Edicioni i 3-të i RLIOF, korrik 2023. Foto: RLIOF.
Festivali ‘Rame Lahaj Internatonal Opera Festival’: Një natë magjike operistike nën qiellin e hapur të Prishtinës
Spektakli nën qiell të hapur la gjurmë të pashlyeshme në zemrat e të gjithë atyre që u magjepsën nga magjia e artit operistik.
Të dielën, sheshi “Skënderbeu” në Prishtinë u shndërrua në një sallë madhështore të operës nën qiell të hapur për edicionin e 3-të të Festivalit Ndërkombëtar të Operës, “Rame Lahaj International Opera Festival”, RLIOF.
Dramat klasike të operës nga La Traviata e Verdit, Makbeth e Shekspirit dhe Romeo dhe Zhuliette dhe Tosca e Puçinit bënë jehonë gjatë gala mbrëmjes, duke tërhequr një turmë prej më shumë se 3,000 njerëzish.
“Prishtina ka nevojë për këtë”, tha një qytetar 54-vjeçar për Prishtina Insight, pas përfundimit të koncertit. “Nuk ka opera në kryeqytet, por koncerte si ky sjellin një erë muzike klasike”, shtoi ajo.
Rame Lahaj, këngëtari kosovar i operës me famë ndërkombëtare dhe organizatori i festivalit solli për publikun kosovar tenorin italian, Alessandro Safina dhe baritonin, Massimo Cavalletti, dhe sopranon ukrainase, Yulia Suleimanova.
Nën dirigjentin e maestros Pier Giorgio Morandi nga Italia, Orkestra Filarmonike e Kosovës i shoqëroi interpretuesit, duke krijuar një shkrirje të talentit artistik dhe përvojës që pikturoi kryeqytetin me ngjyrat e gjalla të metropoleve evropiane.
Nata jo vetëm pati jehonë me kryeveprat e muzikës operistike botërore, por përfshiu edhe aranzhime të këngëve autentike shqiptare, një zhanër që zë një vend të veçantë në zemrën e Lahajt.
Interpretimi i pjesëve të njohura të operës si Il barbiere di Siviglia nga Cavalletti dhe La Luna nga Safina ngjalli nostalgji në publik, pasi e para ishte pjesë e filmit të animuar “Tom dhe Jerry”, dhe e dyta u shfaq në telenovelën “O Clone”.
Veprimtaria përfundoi me një kuartet që sjell Brindisin nga La Traviata, këngën e gjallë dhe të gëzueshme të pijes që feston kënaqësitë e jetës dhe dashurisë.
RLIOF është ngjarje 10-ditore që synon të pasurojë jetën kulturore të Kosovës dhe të promovojë vendin në skenën ndërkombëtare. Duke shërbyer si një platformë për talentet globale të operës, festivali premton të krijojë kujtime të paharrueshme për publikun dhe të pasurojë peizazhin kulturor të Prishtinës.
Festivali mban emrin e tenorit kosovar me famë ndërkombëtare Ramë Lahaj. Përmes përvojës dhe prestigjit të tij artistik në komunitetin ndërkombëtar të operës, Lahaj ka bashkuar një grup të ndryshëm këngëtarësh të njohur operistik për të performuar në festivalin në Prishtinë.
Një ekspozitë për të rritur ndërgjegjësimin për ruajtjen e mjedisit.
Mes shfaqjeve befasuese, festivali shpalosi edhe ekspozitën e artit që nxit mendimin Rrnofsh sa malet, të kuruar nga kuratori i nderuar turk Ovul Durmusoglu.
Ekspozita magjepsëse e artit hapi dyert e saj, duke tërhequr vëmendjen për lidhjen e thellë midis praktikave artistike dhe ruajtjes së mjedisit, e mbajtur si pjesë e Festivalit të njohur RLIOF.
Punimet e ekspozuara nga artistë të ndryshëm pasqyrojnë shkëlqimin e maleve dhe peizazheve të Kosovës, duke shfaqur bukurinë befasuese të rajonit.
Festivali mirëpriti kuratoren e nderuar turke Ovul Durmusoglu, e cila shprehu nderin dhe emocionin e saj që ishte pjesë e koncertit të Ramë Lahajt krahas ekspozitës së artit Rrofsh sa Malet.
“Pyetja sot është se si e trajtojmë natyrën përreth nesh, pse jemi të fiksuar pas pyetjeve si ato për ekologjinë. Ky është një diskutim shumë i rëndësishëm, jo vetëm për Kosovën, por për të gjitha vendet”, tha Durmusoglu për Prishtina Insight.
Ekspozita ngre pyetje prekëse rreth trajtimit të natyrës nga njerëzimi dhe urgjencës për t’i dhënë përparësi shqetësimeve ekologjike. Ovul Durmusoglu theksoi se përderisa Kosova mburret me bukuri mahnitëse natyrore, ajo shpesh keqtrajtohet dhe nuk vlerësohet. Ajo shpreson se ekspozita do të ndryshojë perspektivat dhe do të rrënjos një shqetësim të përditshëm për ekologjinë në zemrat e njerëzve.
Për më tepër, Durmusoglu beson se arti mund të luajë një rol jetik në ndikimin e politikëbërësve për t’i dhënë përparësi mbrojtjes së mjedisit në vendimet e tyre.
Artistët përdorën teknika të ndryshme, si vaj, bojëra uji dhe litografi, për të portretizuar peizazhin magjepsës. Pavarësisht nga format e ndryshme të artit, filli i përbashkët qëndron në magjepsjen dhe nderimin për thesaret natyrore të Kosovës.
Ndërsa bota përballet me ndryshimet klimatike dhe degradimin e mjedisit, ekspozita bëhet një platformë për të trajtuar këto çështje përmes shprehjeve artistike.