‘T’i kthehemi jetës’ - Shumë vende po i lehtësojnë masat kundër Coronavirusit

Disko ahengjesh deri natën vonë. Ulur ngjitur me njëri-tjetrin në kinema. Heqja e maskave në vende publike, veçanërisht në Evropë dhe Amerikën e Veriut: Pak nga pak, shumë vende që janë goditur rëndë nga Coronavirusi po hapen dhe po i lehtësojnë masat e tyre të ashpra dhe shpesh jopopullore, kufizuese që synojnë ta luftojnë COVID- 19 edhe pse varianti Omicron – i konsideruar më pak i rëndë – ka bërë që rastet të rriten jashtëzakonisht shumë.

Vendimet e hershme për të lehtësuar kufizime të tilla evokojnë një pikë kthese të re në një pandemi gati dyvjeçare.

Organizata Botërore e Shëndetësisë, OBSH, me bazë në Gjenevë, thotë se Omicron ka nxitur më shumë raste – 90 milionë – në botë gjatë 10 javëve të fundit sesa gjatë gjithë vitit 2020, viti i parë i plotë i epidemisë. OBSH pranon se disa vende mund të konsiderojnë me maturi lehtësimin e rregullave nëse mburren me shkallë të lartë imuniteti, sisteme të forta të kujdesit shëndetësor dhe kurba të favorshme epidemiologjike.

Sipas studimeve, Omicron ka më pak gjasa të shkaktojë sëmundje të rënda sesa varianti i mëparshëm delta. Omicron përhapet edhe më lehtë se shtamet e tjera të Coronavirusit dhe tashmë është bërë dominues në shumë vende. Ai gjithashtu infekton më lehtë ata që janë vaksinuar ose ishin infektuar më parë nga versionet e mëparshme të virusit.

Por agjencia shëndetësore e OKB-së, e paqartë se si një virus ende po përhapet gjerësisht mund të evoluojë, paralajmëroi për nënvlerësimin e Omicronit.

“Ne jemi të shqetësuar që një narrativë ka zënë vend në disa vende që për shkak të vaksinave – dhe për shkak të transmetueshmërisë së lartë të Omicronit dhe ashpërsisë më të ulët – parandalimi i transmetimit nuk është më i mundur dhe nuk është më i nevojshëm,” tha shefi i OBSH-së Tedros Adhanom Gheybreysus gjatë një konference të rregullt informimi për pandeminë të martën. “Asgjë nuk mund të jetë më larg nga e vërteta.”

Shefi i tij i emergjencave, Dr. Michael Ryan, tha se disa vende me të drejtë mund të fillojnë ti lehtësojnë kufizimet, por paralajmëroi për një nxitim drejt daljeve dhe këshilloi që vendet ta vlerësojnë situatën e tyre. Ai paralajmëroi se “presioni politik do të rezultojë në hapjen e parakohshme të njerëzve në disa vende – dhe kjo do të rezultojë në transmetim të panevojshëm, sëmundje të rënda të panevojshme dhe vdekje të panevojshme”.

OBSH ka folur prej kohësh për një vonesë midis rasteve të raportuara dhe një ndikimi pasues në numrin e vdekjeve. Të martën vonë, ai tha se rastet e reja të raportuara në mbarë botën nga 24-30 janar ishin të ngjashme me nivelin e javës së kaluar, por numri i vdekjeve të reja u rrit me 9% – në një total prej më shumë se 59,000. Më shumë se 370 milionë raste dhe mbi 5.6 milionë vdekje të lidhura me COVID-19 janë raportuar në mbarë botën.

Heqjet dorë nga masat kundër pandemisë janë më të theksuara në Evropë, për shumë muaj në epiqendrën botërore të pandemisë, si dhe në Afrikën e Jugut – ku Omicron u shfaq për herë të parë publikisht – dhe Shtetet e Bashkuara, të cilat kanë numëruar numrin më të madh të rasteve dhe vdekjeve nga COVID -19 të çdo vendi të vetëm.

Britania, Franca, Irlanda, Holanda dhe disa vende nordike kanë ndërmarrë hapa për t’i dhënë fund ose lehtësuar kufizimet e tyre kundër COVID-19.

Javën e kaluar, Anglia i hoqi pothuajse të gjitha kufizimet e brendshme: Maskat nuk janë më një kërkesë në publik dhe nuk nevojiten më leje vaksinimi për të qenë pjesë e ngjarjeve apo vendeve të tjera publike, ndërsa vendimi për punë nga shtëpia është hequr. Një kusht akoma mbetet në fuqi: Ata që rezultojnë pozitivë duhet ende të izolohen.

Të martën, Norvegjia hoqi ndalimin e saj për të shërbyer alkool pas orës 23:00 dhe ndalesën në tubimet private për jo më shumë se 10 persona. Udhëtarët që mbërrijnë në kufi nuk do t’u kërkohet më të bëjnë një test për COVID-19 përpara hyrjes. Njerëzit mund të ulen përsëri afër njëri-tjetrit në ngjarjet me ulëse statike, dhe ngjarjet sportive mund të zhvillohen sikurse në kohët para pandemisë.

