Ish-këshilltari i Shtëpisë së Bardhë: Trump do ta tërheqë SHBA-në nga NATO nëse i fiton zgjedhjet e nëntorit

Në vazhdën e vërejtjeve të fundit të ish-zyrtarëve të administratës Trump dhe njohurive të ndara në librin e ardhshëm “Kthimi i Fuqive të Mëdha” (“The Return of Great Powers”), shqetësimet po rriten në lidhje me pasojat e mundshme të një presidence të dytë Trump në politikën e jashtme të SHBA-së, veçanërisht në lidhje me NATO-n dhe aleancat kryesore. Ish-këshilltarët përshkruajnë një pamje të përbuzjes së Trump për NATO-n, duke sugjeruar se nëse rizgjedhet, ai mund ta tërheqë edhe zyrtarisht SHBA-në nga aleanca veriatlantike, duke rrezikuar angazhimin e saj të gjatë për mbrojtjen kolektive.

Në librin e lartcekur, që do të botohet më 12 mars, ish-zyrtar i lartë amerikan John Bolton, i cili shërbeu si në administratën Trump ashtu edhe në Biden, thotë se nëse Trump do ta mposhtë Presidentin Joe Biden në zgjedhjet presidenciale të nëntorit, “SHBA do të tërhiqen nga NATO”.

Bolton, ish-këshilltari i Trumpit për sigurinë kombëtare, i bëri jehonë kësaj ndjenje, duke shprehur shqetësimin se Trump do të përpiqet vërtet të tërhiqej nga NATO.

Gjenerali në pension John Kelly, i cili shërbeu si shef i shtabit të Shtëpisë së Bardhë nën Trump, e ka shtjelluar edhe më tej shpërfilljen e Trump për angazhimet e sigurisë së SHBA, duke përfshirë marrëveshjet e mbrojtjes reciproke me Korenë e Jugut dhe Japoninë. Sipas Kelly, Trump e sheh NATO-n si të panevojshme dhe kundërshtoi me vendosmëri mbajtjen e trupave në Korenë e Jugut dhe Japoni.

Kelly kujton besimin e Trump se liderë si Putin dhe Kim Jong Un janë figura të pranueshme dhe e fajëson NATO-n për provokimin e tyre në veprime armiqësore.

Për më tepër, anëtarë të lartë të administratës zbuluan detaje se si Trump iu afrua tërheqjes nga NATO gjatë mandatit të tij të parë, duke paralajmëruar se ai mund të ndiqte veprime të tilla edhe më agresivisht nëse rizgjedhet.

Në përgjigje të kritikave nga demokratët dhe mediat, zëdhënësi i fushatës së Trump, Jason Miller, e mbron qasjen e Trump, duke argumentuar se Trump u bëri presion me sukses aleatëve të NATO-s për t’i rritur shpenzimet e tyre të mbrojtjes, ndryshe nga administrata Obama-Biden. Miller sugjeron se dështimi për t’i përmbushur detyrimet e shpenzimeve të mbrojtjes mund të çojë në rritjen e konfliktit, duke nënkuptuar se veprimet e Trump kishin si qëllim të parandalonin rezultate të tilla.

Në qendër të Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO) qëndron parimi i mbrojtjes kolektive, siç përshkruhet në nenin 5 të traktatit, i cili përcakton se një sulm ndaj një vendi anëtar konsiderohet një sulm ndaj të gjithë anëtarëve të aleancës. Trump ka kritikuar vazhdimisht pabarazinë në shpenzimet e mbrojtjes midis anëtarëve të NATO-s dhe SHBA-së.

Në librin “Kthimi i Fuqive të Mëdha”, disa këshilltarë japin llogari të detajuara se si Trump iu afrua tërheqjes së SHBA-së nga NATO gjatë samitit të aleancës 2018 në Bruksel. Duke përshkruar sjelljen e Trump gjatë samitit, Kelly tregoi se ai shpesh shprehte frustrim dhe arrogancë, duke pretenduar epërsi ndaj të tjerëve. Kelly u përpoq t’i shpjegonte Trumpit rëndësinë e NATO-s duke përdorur terma që ai besonte se presidenti mund t’i kuptonte, duke theksuar si implikimet praktike ashtu edhe dëmtimin e mundshëm të reputacionit. Pavarësisht përpjekjeve të Kelly, Trump mbeti i palëkundur në qëndrimin e tij.

Përveç kësaj, ish këshilltarët paralajmërojnë se mbështetja e SHBA-së për Tajvanin do të ishte gjithashtu në rrezik.

Bolton kujton një gjest që Trump do ta bënte në Zyrën Ovale, duke mbajtur lart majën e stilolapsit të tij Sharpie dhe duke thënë: “Ky është Tajvani. Shihni këtë tavolinë të vendosur, kjo është Kina”. Bolton shpjegon se qëllimi i Trump ishte se Tajvani është shumë i vogël për t’u mbrojtur në mënyrë efektive kundër një pushtimi kinez dhe shumë i parëndësishëm për t’i dhënë përparësi SHBA-së.

Duke reflektuar mbi këto shqetësime, Bolton thotë: “Nëse do të isha në Tajvan, do të isha shumë i shqetësuar për një administratë tjetër Trump”./CNN

Përgatiti: Nuhi Shala