Tri armë që i ndaluan rusët dhe e ndryshuan rrjedhën e luftës në Ukrainë

Kur Rusia e nisi pushtimin e saj ushtarak në Ukrainë një vit më parë, shumica e ekspertëve ushtarakë prisnin që rusët ta shënonin një fitore të shpejtë. Kjo nuk u materializua në realitet dhe ekspertët i përmendin një sërë faktorësh si arsye, duke përfshirë moralin më të lartë dhe taktikat ushtarake superiore nga pala ukrainase, por edhe një gjë tjetër kryesore – furnizimin me armë perëndimore.

Potenciali i madh i tankeve të betejës perëndimore dhe sistemeve të mbrojtjes ajrore ‘Patriot’ për rezultatin e luftës aktualisht po flitet dhe njoftohet, por këto sisteme ende nuk janë përdorur në luftime në Ukrainë. Ndërkohë, ka edhe armë të tjera që tashmë kanë ndihmuar në ndryshimin e rrjedhës së luftës dhe tri prej tyre janë përdorur nga ukrainasit me efekt shkatërrues kundër agresorit rus.

Javelin2wedc 

Në fillim të pushtimit rus, pritej që forca të blinduara ruse të hynin në Kiev brenda pak ditësh dhe ukrainasve u duheshin armë që mund ta ngadalësonin ose ndalonin atë përparim. Ajo armë ishte ‘Javelin’, një raketë antitank që mund të operohet nga një person.

Për të gjuajtur një predhë, gjuajtësi vendos kursorin mbi objektivin e zgjedhur. Njësia e komandës së lëshimit të Javelin më pas i dërgon raketës një sinjal kyçjeje përpara nisjes, sipas prodhuesit të Javelin Lockheed Martin. Lockheed Martin në fakt e zhvilloi raketën në bashkëpunim me Raytheon.

Javelin është një armë “gjuaj dhe harro”. Sapo operatori i saj qëllon, ai mund të vrapojë për t’u mbrojtur ndërsa raketa gjen vetë rrugën drejt objektivit. Kjo ishte veçanërisht e rëndësishme në ditët e para të luftës, sepse rusët zakonisht qëndronin në kolona kur përpiqeshin të hynin në zonat e populluara. Operatori Javelin mund të qëllonte nga një ndërtesë ose pas një peme dhe të zhdukej përpara se rusët ta kthenin zjarrin.

‘Javelin’ u tregua gjithashtu i mirë në shënjestrimin e pikës së dobët të tankeve ruse, sipërfaqet e tyre horizontale, pasi trajektorja e tij ngjitet lart pas lëshimit dhe më pas bie mbi objektivin nga lart. Kjo mund të shihej në fotot e tankeve ruse me frëngji të shkatërruara në fillim të luftës, dhe shkaku i këtij dëmtimi shpesh ishte pikërisht sistemi Javelin.

Kishte një avantazh tjetër të Javelin, veçanërisht i rëndësishëm në fillim të luftës, dhe ai avantazh ishte se ata ishin politikisht të pranueshëm.

Kostoja e ulët dhe përdorimi i tyre mbrojtës i bëjnë ato politikisht më të lehta për t’i furnizuar vendet e tjera. 

HIMARS

Emri i plotë i këtij raketahedhësi me shumë fuçi është M142 High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS). Është një sistem armësh goditëse me precizion me spektër të plotë, i provuar nga beteja, për të gjitha motet, 24/7, vdekjeprurës dhe i shpejtë, janë fjalët që ushtria amerikane E përshkruan sistemin me pak fjalë.

Sistemi HIMARS përbëhet nga një kamion 5 tonësh që mban një kapsulë që mund të lëshojë gjashtë raketa pothuajse njëkohësisht, duke i dërguar kokat e tyre shpërthyese shumë përtej vijës së frontit dhe më pas duke E ndryshuar pozicionin me shpejtësi për ta shmangur një kundërsulm.