“Tani është koha që ne t’i kthehemi jetës tonë të përditshme”, tha të martën Ministri norvegjez i Shëndetësisë Ingvild Kjerkol. “Sonte, ne anulojmë shumicën e masave në mënyrë që të jemi më afër të jetuarit të një jete normale.”

Ashtu si disa libertarianë, kundërshtarë të vaksinave dhe të tjerë që shpërthejnë dhe injoruan mandatet e qeverisë, shumë njerëz mund t’i rezistojnë rihapjes. Disa mund të qëndrojnë në mbajtjen e maskave edhe nëse nuk kërkohet një gjë e tillë, ose t’i shmangin ngjarjet përplot me njerëz; shtrëngimet e përhapura duarsh ose puthjet në faqe do t’iu duhet të presin ende.

Ashtu sikurse gjatë gjithë pandemisë, shumë vende po i ndërmarrin masat ashtu siç e shohin të nevojshme: Italia ka shtrënguar kërkesat e saj për leje shëndetësore gjatë rritjes së Omicron. Nga e hëna, qeveria e saj kërkon të paktën një test negativ brenda 48 orëve të mëparshme për të hyrë në banka dhe zyra postare dhe kushdo mbi moshën 50 vjeç që nuk është vaksinuar rrezikon një gjobë prej 100 euro.

Austria, e cila ishte vendi i parë evropian që urdhëroi një mandat vaksinimi, po planifikon të lirojë kufizimet e tjera të COVID-19 këtë muaj dhe të ndërmarrë hapa, të tillë si lejimi i restoranteve të hapura deri vonë. Greqia ka urdhëruar gjoba për personat 60 vjeç e lart që refuzojnë të vaksinohen.

Në Gjermani, ku infeksionet ende po shënojnë rekorde të përditshme dhe zyrtarët janë ende të shqetësuar për një numër të madh të të moshuarve të pavaksinuar, kufizimet, të tilla si tubimet private dhe kërkesat që njerëzit të ofrojnë dëshmi vaksinimi ose shërimi për të hyrë në dyqane jodytësore mbeten në fuqi. Udhëheqësit e vendit planifikojnë ta rishikojnë situatën më 16 shkurt.

Kontinentet e tjera po tregohen edhe më të kujdesshëm. Disa nga normat më të larta të vaksinimit në botë gjenden në Azi – e cila nuk është e panjohur për shpërthimet e mëparshme si SARS dhe MERS – dhe udhëheqësit e vendeve të këtij kontinenti po mbajnë masa më të rrepta bllokimi apo edhe duke i shtrënguar ato, tani për tani.

Ishulli i Tongës në buzë të Paqësorit po futej në një bllokadë të mërkurën në mbrëmje pasi gjeti infeksione Coronavirusi në punëtorët e dy porteve që ndihmonin në shpërndarjen e ndihmave që mbërrinin pas një shpërthimi vullkanik dhe cunamit. Kjo u bë kundër frikës se pasojat nga fatkeqësia natyrore muajin e kaluar mund të ndezin një fatkeqësi të dytë duke e sjellë pandeminë në një vend që kishte qenë pa prezencën e viruseve.

Në prag të nikoqirllëkut të Lojërave Olimpike Dimërore, Kina po i përmbahej politikës së saj zyrtare zero-COVID-19 edhe pse 85% e popullsisë së saj është plotësisht e vaksinuar, sipas Our World in Data figures. Pekini vendos mbyllje të rrepta dhe karantina shpejt kur zbulohet ndonjë rast, dhe vazhdon t’u kërkojë njerëzve të mbajnë maska ​​në transportin publik dhe të shfaqin statusin “green” në një aplikacion shëndetësor për të hyrë në shumicën e restoranteve dhe dyqaneve.

Tajlanda, ku 69% e popullsisë është plotësisht e vaksinuar, sipas Our World in Data, vazhdon të kërkojë që të vendosen maska në publik dhe të zbatojë distancimin social, si dhe kufizime të tjera.

Singapori, i cili mburret me shkallën më të lartë të vaksinimit në Azi me 87% me të paktën dy injeksione, po ruan kufizimet e tij edhe pse po futet në një “udhëtim tranzicioni drejt një kombi elastik ndaj COVID-19” të filluar në muajin gusht, me hapa që edhe i lehtëson por edhe i shtrëngon rregullat siç e garantojnë kushtet.

Me gati 80% të njerëzve të saj të vaksinuar plotësisht, Japonia i ka rezistuar kufizimeve të mandatuara, por vazhdon ta nxisë publikun të mbajë maska fytyre dhe t’i respektojë praktikat e distancimit shoqëror, ndërsa u kërkon restoranteve t’i shkurtojnë orët e punës. Kamboxhia, me 81% të njerëzve të saj të vaksinuar, ka hequr kufizimet në restorante dhe biznese të tjera, por ende kërkon që maskat të mbahen në publik dhe inkurajon distancimin social.

Në Shtetet e Bashkuara, liderët lokalë dhanë një mori përgjigjesh. Qyteti i Denverit njoftoi të hënën një fund të ardhshëm të mandateve të maskave për bizneset dhe hapësirat publike duke i mbajtur ato për shkollat e qytetit dhe transportin publik./AP