Ditari i Gazës, pjesa 24: 'Me ditë të tëra kërkoj bukë, qumësht, ilaçe dhe luftoj për ujë. Askush nuk duhet të ketë fëmijë në Gaza.'

Ziadi, një palestinez 35-vjeçar, reflekton mbi makthet e tij të përditshme, të tilla si prerja e pemëve për dru zjarri dhe luftën e tij për ta siguruar mbijetesën e maces së tij të dashur, Xheki.

E Premtë, 17 Nëntor

Ora 4 e mëngjesit. Kohëve të fundit më kanë pllakosur ankthet, si rezultat i një sërë faktorësh: frika, stresi, ftohja therëse në ajër dhe modelet e mia të çrregullta të gjumit. Pjesët e pushimit, thjesht sa minuta ose një orë aty-këtu, ofrojnë pak kohë. Fillimisht, ëndrrat e mia u përhumbën nga fantazma e vdekjes – qoftë e imja apo e një njeriu të dashur – e shkaktuar nga bomba. Por tani, ata kanë marrë një kthesë tjetër, duke u shndërruar në vizione të tmerrshme të mungesës, të paaftësisë për të siguruar ushqim. Pavarësisht kësaj, unë e konsideroj veten me fat; deri më tani, ne kemi arritur të gërvishtemi me çdo mbetje që na del përpara. Është një bekim, sado i vogël.

Ëndrra e natës së kaluar ishte veçanërisht shqetësuese. Endesha nëpër një labirint të dyqaneve luksoze, madhështia e tyre tallte urinë time. As një kafshatë në horizont, përveç një oferte joshëse në dyqanin e fundit. Por pronari më refuzoi mizorisht, pavarësisht lutjeve dhe garancive të mia për pagesën. U zgjova, gjysmë i mbështjellë mbi divanin ku më kishte kapur gjumi i turbullt.

Ndërkohë, shëndeti i maces tonë Xheki, është përkeqësuar. Leshi i tij dikur i ngrohtë tani është një dridhje që shkakton dridhje. Edhe nën shtresat e batanijeve, ai dridhet nga i ftohti, duke refuzuar njësoj ushqimin dhe rehatinë. Përgjatë natës së gjatë, motra ime e mban në djep pranë tij, me trupin e tij të brishtë të strehuar kundër saj. Mund të shpresoj vetëm për shërimin e tij, duke u lutur që së shpejti të rifitojë forcat e tij.

Ora 8 e mëngjesit. Dal në kërkim të çdo gjëje që mund të gjej. Herë pas here, fati është në anën time dhe unë gjej diçka që ia vlen. Vetëm një ditë më parë, hasa në një grumbull arrash, një fitore e vogël mes mungesës së madhe të sihqimit. Një herë tjetër, kur Ahmedi kishte mysafirë, gjithçka që mund t’u ofronim ishte rrush i thatë, më i miri që kishim për momentin.

Teksa endem rrugëve, ndeshem në një grumbullim të vogël që rrethon një burrë që bën bukë Saj me mjeshtëri. I etur për shijen e kësaj buke, i bashkohem me padurim radhës, por më thonë se duhet ta regjistroj emrin tim. Qesh me absurditetin – të regjistrohem për bukë. Me një fletore në dorë, ai regjistron me zell çdo emër për ta ruajtur rendin. Pavarësisht mosbesimit tim fillestar, nuk mund të mos e admiroj zgjuarsinë, edhe nëse më lë paksa të habitur.

“A është kjo pika në të cilën kemi ardhur?” Mendoj në heshtje ndërsa hedh një vështrim përreth, duke vënë re turmën e rrallë të mbledhur nën hije. Numri im i caktuar, 43, shpjegon mungesën e të pranishmëve. Ata që arritën të regjistroheshin ulen të qetë në trotuar, duke kërkuar pushim nga rrezet e diellit. Mes tyre dalloj një fytyrë të njohur, një ish-koleg të viteve të shkuara, të strukur në meditim. Me një buzëqeshje, ulem pranë tij.

