Të rinjtë e kthyer në Kosovë që po e revolucionarizojnë feminizmin në Kosovë

Eurisa Rukovci, psikologe 27-vjeçare nga Kosova, po e revolucionarizon lëvizjen për të drejtat e grave në vend, duke ipërdorur mediat për informimin e publikut për shkeljet ndaj tyre si dhe për të krijuar debat përmes artikujve të ndryshëm mbi politikën, ekonominë, kulturën dhe shoqërinë nga perspektiva feministe.

Rukovci, refugjate në SHBA, e cila u kthye në Kosovë kur ishte 13 vjeç, bazuar në ndikimin që kishte fituar nga revistat feministe amerikane gjatë rritjes së saj, menaxhon vullnetarisht një media të re feministe në Kosovë, ‘Grazeta’ (e formuar nga “Gra”, shqip për gratë dhe “Gazeta” për gazetën), projekt i organizatës Social Labs, i cili u bë sensacion virtual në Kosovë në vitin 2021.

‘Grazeta’ u lansua në shtator të vitit 2020, por suksesin e saj të madh e arriti në maj të vitit 2021 dhe kjo platformë mediash online është rritur qysh atëherë. Aktualisht, ajo ka rreth 9,000 ndjekës në platforma të ndryshme të mediave sociale, dhe në shumë raste, grafikat e Grazetës për të drejtat e grave dhe veçanërisht për edukimin seksual janë bërë virale.

“Ideja është të krijohet debat. Nuk ka nevojë që të gjithë të pajtohen me perspektivat tona për sa kohë që qasja jonë feministe i bën njerëzit të flasin për shumë çështje me të cilat përballen gratë,” tha Rukovci për BIRN, duke shtuar: “Ne nuk mund t’ua imponojmë feminizmin njerëzve.

“Njerëzit duhet ta eksplorojnë veten dhe kjo është ajo që më pëlqen tek të rinjtë. Ata po eksplorojnë veten dhe narrativat e ndryshme pa pasur frikë të flasin për të drejtat e njeriut”, thotë ajo, duke shpjeguar se një nga sukseset e tyre më të mëdha ishte ndikimi në protestat e studentëve për të drejtat e grave.

Në maj të vitit 2021, në shkollat fillore dhe të mesme të Kosovës, nxënësit protestuan kundër dhunës seksuale pas raportimeve për një rast ngacmimi seksual në një shkollë fillore në Prishtinë. Menjëherë pas kësaj, grafika e Grazetës, e cila shpjegonte pikëpamjen e pëlqimit dhe nevojën për më shumë edukim për burrat që të mos abuzojnë seksualisht, u bënë virale.

“Ata [studentët] na dërgonin mesazhe dhe na kërkonin t’i bashkohemi protestës,” kujton Rukovci. “Unë u thashë atyre sigurisht, të paktën do të jem atje, sepse në fund të fundit nuk kishte njeri tjetër.”

‘Grazeta’ nuk ka staf me orar të plotë dhe varet nga financimi i jashtëm. Gratë gazetare që shkruajnë për të janë punëtorë të vetëpunësuar dhe Rukovci thotë se nuk i lejon bashkëpunëtorët e saj të shkruajnë artikuj shkrimi nëse nuk ka mjete për t’i paguar ata.

“Ne kemi prodhuar mbi 200 artikuj në faqen tonë të internetit ku 40 të grave të reja iu dha mundësia të shkruanin artikuj,” kujton Rukovci, duke thënë se ajo shpesh i shkruan lajmet vetë për shkak të mungesës së fondeve. Rukovci nuk dëshiron të përdorë strategji marketingu të bazuara në kompani, sepse ajo nuk ka burime për t’i kontrolluar vlerat e kompanive të ndryshme.

“Është e rrezikshme të marrësh fonde nëpërmjet marketingut të kompanisë, sepse nuk dua ta promovoj një kompani e cila mund t’i shfrytëzojë gratë,” thotë ajo.

Rukovci ka disa projekte për ta rritur Grazetën në vitin 2022, të tilla si përmes videove që përballen me gra të gjeneratave të ndryshme dhe fushata që promovojnë gra të suksesshme nga fusha të ndryshme të jetës.