Kriza Rusi - Ukrainë: Zhvillimet e ditës së martë

Një ditë e re e diplomacisë së nivelit të lartë dhe tejet intenzive, teksa liderët evropianë po përpiqen të ringjallin bisedimet e ngecura të paqes midis Rusisë dhe Ukrainës, ndërkohë që Moska dhe aleatët e NATO-s shpërfaqen vendosmërinë e tyre përmes mobilizimit të forcave të tyre.

Në vijim po japim një vështrim se çfarë po ndodh ku dhe pse:

Pas Moskës, sy dhe vesh drejt Ukrainës

Presidenti francez Emmanuel Macron tha se homologu i tij rus Vladimir Putin i tha atij se ai nuk planifikon t’i rrisë më tej tensionet ushtarake në Ukrainë dhe as Moska nuk do t’i mbajë trupat e saj në Bjellorusinë fqinje.

Duke folur në Kiev, ku zhvilloi bisedime me presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy, Macron tha se Putin i tha të hënën se “ai nuk do të inicojë një përshkallëzim”. Më shumë se 100,000 trupa ruse janë vendosur afër Ukrainës. Numri i trupave ruse në Bjellorusi pritet të rritet në 30,000. Ata janë në Bjellorusi për lojëra të përbashkëta luftarake, megjithatë stërvitjet po nxisin tensione.

Macron e vlerësoi “qetësinë” dhe “vetëpërmbajtjen” e autoriteteve dhe popullit ukrainas. Ekonomia dhe monedha e Ukrainës janë goditur nga tensionet. Macron tha se Putin dhe Zelenskyy konfirmuan se duan ta zbatojnë marrëveshjen e paqes të Minskut. Macron tha se marrëveshja e paqes e vitit 2015 është “rruga e vetme mbi të cilën mund të sigurohet paqja”.

Përpjekjet e Macron për t’i ringjallur bisedimet e paqes të “Formatit të Normandisë” që synojnë t’i japin fund luftimeve pothuajse tetëvjeçare në Ukrainën lindore, në të cilat kanë vdekur më shumë se 14,000 njerëz. Ai tha se të dërguarit nga katër vendet e përfshira – Franca, Gjermania, Rusia dhe Ukraina – do të takohen të enjten në Berlin.

Zelenskyy tha se “procesi i paqes” ishte në qendër të bisedimeve të tij me Macron.

“Ne kemi një pikëpamje të përbashkët me presidentin Macron për kërcënimet dhe sfidat ndaj sigurisë së Ukrainës”, tha ai pas takimit.

Udhëheqësi francez më pas u nis për në Berlin për t’u një takim me kancelarin gjerman Olaf Scholz dhe presidentin polak Andrzej Duda, i cili po luan një rol diplomatik gjithnjë e më të spikatur dhe vendi i të cilit kufizohet me Ukrainën perëndimore dhe Bjellorusinë. Macron do të zhvillojë gjithashtu më shumë bisedime telefonike me Putinin.

Daullet e lojërave të luftës 

Teksa diplomacia intenzive po vazhdon, Rusia ka mbajtur presionin e saj ushtarak, ndërkohë që aleatët e NATO-s kanë vendosur trupa dhe kanë punuar në plane të reja për një prani afatgjatë në Evropën Lindore; për ta frenuar Rusinë, jo për ta mbrojtur Ukrainën.

Ministria e Mbrojtjes e Rusisë tha të martën se gjashtë anije të mëdha zbarkuese po lëviznin nga Mesdheu në Detin e Zi, ku do të marrin pjesë në stërvitje ushtarake. Zyrtarët amerikanë e konsiderojnë mjetin detar si një shtesë të rëndësishme për forcën detare ruse në rajon.

Konctrimi i trupave ruse në Bjellorusi pranë kufirit verior të Ukrainës vazhdon gjithashtu, për lojëra të parakohshme të përbashkëta luftarake.

Shefi i NATO-s kishte paralajmëruar se avionët luftarakë të nivelit të lartë dhe sistemet e raketave S400 ishin vendosur në Bjellorusi dhe tani thotë se “kapacitetet mundësuese” si komanda dhe kontrolli dhe njësitë logjistike, si dhe qendrat mjekësore në terren janë duke u ngritur.

Aleatët e NATO-s po i diskutojnë tani planet për të dërguar batalione trupash në Sllovaki, Hungari, Bullgari dhe Rumani. Nuk është marrë ende asnjë vendim për këtë lëvizje, por ai mund ta pasqyrojë praninë e NATO-s në Estoni, Letoni, Lituani dhe Poloni, ku 5,000 trupa janë vendosur në një mision që drejtohet që nga viti 2016.

Danimarka, nga ana e saj, tha se po e rrit gatishmërinë ushtarake ndërkohë që siguria përkeqësohet për shkak të “presionit të papranueshëm ushtarak rus ndaj Ukrainës”, sipas një deklarate të ministrisë së mbrojtjes.

Në Londër, kryeministri Boris Johnson tha se Mbretëria e Bashkuar është e gatshme t’i forcojë forcat e NATO-s në Letoni dhe Estoni. Johnson tha se ai po konsideronte dërgimin e luftëtarëve RAF Typhoon dhe anijeve luftarake të Marinës Mbretërore në Evropën Juglindore.

Britania po dërgon 350 trupa në Poloni për të ndihmuar në forcimin e forcave të NATO-s në Evropën Lindore. NATO si organizatë nuk po ofron mbështetje ushtarake për Ukrainën dhe nuk do të vijë në ndihmë nëse Rusia e pushton atë, por disa vende individuale po ndihmojnë për t’i mbështetur forcat e armatosura të Ukrainës. Britania e Madhe ka dërguar tashmë armë antitank.

Ministri rumun i mbrojtjes tha të martën se më shumë se 100 personel ushtarak amerikan kanë mbërritur tashmë në Rumani përpara dislokimit të rreth 1,000 trupave të NATO-s që pritet të bëhet në ditët në vijim.

Ndërkohë, në Ukrainën lindore 

Ministri i Jashtëm i Gjermanisë, i cili ka qenë nën presion të gjerë për rolin e saj të vakët në konflikt, vizitoi “vijën e kontaktit” në rajonin Donbas të Ukrainës, ku forcat ukrainase dhe separatistët e mbështetur nga Rusia janë përballur që nga viti 2014.

Ministrja e Jashtme Annalena Baerbock tha se ajo shkoi në rajon “për të fituar përshtypje se çfarë nënkupton të pasurit e një lufte në mes të Evropës” dhe për të parë nga dora e parë se çfarë dëmi është bërë.

Gjermania i ka dhënë Ukrainës rreth 1.8 miliardë euro ndihmë që nga viti 2014. Disa kanë shkuar për t’i ndihmuar njerëzit e detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre nga luftimet.

Baerbock tha se do të ishte e pamundur “të zgjidhej ushtarakisht ky agresion nga pala ruse, kështu që unë po bëj gjithçka që mundem për t’u siguruar që ne të ecim përpara hap pas hapi në tryezën e bisedimeve”.

Por ajo paralajmëroi: “Në të njëjtën kohë, të gjithë ne në komunitetin ndërkombëtar, me veprimin tonë të përbashkët dhe listën e sanksioneve, po bëjmë gjithçka që mundemi për ta bërë të qartë se çdo agresion i mëtejshëm ushtarak nga pala ruse do të kishte pasoja masive.”/AP