Pas Ukrainës, një 'teatër i ri konflikti' është shfaqur në Afrikë

Mes trazirave të fundit politike që e kanë mbërthyer kontinentin, Afrika është shfaqur si një front i ri i rivalitetit Perëndim-Rusi pas konfliktit të vazhdueshëm në Ukrainë.

Përgjatë tre viteve të fundit, Afrika ka dëshmuar një seri trazirash politike, me shtete si Burkina Faso, Mali, Sudani, Nigeri, Republika e Afrikës Qendrore, Guinea dhe së fundmi Gaboni, duke përjetuar grusht shtete ushtarake. Me gjasë, më shumë ngjarje të këtilla mund të shfaqen në horizont.

Përshkrimi i këtyre incidenteve si thjesht “grusht shtet ushtarak” mund të mos jetë plotësisht i saktë, pasi qeveritë e rrëzuara në këto vende shpesh mbështeteshin nga fuqitë ushtarake të fuqive të huaja, duke ngritur pikëpyetje për legjitimitetin e tyre civil. Për shembull, në rastin e Gabonit, ku Franca bëri thirrje për “respekt për demokracinë” pas grushtit të shtetit të fundit, ky vend ka qenë nën kontrollin e një familjeje me lidhje të thella me Francën për 60 vitet e fundit. Subjektet që marrin pushtetin janë gjithashtu ushtri të mbështetura ushtarakisht dhe financiarisht nga shtete të ndryshme të huaja.

Konfrontimet midis forcave të kundërta

Karakterizimi i ngjarjeve aktuale në kontinentin afrikan si konfrontime midis dy forcave të kundërta, veçanërisht pas konfliktit ruso-ukrainas, ofron një portret më të saktë.

Në njërën anë të këtij fronti, gjejmë Shtetet e Bashkuara dhe Francën.

SHBA, duke ndjekur një strategji që ka si qëllim ta kundërshtojë ekspansionizmin kinez në Afrikë, po përjeton një rënie të shpejtë të ndikimit të saj, duke pasqyruar një situatë të ngjashme me atë që ndodhi në rajonin e Gjirit. Për shembull, në votimin e fundit për përjashtimin e Rusisë nga Këshilli i Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut, rreth 80 vende afrikane ose abstenuan nga votimi ose votuan kundër atij mocioni.

Po aq komplekse është edhe pozicioni i Francës në Afrikë. Pavarësisht një historie të trazuar koloniale, politikat franceze kanë arritur ta tjetërsojnë një spektër të gjerë aktorësh, nga myslimanët te grupet e krishtera, të majtët tek nacionalistët. Janë të shumtë ata që e perceptojnë Francën si fuqinë kryesore koloniale përgjegjëse për varfërinë dhe korrupsionin e kontinentit afrikan. Rezultati tragjik në Libi, ku Muammar Gaddafi u konsiderua një udhëheqës i përshtatshëm dhe ky vend pastaj u zhyt në kaos, shërben si një përrallë paralajmëruese kthjelluese për të gjitha shtetet afrikane.

Frontet e Rusisë, Kinës

Megjithatë, Rusia e ka zgjeruar me shpejtësi prezencëb e saj në Afrikë dhe mesazhet e fundit nga lideri i supozuar i vdekur ëagner, Yevgeny Prigozhin shkojnë përtej propagandës së thjeshtë, duke hedhur dritë mbi realitetin se shumë prej këtyre grushtshteteve kanë pasur sukses për shkak të mbështetjes së grupeve rebele të marra nga Rusia në kushtet e sigurisë, armatimit dhe trajnimit, me kompanitë ruse të energjisë që sigurojnë kontrata të rëndësishme, duke e bërë më pak befasuese shfaqjen e flamujve rusë gjatë protestave.

Nga ana tjetër, Kina, duke u pozicionuar në krahun opozitar me Rusinë në Afrikë, po e shtrin me shpejtësi ndikimin e saj, veçanërisht përgjatë bregdetit të Afrikës Lindore përmes iniciativave si projekti i Rrugës Detare të Mëndafshit, dhe është e përfshirë në mënyrë aktive në shpërndarjen e kredive dhe thuhet se punëson mbi një milionë punëtorë kinezë në Afrikë.

Turqia, me lidhje të thella historike, kulturore dhe fetare me Afrikën, qëndron në mesin e shteteve që rrisn vazhdimisht ndikimin e tyre në kontinent. Turqia vazhdon politikën e saj për ta ruajtur një ekuilibër midis blloqeve lindore dhe perëndimore në Afrikë, duke u përmbajtur nga ndërhyrja në punët e brendshme të shteteve afrikane. Pavarësisht shitjes së armëve, të tillë si dronë, shteteve afrikane, Turqia ka fituar prestigj të rëndësishëm në kontinent përmes përpjekjeve të saj për ndihma humanitare, duke ofruar miliarda dollarë ndihmë për vende si Somalia në vitet e fundit. Presidenti Rexhep Tayip Erdoğan ka zhvilluar vizita të shumta në mbi 30 shtete afrikane.

Fatkeqësisht, është evidente se konflikti në Ukrainë, i cili mbetet një ngërç midis blloqeve lindore dhe perëndimore, ka të ngjarë të përshkallëzohet në të ardhmen e afërt, duke u fokusuar në luftërat proxy në Afrikë. Ne shpresojmë shumë që kontinenti afrikan, i cili e ka duruar pjesën e tij të konflikteve brutale, të mos përfshihet në një luftë gjithëpërfshirëse./Daily Sabah

Përgatiti: Nuhi Shala