.67. Modeli gjithashtu performoi në mënyrë të krahasueshme me rezultatin Herder – një test tjetër – i cili kishte një AUC prej 0.83.
Modeli i AI mund të ndihmojë gjithashtu mjekët të marrin vendime më të shpejta për pacientët me rritje jonormale që aktualisht konsiderohen me rrezik të mesëm.
Kur u kombinua me Herder, modeli i AI ishte në gjendje t’i identifikonte pacientët me rrezik të lartë në këtë grup. Sipas studimit, do të kishte sugjeruar ndërhyrje të hershme për 18 nga 22 (82%) të nyjeve që u konfirmuan si kanceroze.
Ekipi vuri theksin tek fakti se studimi i Libra – i mbështetur nga Royal Marsden Cancer Charity, Instituti Kombëtar për Kërkimin e Shëndetit dhe Kujdesit, RM Partners dhe Cancer Research UK – është ende në një fazë të hershme. Do të kërkohen më shumë testime përpara se modeli të futet në sistemet e kujdesit shëndetësor.
Mirëpo përfitimet e tij të mundshme janë të qarta, thanë ata. Studiuesit shpresojnë se mjeti i AI përfundimisht do të jetë në gjendje ta përshpejtojë zbulimin e kancerit duke ndihmuar në përcjelljen e shpejtë të pacientëve drejt trajtimit dhe duke e përmirësuar analizën e skanimeve CT.
Mjeku konsulent në mjekësinë e frymëmarrjes në Royal Marsden dhe drejtuesi i ekipit në Institutin e Kërkimit të Kancerit thotë se kanceri i mushkërive ishte një shembull i mirë se pse nevojiteshin urgjentisht iniciativa të reja për të përshpejtuar zbulimin.
Kanceri i mushkërive është shkaku më i madh në mbarë botën i vdekshmërisë nga kanceri dhe përbën një të pestën (21%) të vdekjeve nga kanceri në Mbretërinë e Bashkuar. Ata që diagnostikohen herët mund të trajtohen shumë më efektivisht, por të dhënat e fundit tregojnë se më shumë se 60% e kancereve të mushkërive në Angli janë diagnostikuar në fazën e tretë ose të katërt./The Guardian
Përgatiti: Nuhi Shala
