Një vizitë tek gjyshërit një herë në muaj mund ta rrisë jetëgjatësinë e tyre

Një studim i bazuar në më shumë se 400,000 njerëz thotë se njerëzit e moshuar të cilët vizitohen më shpesh nga familja dhe miqtë kanë një shans 39% më të ulët për të vdekur.

Maria, një grua 62-vjeçare në Shtetet e Bashkuara, bën një jetë disi të izoluar për shkak të punës së saj të natës, duke e bërë socializimin me të tjerët sfidues. Ajo shkon në shtrat në orën 4:00 të mëngjesit dhe zgjohet në 9:00 të mëngjesit, duke zgjedhur të mos flejë më. Pa fëmijë apo miq të ngushtë, Maria i kalon ditët e saj duke parë televizor, veçanërisht duke shijuar shfaqje fetare, programe realiteti, lajme dhe filma për ta mbushur boshllëkun në jetën e saj shoqërore. Ajo angazhohet në këtë rutinë derisa e kupton se është vonë, duke u përgatitur shpejt për punë në orën 22:45.

Kjo është rutina e përditshme të Marias, e cila vë në pah vetminë e saj të vazhdueshme, pavarësisht nga shëndeti i mirë i saj.

Maria e vlerëson lumturinë e saj në shkallën dy nga dhjetë sosh, një vlerësim i ngjashëm nga shumë njerëz sipas Anketës Amerikane të Përdorimit të Kohës të kryer që nga viti 2003.

Sondazhi zbulon se vetmia është bërë më e përhapur në dekadat e fundit, e përkeqësuar nga pandemia COVID-19. Artikulli nënvizon se vetmia nuk është vetëm një problem social, por edhe një problem shëndetësor, duke përmendur një probabilitet 39% më të lartë të vdekshmërisë për individë, të tillë si Maria, të cilëve u mungojnë lidhjet sociale pavarësisht se e perceptojnë shëndetin e tyre si të mirë.

Një studim i fundit shkencor i publikuar në BMC Medicine e vë theksin tek rëndësia e mbajtjes së lidhjeve me miqtë e ngushtë dhe familjen për mirëqenien e përgjithshme.

Studimi bën dallimin midis vetmisë objektive dhe subjektive, duke marrë parasysh si marrëdhëniet sipërfaqësore ashtu edhe ato intensive. Ndryshe nga studimet e mëparshme, ky në mënyrë eksplicite e nënvizon rëndësinë e ndërveprimit të rregullt me familjen dhe miqtë e ngushtë, duke theksuar se lidhje të tilla, të paktën një herë në muaj, janë vendimtare për një jetë të plotë. Studimi i jep peshë si aspektit cilësor ashtu edhe atij sasior të marrëdhënieve shoqërore.

Studimi përdori të dhëna nga 458,146 të rritur nga Biobank i Mbretërisë i Bashkuar, një bazë të dhënash biomjekësore në shkallë të gjerë e disponueshme për prova shkencore. Pjesëmarrësit ishin rekrutuar midis viteve 2006 dhe 2010 dhe kishin një moshë mesatare prej 56.5 vjeç; 13 vjet më vonë, 33,135 prej tyre kishin vdekur. Autorët i krahasuan vdekjet me përgjigjet e tyre në lidhje me një sërë pyetjesh në lidhje me vetminë, faktorët që përputhen si mosha, gjinia, situata socio-ekonomike dhe sëmundjet e mëparshme. Më pas ata arritën në një përfundim tejet zhgënjyes: vetmia vret.

Studiuesit analizuan disa lloje dhe vunë re se vetmia subjektive është më pak vdekjeprurëse sesa izolimi objektiv social, por që, të kombinuara, ato janë fatale. Ndër faktorët që përcaktojnë se sa i izoluar mund të ndihet një person është nëse ai merr pjesë apo jo në aktivitete grupore, nëse jeton vetëm apo me dikë dhe nëse i vizitojnë miqtë dhe familjarët.

“Secili nga këta tre faktorë u shoqërua me një rrezik më të lartë të vdekjes, por në veçanti, njerëzit që raportuan se nuk kishin pasur asnjëherë vizitorë u dalluan.”

Sa i përket arsyeve që mund të shpjegojnë efektin mbrojtës të njerëzve të dashur, studiuesit mund të spekulojnë vetëm.

“Studimi ynë nuk i përgjigjet drejtpërdrejt kësaj, por mund të ndodhë që miqtë dhe familja ofrojnë një shkallë të veçantë mbështetjeje për njerëzit dhe i ndihmojnë ata të kenë qasje në shërbimet shëndetësore.”

Ekziston gjithashtu një lidhje me sjelljen: njerëzit e izoluar nga shoqëria kanë më shumë zakone të pashëndetshme, të tillë si pirja e duhanit ose konsumimi i rëndë i alkoolit. Ata gjithashtu i ndërpresin ose frenojnë zakonet e shëndetshme si ushtrimet, mbajtja e një orari të rregullt dhe gjumi më shumë se shtatë orë në ditë. Rasti i Marias, me orare të paqëndrueshme dhe një rutinë të reduktuar , do të ishte një shembull i përsosur për këtë.

Studimi i BMC Medicine u fokusua tek të moshuarit, të cilët në fillim ishin midis moshës 40 dhe 70 vjeç. Sipas autorëve të studimit “”nuk të dhëna për të rinjtë,” ankohet porse një nga idetë e këtij lloji të hulumtimit, veçanërisht nëse bëhet fjalë për vdekshmërinë, është se ai priret t’u ndodhë të gjithëve.” Të vizitosh gjyshen një herë në muaj mund të jetë një masë e mirë mbrojtëse, një mënyrë e mirë për të zgjatur jetëgjatësinë e saj. Por nuk është një akt altruist: efekti mbrojtës mund të jetë i dyanshëm. “Ne jemi kafshë sociale,” thonë autorët e studimit. “Dhe kjo ndodh pavarësisht nga mosha jonë.”/El Pais

Përgatiti: Nuhi Shala