Duke mos më përshendetur fare, ai më thotë: “Katër fëmijë, katër fëmijë i kam, çfarë po mendoja?!” Fjalët e tij jehojnë rëndshëm në ajër, një vajtim për betejat e ashpra në një vend si Gaza. Dy fëmijët e tij të fundit, të paplanifikuar ende të dashur, shërbejnë si evokim i rreptë i sfidave të rritjes së një familjeje në vështirësi të tilla. “I kaloj ditët duke kërkuar bukë, duke kërkuar qumësht, duke u përpjekur për të gjetur ilaçe, duke luftuar për ujë,” vazhdon ai, me zërin e tij të ngjyrosur nga dëshpërimi. Askush nuk duhet të ketë fëmijë në Gaza.

Ndërkohë që biseda zhvillohet, të tjerët në grup fillojnë t’i tregojnë historitë e tyre të vështirësive. Çdo person, me prejardhje nga qyteti i Gazës, mban peshën e sprovave të veta. Njëri prej tyre, një pronar dyqani në zonën e qendrës së qytetit, flet për një jetë të kaluar për ta ndërtuar një biznes dhe një reputacion, tani i pasigurt se çfarë do të sjellë e ardhmja. “A do të kthehem në një dyqan të dëmtuar apo në një dyqan të rrënuar?” pyet ai me zë të lartë, duke i bërë jehonë pasigurisë kolektive që na rri mbi kokë të gjithëve.

Fytyra e njohur që njoh, ngrihet nga vendi i tij për të kontrolluar nëse shitësi i bukës Saj është gati t’i bëjë ato, duke e lënë portofolin e tij pa kujdes në tokë. Pas kthimit të tij, i kujtoj butësisht rëndësinë e ruajtjes së sendeve të tij. Përgjigja e tij është një pasqyrim i hidhur i realitetit të ashpër ku ne jetojmë: “Sikur të ketë ndonjë vlerë të rëndësishme. Jetët tona nuk vlejnë asgjë këto ditë,” mërmërit ai.

Ndërsa më në fund arrij në pjesën e përparme të radhës dhe marr pjesën time të bukës Saj, përgatitem të nisem. Megjithatë, para se të mund të bëj një hap, pronari i dyqanit më këshillon ashpër të heq pluhurin nga pantallonat e mia, të njollosura nga ulja në trotuarin me pluhur. I irrituar nga shqetësimi i tij i parëndësishëm, ia ktheva me zë të lartë: “Më shiko! Shiko veshjen time. A ka vërtet rëndësi nëse rrobat tona janë të pastra apo të pista? Nuk kam pasur luksin e një dushi që një kohë të gjatë; pak pluhur në pantallonat e mia nuk duket e rëndësishme!” Duke ia thënë këtë, largohem, pa i kushtuar vëmendje kërkesës së tij, sepse në skemën e madhe të betejave tona, pastërtia zbehet në krahasim me peshën e sprovave tona të përditshme.

Situata po përkeqësohet me shpejtësi çdo moment që kalon. Ndërsa tensionet përshkallëzohen, motra ime u ndje e detyruar të kontaktojë me një grua që ajo e njihte, e cila kërkoi strehim në një nga shkollat lokale. Fillimisht, kur motra ime i ofroi ndihmë në të holla, gruaja nuk pranoi me mirësjellje, duke këmbëngulur që ajo dhe familja e saj të mund t’ia dilnin vetë. Megjithatë, vetëm pak ditë më vonë, kur motra ime ia bëri të njëjtën ofertë, gruaja pranoi pa hezitim. Është një evokim i ashpër e rrethanave të tmerrshme në të cilat gjendemi. Njerëzit janë të kapluar nga frika dhe dëshpërimi, shqetësimi i tyre kryesor është mbijetesa. Dhe, si gjithë të tjerët, edhe ne jemi të vendosur ta përballojmë këtë stuhi dhe të mbijetojmë.

