AP Photo/Efrem Lukatsky

Të dhëna të tjera lidhur me konfliktin Rusi-Ukrainë

Shtetet e Bashkuara dhe NATO nuk kanë bërë asnjë koncesion ndaj kërkesave kryesore ruse për zgjidhjen e krizës mbi Ukrainën, duke përfshirë dhënien një garanci Moskës se fqinji i saj perëndimor nuk mund të bashkohet kurrë me aleancën.

Fokusi tani është se si do të përgjigjet Rusia – një vendim që i takon Presidentit Vladimir Putin dhe një vendim që mund të përcaktojë nëse Evropa do të zhytet sërish në luftë.

Si më poshtë janë të dhënat që duhen ditur sot, të enjten, në lidhje me tensionet ndërkombëtare që kanë të bëjnë me dhe rreth Ukrainës.

SI ËSHTË PËRGJIGJUR RUSIA?

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, u tha gazetarëve se përgjigja nga SHBA – dhe një e ngjashme nga NATO – lë “pak hapësirë për optimizëm”.

Por ai shtoi se “ka gjithmonë perspektiva për të vazhduar një dialog, është në interesin tonë dhe të amerikanëve”.

Ndërkohë, ministri i jashtëm rus Sergej Lavrov vuri në dukje se përgjigja e SHBA përmban disa elementë që mund të çojnë në “fillimin e një bisede serioze për çështje dytësore”.

Por Lavrov theksoi se “dokumenti nuk përmban përgjigje pozitive për çështjen kryesore”, kërkesat ruse për moszgjerimin e NATO-s dhe mosvendosjen e armëve që Rusia i sheh si kërcënim.

ÇFARË THOTË UKRAINA?

Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Dmytro Kuleba, tha se Kievi e ka parë përgjigjen e SHBA-së përpara se ajo t’i dorëzohej Rusisë të mërkurën dhe nuk kishte kundërshtime.

Ai shkroi në Twitter se “është e rëndësishme që SHBA të mbetet në kontakt të ngushtë me Ukrainën para dhe pas të gjitha kontakteve me Rusinë. Nuk ka vendime për Ukrainën pa Ukrainën”.

Kuleba theksoi gjithashtu nevojën e vendit të tij për ta forcuar mbrojtjen e tij, duke folur të enjten gjatë një vizite në Danimarkë.

Ai tha se Ukraina vlerëson të gjithë mbështetjen që merr, por se kohët kërkojnë që t’i jepet prioritet fuqisë së fortë ndaj fuqisë së butë, duke përmendur rëndësinë e armëve, sanksionet ekonomike dhe një pozicion të konsoliduar të aleatëve të Ukrainës.

RUSIA SHPRESON PËR NDRYSHIM NË KIEV

Një bashkëpunëtor i lartë i Putinit, ish-presidenti dhe ish-kryeministri Dmitry Medvedev, thotë se shpreson që Ukraina të zgjedhë liderët që duan lidhje “normale” me Rusinë.

Medvedev, nënkryetar i Këshillit të Sigurimit të Rusisë, tha se një konflikt Rusi-NATO “do të ishte skenari më dramatik dhe thjesht katastrofik dhe shpresoj se nuk do të ndodhë kurrë”.

Medvedev argumentoi se Moska nuk sheh asnjë kuptim për të biseduar me presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy, por shprehu shpresën se ukrainasit do të “lodheshin nga qeverisja atje dhe do ta zgjidhnin lidershipin që do të ndiqte politika… që synojnë marrëdhëniet normale ekonomike me Rusinë”.

Komenti i Medvedev vjen pas një pretendimi britanik se Kremlini po kërkon ta zëvendësojë qeverinë e Ukrainës me një administratë pro-Moskës – një akuzë të cilën Rusia e mohon.

CILAT FORCA USHTARAKE TË ShBA-së JANË NË GATISHMËRI?

Departamenti Amerikan i Mbrojtjes thotë se trupat nga të paktën 10 baza në të gjithë vendin janë vënë në gatishmëri më të lartë për dislokim të mundshëm në Evropë në krizën e vazhdueshme në Ukrainë, duke përfshirë njësitë e ushtrisë nga Divizionet e 82-të Ajrore, 101-të Ajrore dhe të 4-të të Këmbësorisë.

John Kirby, sekretari për media i Pentagonit, tha se departamenti nuk do të zbulojë njësitë specifike. Por bazat përfshijnë bastionet luftarake të Ushtrisë dhe vendndodhjet kryesore të Forcave Ajrore, duke përfshirë bazën e Forcave Ajrore Robins në Gjeorgji, e cila strehon një kompleks të madh logjistik dhe bazën e Forcave Ajrore Davis-Monthan në Arizona, ku janë të përqëndruar aeroplanët mbështetës të ngushtë ajror A-10 Thunderbolt.

Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin ka vënë në gatishmëri 8,500 trupa në Shtetet e Bashkuara për dislokim të mundshëm tek aleatët e NATO-s në Evropë, kryesisht si pjesë e një force reagimi të NATO-s për të penguar çdo agresion më të gjerë rus kundër Ukrainës. Pentagoni ka theksuar se asnjë nga trupat nuk do të vendoset në Ukrainë dhe asnjë forcë nuk ka marrë ende urdhër të zhvendosjes.

