Bartja e ujit përditë po e frenon zhvillimin e grave në Indi

Bartja me kova e ujit për pije është një rutinë e përditshme rraskapitëse për miliona gra në Indi. Edhe gjatë muajve përvëlues të verës, por edhe gjatë të acartëve të dimrit, gratë rrahin në këmbë shtigje prej disa kilometrash përditë, duke baraspeshuar kovat prej balte a plastike në kokat e tyre, derisa njëherësh në duar mbajnë bidonë për të menaxhuar stokun e ujit për shtëpitë e tyre, raporton BBC.

“Është një betejë e përditshme. Lodhem e rraskapitem aq shumë, saqë nuk më mbajnë këmbët kur mbërrij në shtëpi”, thekson Sunita Bhurbade nga Tringalvadi, fshat fisnor nja 180 kilometra larg qendrës financiare të Indisë, Mumbai.

Ajo i kalon katër orë në ditë duke vajtur e ardhur në këmbë prej burimit më të afërt të ujit – një liqe i shterur – për t’i mbushur kovat e saj. Uji është i përbaltur dhe ajo duhet të hapë vrima në sipërfaqe për ta filtruar ujin natyrshëm para se t’i mbushë kovat.

“Gjatë katër ose pesë muajve të vitit, gratë nuk kanë çare tjetër, por të bartin ujë me kova nga distanca të largëta, sepse janë shterur puset dhe burimet përreth”, thekson Bhurbade.

Ironikisht, fshati i saj përfiton prej reshjeve më të dendura në rajon.

Punë që nuk paguhet

Për shkak të kësaj përpjekje të përditshme, vazhdimisht qahet për dhimbje shpine dhe qafe, plogështi dhe ligështim.

Ky mundim i përditshëm ia ka pamundësuar asaj dhe grave tjera të fshatit që të punojnë me pagë.

“Askush nuk më merr në punë as si punëtore ferme, sepse nuk do të më lejonin që në punë të dalë në orët e pasdites”, ka thënë ajo. “Nëse shkoj për ujë, duhet të sakrifikojë katandinë e familjes.

Nëse provoj të punoj me pagë, familjes do t’i thahet fyti për një pikë ujë”.

Sipas një raporti të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) dhe UNICEF-it, publikuar më 2023, 1.8 miliardë njerëz në botë marrin ujë prej burimeve të pakontrolluara, dhe në shtatë prej dhjetë shtëpive, gratë dhe vajzat janë ato që të parat ngarkohen me bartjen e ujit. Kjo mbase është e vërtetë edhe në Indi, ku, ekspertët thonë se nevoja për të siguruar ujë të pijshëm po frenon gratë dhe po ngadalëson rritjen ekonomike.

“Së pari, gratë nuk mund të paguhen për shkak se duhet t’i bëjnë të gjitha punët e shtëpisë dhe së dyti edhe nëse dëshirojnë të gjejnë një vend pune pas kryerjes së punëve të shtëpisë, nuk ka mjaftueshëm punë që paguhen për gratë në Indinë rurale”, thekson profesori Ashvin Deshpande, i cili drejton departamentin ekonomik në Universitetin Ashoka të Delhit.

 Burim i humbur për zhvillimin ekonomik

Vlera e punës së papaguar të grave në ekonominë e Indisë është e lartë. Në raportin e bankës më të madhe komerciale, Banka Shtetërore e Indisë (SBI), thuhet se kontributi i përgjithshëm i punës së papaguar të grave për ekonominë sillet rreth 22.7 miliardë rupi (276.8 milionë dollarë amerikanë), apo rreth 7.5 për qind e GDP-së totale të Indisë.

Organizata joqeveritare, Organizata për Zhvillim Ndërkombëtar, llogarit se gratë indiane shpenzojnë 150 milionë ditë pune në vit për të marrë ujë.

Ekspertët thonë se nëse gratë do të mund ta kalonin këtë kohë në aktivitete që paguhen, atëherë do të mund të ishin financiarisht të pavarur dhe do të mund ta fuqizonin ekonominë.

Qeveria e Indisë thotë se punon vazhdimisht për të përmirësuar infrastrukturën e ujit në zona rurale. Deri në janar 2024, ka instaluar tuba uji për pothuajse 74 për qind të shtëpive në fshatra.

“…është si një ëndërr”

Për ato që më parë merrnin ujë me kova dhe tani kanë sisteme uji në shtëpi, investimi qeveritar ka ndryshuar jetën e banorëve. “E lëshoj çezmën, uji rrjedh, është si ëndërr. Prejse isha pesë vjeçe kam bartur ujë me kova”, ka treguar Mangal Khadke, grua e martuar, e cila jeton rreth 30 kilometra larg nga Bhurbade.

Por ende ka miliona qytetarë që nuk kanë ujë në shtëpi. Nja 700 kilometra larg prej Tringavaldit, në fshatin Aaki në distriktin e Indisë qendrore, Amaravati, Indrayani Javarkar, kryetar e fshatit, shumicën e ditës e kalon për të gjetur dhe bartur ujë.

Është thatësi aq e madhe këtu verës, saqë përditë zgjohem me një mendim në kokë: Ku mund të gjej ujë sot?” – ka treguar ajo. Indrayani i ka dy detyra: së pari, të gjejë dhe bart ujë për familjen e e saj dhe pastaj t’i organizojë tankerët për mbarë fshatin. “Të dy detyrat po bëhen përditë e më të zorshme”, ka thënë ajo.

 Padrejtësi që nis që në fëmijëri

Bhurbade thotë se instalimi i ujit brenda shtëpisë ende është ëndërr e largët.

“Gratë e nisin këtë punë kur vetë janë ende fëmijë. Dikush ia jep një kovë dhe i thotë, ‘bart aq sa mundesh’. Pastaj, kthehet në obligim të përjetshëm – derisa të vdesë, ajo bart ujë”, tregon ajo.

Bhurbade nuk e mban një vit të vetëm kur asaj nuk iu desh të ecte me kilometra të tëra këmbë me një kovë në kokë.

Kur ekipi i BBC-së e pyeti çfarë do bënte nëse nuk do të duhej të bartte ujë dhe nëse do të kishte kohë të lirë, Bhurbades iu desh goxha shumë kohë para se të tregonte se i pëlqen të këndojë. Por, edhe këngët e saj lidhen me ujin.

“Radu nako bala mi panyala jate”, këndoi ajo për ekipin e televizionit britanik. Fjalët e tekstit kanë këtë kuptim: “Mos qaj fëmija im se po shkoj të marr ujë”.

Përgatiti: Rexhep Maloku/Kallxo.com