Studimi: Infeksionet nga kafsha te njeriu mund të shkaktojnë 12 herë më shumë vdekje deri në vitin 2050

Shumica e epidemive moderne janë shkaktuar nga patogjenë që përhapen nga kafshët te njerëzit. Këto sëmundje zoonotike janë parashikuar të rriten me ndryshimin e klimës.

Katër lloje të infeksioneve nga kafshët te njeriu po rriten me një “ritëm eksponencial” dhe mund të vrasin 12 herë më shumë njerëz në vitin 2050 sesa në vitin 2020, sipas një studimi të ri.

Studiuesit kanë gjetur një model të epidemive më të shpeshta të “përhapjes” pas analizimit të të dhënave epidemiologjike për gati 60 vjet.

Këto gjetje janë publikuar në revistën BMJ Global Health.

Shumica e epidemive moderne janë shkaktuar nga patogjenë që përhapen nga kafshët te njerëzit, të njohura edhe si sëmundje zoonotike.

Ato mund të përhapen te njerëzit nëpërmjet kontaktit të drejtpërdrejtë me kafshët, vektorëve të tillë si rriqrat ose mushkonjat, kontaktit me një zonë ku jetojnë kafshët, ose konsumimit të ushqimit ose ujit të kontaminuar.

Virusi që shkakton COVID-19 njihet gjithashtu si zoonotik sepse mund të transmetohet midis kafshëve dhe njerëzve. Shkencëtarët konsiderojnë se transmetimi nga kafshët te njerëzit është shpjegimi më i mundshëm i origjinës së pandemisë.

Në studimin e publikuar nga studiuesit nga kompania amerikane bioteknike Ginkgo Bioworks, ata analizuan tendencat historike në ngjarjet e përhapjes zoonotike nga një gamë e gjerë burimesh.

Ndryshimet klimatike të shkatuara nga njeriu pritet të çojnë në një rritje të sëmundjeve zoonotike, por ndikimi i tij në shëndetin global është “i vështirë për t’u karakterizuar”, shpjeguan ata.

Analiza e tyre e re përcaktoi se numri i epidemive të përhapjes është rritur me gati 5 për qind në vit, ndërsa numri i vdekjeve të raportuara është rritur me 8.7 për qind në vit.

“Nëse trendi i vërejtur në këtë studim vazhdon, ne do të presim që këta patogjenë ta shkaktojnë katërfishin e numrit të ngjarjeve të përhapjes dhe 12 herë numrin e vdekjeve në vitin 2050, krahasuar me vitin 2020”- thanë studiuesit.

Vlerësimet janë “me gjasë konservatore”

Studiuesit studiuan një bazë të dhënash me më shumë se 3,000 shpërthime dhe epidemi dhe u fokusuan në periudhën midis viteve 1963 dhe 2019.

Ata analizuan katër lloje të patogjenëve zoonotikë: Filoviruset (si Ebola dhe Marburg), SARS Coronavirus 1 (i cili shkakton SARS), virusin Nipah (i lidhur me ënjtjen e trurit) dhe virusin Machupo (i cili shkakton ethet hemorragjike Boliviane).

Studiuesit identifikuan 75 ngjarje të përhapura në 24 vende që shkaktuan më shumë se 17,000 vdekje, me shumicën e vdekjeve të shkaktuara nga filoviruset në Afrikë.

Vlerësimet e tyre ka të ngjarë të jenë “konservatore”, thanë studiuesit, për shkak të kritereve specifike të përfshirjes për patogjenët dhe mosveprimit të pandemisë COVID-19 e cila është “disa urdhra të përmasave më të mëdha se ngjarjet e tjera”.

“Vlerësimi ynë i provave historike sugjeron se seria e epidemive të fundit të shkaktuara nga përhapja zoonotike nuk është një lajthitje apo grupim i rastësishëm, por ndjek një prirje shumë dekadash në të cilën epidemitë e shkaktuara nga përhapja janë bërë më të mëdha dhe më të shpeshta”- shkruan ata.

Sipas tyre, nëse ky trend vazhdon, do të shkaktonte një rritje të madhe të rrezikut global të sëmundjeve infektive.

Ndërkohë që janë bërë shumë programe mbikëqyrjeje dhe propozime për rrezikun e pandemisë, studiuesit thonë se “pakoja finale e masave” për ta mbështetur gatishmërinë ndaj pandemisë nuk është e qartë.

“Ajo që është e qartë, megjithatë, nga tendencat historike, është se nevojitet veprim urgjent për ta adresuar një rrezik të madh dhe në rritje për shëndetin global”- shtuan autorët e studimit të lartcekur./Euronews

Përgatiti: Nuhi Shala