Njësitë do të vijnë nga bazat e mëposhtme të ushtrisë: Fort Bragg, Karolina e Veriut; Fort Campbell, Kentaki; Fort Carson, Kolorado; Fort Hood, Teksas; dhe Fort Stewart, Gjeorgji. Bazat e Forcave Ajrore janë Davis-Monthan, Robins dhe Wright-Patterson në Ohio, së bashku me bazën e përbashkët Lewis-McChord në Uashington, e cila strehon njësitë e Ushtrisë dhe Forcave Ajrore. Trupat amerikane me bazë në Evropë gjithashtu mund të zhvendosen në vende të tjera sipas nevojës.

ÇFARË THONË UKRAINASIT E ZAKONSHËM?

Ukrainasit i janë bashkuar një fushate në rrjetet sociale nën hashtag-un #UkrainiansWillResist mes frikës se grumbullimi i trupave ruse pranë kufirit paralajmëron planet e një pushtimi.

Qindra ukrainas brenda dhe jashtë vendit kanë postuar hashtag dhe kanë vendosur një flamur ukrainas në fotot e tyre të profilit. Ato përfshijnë të famshëm, gazetarë, aktivistë dhe politikanë, me fushatën që po bëhet gjithnjë e më popullore çdo ditë.

“Askush nuk mund t’i detyrojë ukrainasit ta pranojnë ultimatumin e Putinit. Nuk do të ketë asnjë ‘paqe’ sipas kushteve të Rusisë”, shkroi Andrii Levus, iniciatori i fushatës, në faqen e tij në Facebook.

Ai shtoi: “Edhe nëse Perëndimi do të bëjë një marrëveshje me Putinin për Ukrainën dhe Zelenskyy do të kapitullojë, #ukrainasit do t’i rezistojnë rusëve ndaj pushtuesve. Mirë se erdhe në ferr, zoti Putin!”.

BIDEN I THOTË ZELENSKYY-t SE RUSIA MUND T’A PUSHTOJË UKRAINËN NË FILLIM TË SHKURTIT

Presidenti Joe Biden e paralajmëroi presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy të enjten se ekziston një “mundësi e veçantë” që rusët mund ta pushtojnë Ukrainën në muajin shkurt, sipas zëdhënëses së Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, Emily Horne.

Shkëmbimi ndodhi në një telefonatë midis dy liderëve që u përshkrua nga Shtëpia e Bardhë si një “check-in” për të diskutuar përpjekjet e fundit diplomatike.

“Ai e ka thënë këtë publikisht dhe ne jemi paralajmëruar për këtë për muaj të tërë”, tha Horne për komentet e fundit të Biden për shqetësimin në rritje të SHBA-së për një pushtim të mëtejshëm të Ukrainës nga Rusia.

Biden e paralajmëroi Zelenskyy-n se SHBA-të besonin se ekzistonte një shkallë e lartë e gjasave që Rusia mund ta pushtonte kur toka të ngrijë dhe forcat ruse mund të sulmonin territorin ukrainas nga veriu i Kievit, sipas dy personave të njohur me bisedën, të cilët nuk ishin të autorizuar për të komentuar dhe folën me kushte anonimiteti.

Ekspertët ushtarakë kanë thënë se Rusia mund të presë për kushte optimale tokësore për të lëvizur pajisje të rënda në Kiev si pjesë e çdo pushtimi. Tetë vjet më parë, Rusia pushtoi Gadishullin e Krimesë të Ukrainës në fund të muajit shkurt.

Shtëpia e Bardhë tha në një deklaratë të veçantë se Biden gjithashtu “riafirmoi gatishmërinë” e SHBA-së dhe aleatëve “për t’u përgjigjur me vendosmëri” nëse Rusia pushton më tej territorin ukrainas.

Pas telefonatës, Zelenskyy tha në Twitter se ai dhe Biden diskutuan gjithashtu mundësitë “për mbështetje financiare për Ukrainën” dhe se ai falënderoi Bidenijn për ndihmën ushtarake të SHBA. Kjo ishte telefonata e tretë mes dy liderëve që nga muaji i kaluar.

Shtëpia e Bardhë konfirmoi se Biden i tha Zelenskyy-t se po “eksploronte mbështetje shtesë makroekonomike për ta ndihmuar ekonominë e Ukrainës” pasi ajo vihet nën presion si rezultat i ngritjes ushtarake ruse përgjatë kufijve të saj.

ÇFARË PO BËJNË KOMBET E BASHKUARA?

Këshilli i Sigurimit i OKB-së do të mbajë një takim të hapur të hënën mbi atë që ambasadorja e SHBA Linda Thomas-Greenfield e quajti “sjellja kërcënuese e Rusisë kundër Ukrainës dhe grumbullimi i trupave ruse në kufijtë e Ukrainës dhe në Bjellorusi”.