Ora 11 paradite. Teksa kthehem për në shtëpi, takoj një fytyrë të njohur—një profesor universiteti, pamja e të cilit më godet mes kaosit. Pavarësisht rrethanave të zymta, ai mban një sjellje të përmbajtur. Është bërë e qartë se në këto kohë të vështira, kënaqësitë shpesh anashkalohen dhe bisedat zhyten drejt e në thelbin e çështjes. Ndërsa përshëndetemi me njëri-tjetrin, ai bën me gjeste drejt horizontit, duke treguar atë që unë supozoj të jetë Egjipti.

“Në momentin që ky makth përfundon, unë do iki”, deklaron prerazi ai. “Çfarë dobie kemi ne si edukatorë kur kemi mbetur pak për të arsimuar? Kemi bërë regres një shekull. Shqetësimi ynë kryesor do të jetë mbijetesa, jo shkollimi.”

Unë tund me kokë në shenjë mirëkuptimi dhe vazhdoj rrugën time, dhe takoj një tjetër të njohur. Ai flet për vendimin e tij për të ikur me gruan dhe fëmijët e tij, duke lënë pas prindërit, vëllezërit e motrat dhe të tjerët në qytetin e Gazës.

“Ndihem me faj të madh,” rrëfen ai. “Ndërsa unë jam këtu, gjoja “më i sigurt”, ata po durojnë vuajtje të paimagjinueshme. Si vëllai më i madh, ishte përgjegjësia ime ta garantoja sigurinë e tyre. Kam frikë se nuk do ta fal veten asnjëherë.”

Ora 3 pasdite. E sotmja na solli dy ngjarje ngritëse. Së pari, Ahmedi tregoi një përrallë zemre solidariteti në një komunitet fqinj. Pavarësisht vështirësive të shpërnguljeve, vendasit i mirëpritën ata që kërkonin strehim, duke ofruar ujë dhe biskota. Krahët e tyre të hapura dhe buzëqeshjet e sinqerta përcillnin një mesazh të fuqishëm pranimi tek të frikësuarit dhe të zhvendosurit.

Së dyti, një pamje e këndshme u shpalos ndërkohë që fëmijët kujdeseshin me butësi për macen tonë, duke i ushqyer me kujdes dhe dashuri.

Megjithatë, mes këtyre rrezeve të pozitivitetit, Ahmedi ndau gjithashtu një tregim të zymtë. Ai foli për pemët në një zonë aty pranë, që dikur nderoheshin si simbole të trashëgimisë së komunitetit. Tragjikisht, disa kani filluar që t’i presin këta gjigantë të lashtë për dru zjarri, të nxitur nga nevoja për të gatuar dhe për t’u ngrohur. Ndërsa ai ndjen empati me rrethanat e tmerrshme që nxisin veprime të tilla, një ndjenjë e thellë melankolie e mbulon atë, duke vajtuar për humbjen e këtyre monumenteve të nderuara.

Nuk jam i sigurt se sa simbole të tjera të Gazës kanë mbetur. Nëse kthehemi një ditë, a do të mund ta njohim qytetin tonë?

Ora 11.25 pasdite. Xheki nuk ia doli të mbijetojë.

Motra ime insiston që Xhekin ta varrosnim në tokën ngjitur me tonin. Pavarësisht nga kushtet e rrezikshme të natës, ajo këmbëngul: “Xheki e meriton një varrim të duhur dhe unë nuk do të pres deri në mëngjesin e së nesërmes. A mund të garantoni se do të jemi ende gjallë deri atëherë?” Me plot vendosmëri, ajo del e vetme, ndërkohë që unë mbetem në dhomë.

Nuk kursyem asnjë përpjekje për ta shpëtuar Xhekin. I siguruam atij ushqim dhe mjekim, e mbajtëm ngrohtë dhe u kujdesëm për nevojat e tij me plot zell. Motra ime e përqafoi gjatë netëve të panumërta dhe kemi kërkuar kujdes veterinar çdo ditë.

Betohem, kemi bërë gjithçka që ishte në fuqinë tonë, mirëpo fati kishte plane të tjera. Xheki nuk ia doli.

Kjo botë është e padrejtë./The Guardian