Libi: Numri i të vdekurve nga përmbytjet shkon në 11,300

Numri i të vdekurve në qytetin bregdetar Derna të Libisë është rritur në 11,300 ndërkohë që përpjekjet e kërkimit për të mbijetuar vazhdojnë pas një përmbytjeje masive të shkaktuar nga thyerja e dy digave në shirat e dendur, ka thënë organizata ndërkombëtare ‘Gjysmëhëna e Kuqe Libiane’ të enjten.

Sipas kësaj organizate, 10,100 njerëz të tjerë raportohen të zhdukur në qytetin mesdhetar. Autoritetet shëndetësore më parë kishin thënë se numri i të vdekurve në Derna ishte 5,500. Stuhia ka vrarë gjithashtu rreth 170 njerëz në vende të tjera në vend.

Përmbytjet rrënuan familje të tëra në Derna të dielën mbrëma dhe ekspozuan dobësitë në vendin e pasur me naftë të zhytur në konflikt që nga një kryengritje e vitit 2011 që rrëzoi diktatorin e gjatë në pushtet Moammar Gadafi.

Ndërkohë, një zyrtar i OKB-së tha të enjten se shumica e viktimave mund të ishin shmangur.

“Nëse do të kishte një shërbim meteorologjik që funksiononte normalisht, ata mund të kishin lëshuar paralajmërimet,” u tha gazetarëve në Gjenevë udhëheqësi i Organizatës Botërore Meteorologjike (ëMO) Petteri Taalas. “Autoritetet e menaxhimit të emergjencave do të ishin në gjendje të evakuoheshin.”

ëMO tha në fillim të kësaj jave se Qendra Kombëtare Meteorologjike lëshoi paralajmërime 72 orë para përmbytjes, duke njoftuar të gjitha autoritetet qeveritare me email dhe media.

Zyrtarët në Libinë lindore e paralajmëruan publikun për stuhinë e ardhshme, dhe të shtunën, ata urdhëruan banorët të evakuonin zonat bregdetare, nga frika e një vale nga deti. Megjithatë nuk kishte asnjë paralajmërim për shembjen e digave.

Si ndikon konflikti në Libi në këtë fatkeqësi?

Shkatërrimi befasues e pasqyron intensitetin e stuhisë, por edhe cenueshmërinë e Libisë. Libia e pasur me naftë ka qenë e ndarë mes qeverive rivale për pjesën më të madhe të dekadës së fundit – njëra në lindje, tjetra në kryeqytet, Tripoli – dhe një rezultat ka qenë shpërfillja e gjerë e infrastrukturës.

Dy digat që u shembën jashtë Dernës u ndërtuan në vitet 1970. Një raport i një agjencie shtetërore të auditimit në vitin 2021 tha se digat nuk ishin mirëmbajtur pavarësisht ndarjes së më shumë se 2 milionë eurove për këtë qëllim në vitet 2012 dhe 2013.

Kryeministri i Libisë me seli në Tripoli, Abdul-Hamid Dbeibah, pranoi çështjet e mirëmbajtjes gjatë një takimi të kabinetit të enjten dhe i bëri thirrje Prokurorit Publik të hapë një hetim urgjent për shembjen e digave.

Fatkeqësia solli një moment të rrallë uniteti, pasi agjencitë qeveritare në të gjithë vendin nxituan për të ndihmuar zonat e prekura.

Ndërkohë që qeveria e Libisë lindore me seli në Tobruk po udhëheq përpjekjet për ndihma, qeveria perëndimore me seli në Tripoli ndau ekuivalentin e 412 milionë dollarëve për rindërtimin në Derna dhe qytete të tjera lindore, dhe një grup i armatosur në Tripoli dërgoi një kolonë me ndihma humanitare.

Çfarë po ndodh tani?

Derna ka filluar t’i varrosë të vdekurit e saj, kryesisht në varre masive, tha të enjten ministri i shëndetësisë i Libisë lindore, Othman Abduljaleel.

Më shumë se 3,000 trupa u varrosën deri të enjten në mëngjes, sipas ministrit, ndërsa 2,000 të tjerë janë ende duke u përpunuar. Ministri i shëndetësisë tha se shumica e të vdekurve u varrosën në varre masive jashtë Derna, ndërsa të tjerët u transferuan në qytete dhe qytete të afërta.

Numra të panumërta viktimash mund të varrosen nën rrjedhat e baltës dhe mbeturinave, duke përfshirë automjete të përmbysura dhe copa betoni, që ngrihen deri në 4 metra të larta. Ekipet e shpëtimit kanë luftuar për të sjellë pajisje të rënda pasi përmbytjet i kanë shpërndarë ose bllokuar rrugët që të çojnë në zonë.

Parlamenti lindor i Libisë, Dhoma e Përfaqësuesve, miratoi të enjten një buxhet emergjent prej 10 miliardë dinarësh libianë – afërsisht 2 miliardë dollarë – për t’i trajtuar përmbytjet dhe për të ndihmuar të prekurit.

Sa njerëz janë vrarë?

Që nga e enjtja, Gjysmëhëna e Kuqe Libiane tha se 11,300 njerëz janë vrarë dhe 10,100 të tjerë janë raportuar të zhdukur.

Megjithatë, zyrtarët lokalë sugjeruan se numri i të vdekurve mund të jetë shumë më i lartë se sa ishte paralajmëruar.

Në komentet për stacionin televiziv Al Arabia në pronësi saudite të enjten, kryebashkiaku i Derna, Abdel-Moneim al-Ghaithi tha se numri mund të rritet në 20,000 duke pasur parasysh numrin e lagjeve që janë fshirë nga toka.

Stuhia vrau gjithashtu rreth 170 njerëz në pjesë të tjera të Libisë lindore, duke përfshirë qytetet Bayda, Susa, Um Razaz dhe Marj, tha ministri i shëndetësisë.

Të vdekurit në Libinë lindore përfshinin të paktën 84 egjiptianë, eshtrat e të cilëve u transferuan në vendin e tyre të mërkurën. Më shumë se 70 erdhën nga një fshat në provincën jugore të Beni Suef. Mediat libiane thanë gjithashtu se dhjetëra emigrantë sudanezë u vranë në katastrofë./Euronews