Ajo tha të enjten se vendosja e më shumë se 100,000 trupave në kufirin ukrainas dhe aktet e tjera destabilizuese që synojnë ta paraqesin vendin “një kërcënim të qartë për paqen dhe sigurinë ndërkombëtare dhe Kartën e OKB-së”.

Thomas-Greenfield tha se anëtarët e Këshillit të Sigurimit “duhet të shqyrtojnë plotësisht faktet dhe të marrin në konsideratë se çfarë është në rrezik për Ukrainën, për Rusinë, për Evropën dhe për detyrimet dhe parimet kryesore të rendit ndërkombëtar nëse Rusia e pushton më tej Ukrainën”.

“Ky nuk është një moment për ta pritur dhe parë”, tha ajo në një deklaratë. “Vëmendja e plotë e këshillit nevojitet tani dhe ne presim diskutimin e drejtpërdrejtë dhe të qëllimshëm të hënën”.

Norvegjia mban presidencën e këshillit në janar dhe e hëna është dita e saj e fundit që kryeson organin më të fuqishëm të OKB-së. Rusia merr presidencën për muajin shkurt të martën. Kryetari i këshillit ka njëfarë kontrolli mbi axhendën e tij.

BIDEN DO TË TAKOHET ME KANCELARIN E RI TË GJERMANISË

Shtëpia e Bardhë njoftoi se Presidenti Joe Biden dhe kancelari i ri gjerman Olaf Scholz do të diskutojnë agresionin rus ndaj Ukrainës gjatë një takimi muajin e ardhshëm në Uashington.

Takimi kokë më kokë do të jetë takimi i parë i Zyrës Ovale të Scholz qyshkur ai mori udhëheqjen e vendit të tij në dhjetor.

Refuzimi i Gjermanisë për t’u bashkuar me SHBA-në dhe anëtarët e tjerë të NATO-s në ofrimin e armëve për Ukrainën, ka qenë zhgënjyese për disa aleatë dhe ka ngritur pikëpyetje rreth vendosmërisë së Berlinit për t’iu kundërvënë Rusisë.

Ekspertët thonë se pozicioni i Gjermanisë është pjesërisht i rrënjosur në historinë e saj të agresionit gjatë shekullit të 20-të.

CILI ËSHTË QËNDRIMI I GJERMANISË?

Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock tha se qeveria e saj po koordinon nga afër politikën e saj me aleatët e saj dhe se sfera e opsioneve që Berlini do t`i shqyrtojë në rast të ripërtëritjes së agresionit rus përfshin veprime kundër gazsjellësit Nord Stream 2.

Tubacioni, i cili nuk ka filluar ende së funksionuari, u ndërtua për të transportuar gaz natyror nga Rusia në Gjermani, por Berlini është tërhequr gradualisht nga projekti mes tensioneve në rritje me Moskën.

Baerbock tha të enjten se ndërkohë që Gjermania ka refuzuar të furnizojë me armë Ukrainën, ajo do të vazhdojë të ofrojë mbështetje ekonomike për Kievin.

“Një ekip (futbolli) nuk ka nevojë për 11 qendërsulmues që të gjithë bëjnë të njëjtën gjë, por 11 lojtarë që shkojnë mirë dhe kanë një plan të përbashkët të lojës në mendje”, u tha ajo ligjvënësve.

FRANCA VENDOS VETË PËR VETEN E SAJ

Presidenti francez Emmanuel Macron vazhdon të përpiqet për dialog me Rusinë pavarësisht shenjave që tregojnë për një luftë të mundshme, i bindur se diplomacia ende mund ta shmangë konfliktin në fjalë.

Macron po përgatitet të bisedojë të premten me Putinin dhe pallati presidencial i Macron ishte nikoqir i bisedimeve maratonë të mërkurën midis këshilltarëve rusë dhe ukrainasë, negociatat e para të tilla ballë për ballë që kur Rusia grumbulloi trupa pranë Ukrainës në javët e fundit.

Qëndrimi i Macron pasqyron traditën e Francës pas Luftës së Dytë Botërore për ta skalitur rrugën e saj gjeopolitike, duke refuzuar të rreshtohet verbërisht pas SHBA-së.

Por strategjia e fokusuar në diplomacinë e Francës ndërlikon përpjekjet e SHBA-së dhe NATO-s për t`u shfaqur si një front i ashpër dhe i bashkuar kundër Rusisë. Ekspertët pyesin nëse kjo do të mjaftojë për ta penguar një pushtim rus.

ÇFARË THOTË TURQIA SI ANËTARE E NATO-s? 

Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan thotë se një sulm i armatosur ndaj Ukrainës nga Rusia nuk do të ishte një veprim “racional” dhe po ofron të ndërmjetësojë mes dy vendeve.

“Shpresoj se Rusia nuk do ta përdorë sulmin e armatosur dhe pushtimin e Ukrainës”, tha Erdogan për televizionin turk NTV të mërkurën vonë. “Një hap i tillë nuk do të ishte një veprim racional për Rusinë apo për rajonin tonë”.

Një deklaratë të enjten në fund të një takimi të Këshillit të Sigurisë Kombëtare të kryesuar nga Erdogan tha se “përshkallëzimi i tensioneve nuk do të ishte në dobi të askujt”./AP