Franca bëhet vendi i parë në botë që i përfshin të drejtat e abortit në kushtetutë
Franca bëhet vendi i parë në botë që i sanksionon të drejtat e abortit në kushtetutën e saj. Ky veprim ishte një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj përmbysjes së rastit Roe kundër Wade nga Gjykata e Lartë e SHBA-së, e cila provoki shqetësimet për të ardhmen e të drejtave riprodhuese globalisht.
Ligjvënësit nga të dy dhomat e Parlamentit francez votuan në masë dërmuese në favor të këtij vendimi, duke tejkaluar lehtësisht shumicën prej tri të pestave të nevojshme për ndryshimin e kushtetutës.
Votimi përfundimtar u zhvillua në Pallatin e Versajës, duke shënuar kulmin e një procesi legjislativ që pa një mbështetje të fortë si nga Senati francez, ashtu edhe nga Asambleja Kombëtare.
Amendamenti garanton lirinë për të aksesuar abortin në Francë, megjithëse disa grupe dhe ligjvënës kishin mbrojtur për një gjuhë më të fortë duke e inkuadruar në mënyrë eksplicite abortin si një të drejtë themelore. Rëndësia e këtij vendimi u nënvizua nga sfondi i kërcënimeve ndaj të drejtave riprodhuese në Shtetet e Bashkuara dhe Evropë, veçanërisht në vende si Hungaria, ku partitë e ekstremit të djathtë kanë ndikim.
Ndriçimi simbolik i Kullës Eifel me fjalët “Trupi im, zgjedhja ime” pas votimit pasqyroi humorin festiv mes mbështetësve të të drejtave riprodhuese.
Kryeministri Gabriel Attal theksoi domosdoshmërinë morale të pranimit të padrejtësive të kaluara me të cilat u përballën gratë që u detyruan të bënin abort të paligjshëm.
Presidenti francez Emmanuel Macron njoftoi planet për një ceremoni zyrtare për ta festuar kalimin e amendamentit në Ditën Ndërkombëtare të të Drejtave të Grave, duke njohur rolin kryesor të grave si Simone Veil në udhëtimin e Francës drejt legalizimit të abortit në vitin 1975.
Kalimi i amendamentit përfaqëson një fitore të rëndësishme për të majtën franceze, e cila e kishte mbrojtur prej kohësh mbrojtjen kushtetuese të të drejtave të abortit. Urgjenca për të vepruar u rrit nga vendimi i Gjykatës së Lartë të SHBA, i cili nënvizoi brishtësinë e të drejtave të vendosura edhe në demokracitë e vendosura.
Pavarësisht mbështetjes së gjerë për të drejtat riprodhuese në Francë, kundërshtimi ndaj amendamentit erdhi nga grupet konservatore, duke përfshirë Kishën Katolike. Kisha përsëriti qëndrimin e saj kundër abortit, duke theksuar natyrën e diskutueshme të çështjes brenda kornizave fetare dhe etike.
Në kontekstin historik, ky vendim shënon amendamentin e 25-të të kushtetutës franceze që nga themelimi i Republikës së Pestë në vitin 1958, duke nënkuptuar natyrën në zhvillim të shoqërisë franceze dhe angazhimin e saj për t’i mbrojtur të drejtat themelore përballë sfidave globale./CNN
Përgatiti: Nuhi Shala