Nëse Javelin ishte arma ikonike e fazave të hershme të luftës, HIMARS është arma ikonike e fazave të mëvonshme, shkroi në janar Mark Cancian, këshilltar i lartë për Programin e Sigurisë Ndërkombëtare në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare raportuar nga CNN.

Municionet e zjarrit HIMARS që kanë një rreze veprimi nga 70 deri në 80 kilometra dhe sistemet e tyre të drejtimit GPS i bëjnë ato jashtëzakonisht të sakta, brenda rreth 10 metrash nga objektivi i synuar.

Vrasjet nga sistemi HIMARS në korrik 2022 u dëshmua edhe nga reporteri rus Roman Sapenkov. Ai sulm u krye në bazën ruse në aeroportin e Khersonit, në territorin që rusët e kishin pushtuar në atë kohë. U befasova nga fakti që e gjithë pakoja, pesë ose gjashtë raketa, ra praktikisht në të njëjtin vend, shkruante Sapenkov.

Profesori i Kolegjit të Komandës dhe Stafit të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit, Yagil Henkin, shpjegoi për shtypin e Universitetit të Korpusit të Marinës së SHBA-së se sistemi HIMARS ka dy efekte kryesore. Sulmet i detyruan rusët t’i zhvendosnin depot e tyre të municioneve më tej në pjesën e pasme, duke e zvogëluar fuqinë e zjarrit të disponueshëm të artilerisë ruse pranë vijave të frontit dhe duke e bërë më të vështirë mbështetjen logjistike, shkroi Henkin. Përdorimi i HIMARS për të goditur objektiva të tilla si urat i ndërpreu përpjekjet ruse për furnizim, shtoi ai.

Ashtu sikuse Javelin, sistemi HIMARS është prodhuar dhe patentuar nga Lockheed Martin.

Fluturakja pa pilot Bayraktar TB2

Është një dron ushtarak i dizajnit turk, i cili u bë një nga mjetet ajrore më të famshme në botë për shkak të përdorimit të tij në luftën e Ukrainës. Është një dron relativisht i lirë, i bërë nga pjesë të zakonshme, por ka një goditje vdekjeprurëse dhe prodhon video të goditjeve të tij. Pamjet tregojnë se ajo shkatërron armët e blinduara ruse, artilerinë dhe linjat e furnizimit me raketa, raketat e naviguara me lazer dhe bombat inteligjente që i mban.

Sipas Aaron Stein, bashkëpunëtor i lartë për kërkimin e politikës së jashtme në faqen e internetit të Këshillit Atlantik, Bayraktar TB2 nuk ishte një armë magjike, por ishte mjaft e mirë për t’i bërë dëme serioze rusëve. Stein përmendi mungesën e shpejtësisë dhe cenueshmërinë ndaj mbrojtjes ajrore si dobësitë e tij. Statistikat e fushëbetejës duket se e konfirmojnë këtë. Shtatëmbëdhjetë nga 40 deri në 50 TB2 të marra nga Ukraina u shkatërruan në luftime, sipas faqes së internetit të inteligjencës me burim të hapur Oryx.

Megjithatë, Stein thekson se numri i humbjeve të këtyre dronëve është më i madh se kostoja e tyre e ulët, që do të thotë se ato janë lehtësisht të zëvendësueshme. Plani për ta ngritur një linjë prodhimi për dronët në Ukrainë ishte në plan edhe para luftës. Përdorimi i këtyre dronëve potencialisht i shpëtoi jetën e pilotëve ukrainas, të cilët përndryshe do të duhej t’i kryenin vetë këto misione.

Raportet e fundit nga Ukraina tregojnë se TB2 mund të jetë duke luajtur një rol të vogël pasi forcat ruse e kuptojnë se si t’i luftojnë ato, por fansat e tij thonë se këta dronë u treguan të suksesshëm në kohën kur pozita e Ukrainës ishte më e pasigurt. Madje ka edhe një video muzikore për sukseset e këtij droni ushtarak, i cili vetëm sa konfirmon statusin e tij të madh tek ukrainasit./CNN

Përgatiti: Nuhi Shala