Nik Gjeloshaj: Shqiptarët duhet të bashkohen në zgjedhjet parlamentare të Malit të Zi

Kryetari i ri shqiptar i Tuzit thotë se pakica shqiptare e vendit duhet të bashkohet në të njëjtën mënyrë në zgjedhjet e ardhshme parlamentare nëse duan të arrijnë diçka.

Shqiptari i cili fitoi zgjedhjet e para lokale në komunën e sapokrijuar të Tuzit, Nik Gjeloshaj, u ka bërë thirrje partive shqiptare të bashkohen në të njëjtën mënyrë në zgjedhjet e ardhshme parlamentare në Malin e Zi.

Forumi i tij shqiptar fitoi gjysmën e vendeve në zgjedhjet e para historike lokale në Tuz në mars, dhe Gjeloshaj është bërë kryetari i parë i komunës së sapoformuar për të cilën shqiptarët ka kohë që kanë lobuar.

Modeli i koalicionit i zbatuar në zgjedhjet [lokale] në Tuz është gjithashtu i mundur në nivel shtetëror”, tha ai, duke shtuar se vetëm “përfaqësuesit autentikë të shqiptarëve në parlament” mund të arrijnë diçka për komunitetin.

Kryetari i ri thotë se aplikimi i modelit të unitetit etnik të Tuzit do të “mundësonte veprime më efikase, tani që Mali i Zi ka përfunduar projekte të tilla strategjike si fitimi i pavarësisë, anëtarësimi në NATO dhe integrimi në BE”.

30,439 shqiptarë etnikë në Malin e Zi përbëjnë vetëm 4.9 për qind të popullsisë së vendit sipas regjistrimit të popullsisë të vitit 2011.

Por shqiptarët janë shumicë në Tuz dhe në pjesën jugperëndimore të Malit të Zi, rreth qytetit të Ulqinit. Gjeloshaj beson se nëse fillojnë të veprojnë dhe votojnë së bashku, ata mund të fitojnë deri në tre nga 81 vendet në parlamentin kombëtar dhe kështu të merren më me efektivitet me çështjet e rëndësishme të komunitetit. Në zgjedhjet e fundit parlamentare në vitin 2016, partitë shqiptare u ndanë midis dy koalicioneve dhe fituan vetëm një vend në parlament.

Disa parti më të vogla shqiptare janë pjesë e koalicionit qeverisës të udhëhequr nga Partia Demokratike e Socialistëve, DPS. Por Gjeloshaj tha se kjo ka ndodhur sepse të gjitha këto parti ranë dakord që t’i linin anash mosmarrëveshjet e tyre ndërpartiake kështu që ata fituan gjysmën e vendeve në asamblenë lokale në Tuz.

“Doli të jetë formula e duhur për sukses. Dhe reagimet [armiqësore] pas zgjedhjeve lokale janë rezultat i pakënaqësisë së atyre që nuk dëshironin një koalicion të tillë shqiptar”, tha Gjeloshaj.

Zona e Tuzit kufizohet me kryeqytetine Malit të Zi, Podgoricën, nga njëra anë dhe shtrihet në kufirin me Shqipërinë nga ana tjetër. Gjithashtu njihet si Malësia.

Historikisht, Tuzi e kishte statusin e komunës, por e humbi atë në vitin 1957. 3 mijë banorë të zonës së Tuzit dëshironin të kryenin punët e tyre edhe një herë. Në vend të kësaj, qyteti i tyre u administrua si një lagje e largët e Podgoricës.

Pas shumë presioneve, qeveria vendosi të rivendosë statusin e saj komunal Tuzit në vitin 2018.

Ndihma erdhi nga ShBA, Kosova dhe Shqipëria

Gjeloshaj tha se fitorja e zgjedhjeve në Tuz u ndihmua nga mbështetja e diasporës shqiptare në Shtetet e Bashkuara, por edhe nga mbështetja e liderëve në Shqipëri dhe Kosovë.

Gjatë fushatës në Tuz, presidenti i Kosovës Hashim Thaçi dhe kryeministri shqiptar, Edi Rama u kërkuan votuesve në Tuz për të mbështetur koalicionin shqiptar.

Presidenti malazez, Milo Gjukanoviq, partia qeverisëse e të cilit për pak ka humbur zgjedhjet në Tuz, i kritikoi liderët shqiptarë që e kanë bërë këtë, duke vënë në dukje se ai “përpiqet të mos ndërhyjë në proceset politike në vende të tjera”.

Por Gjeloshaj tha se këta liderë i dhanë mbështetje Forumit Shqiptar sepse ata me të drejtë vlerësuan se do të kontribuonte në afirmimin e komuniteti shqiptar në rajon.

Më parë, ata kishin këshilluar shqiptarët në Malin e Zi për të mbështetur strukturat më të gjera demokratike politike dhe kandidatët e tyre në zgjedhje.

Por Gjeloshaj tha se ndryshimi i taktikës nuk ishte me të vërtetë ndërhyrje në politikën e brendshme të Malit të Zi, por thjesht ishte mbështetje e  “proceseve të integrimit demokratik në Malin e Zi”.

Ai tha se marrëdhëniet e shkëlqyera të Malit të Zi me Shqipërinë dhe Kosovën ishin pjesërisht rezultat i një roli konstruktiv që shqiptarët luajtën në Malin e Zi.

Por ai tha se qeveria duhet të bëjë më shumë për të përmirësuar pozicionin e shqiptarëve dhe për të zhvilluar strategji për të krijuar mundësi më të barabarta për të gjithë qytetarët, pavarësisht nga përkatësia e tyre kombëtare, politike apo fetare.

“Ju nuk keni nevojë të bëni analiza të thella për të parë shkallën e lartë të papunësisë në komunitetet ku jetojnë shqiptarët”, nënvizoi ai.

“Ne do të këmbëngulim për një përfaqësim më të madh proporcional të përfaqësuesve shqiptarë në të gjitha nivelet në vend. Nevojiten edhe më shumë investime në infrastrukturë dhe projekte zhvillimore, nëse duam që të gjithë të jenë të kënaqur”, tha ai.

Simbolet kombëtare shqiptare nuk janë një kërcënim

Gjeloshaj beson se qeveria duhet gjithashtu të zgjidhë mosmarrëveshjet mbi përdorimin e simboleve kombëtare nga shqiptarët, duke thënë se mungesa aktuale e qartësisë ka shkaktuar probleme. Ligji malazez ndalon shfaqjen e simboleve të shteteve të tjera pa një flamur malazez dhe disa shqiptarë në Mal të Zi janë gjobitur për mosrespektimin e këtij ligji.

Por Gjeloshaj thotë se shqiptarët shohin përdorimin e simboleve kombëtare shqiptare dhe festimin e ngjarjeve të rëndësishme kombëtare nga e kaluara “si një faktor që afirmon shqiptarët si një minoritet në Malin e Zi. Nuk është problem, por një afirmim”.

Ai u bëri thirrje malazezëve të “respektojnë ata që i përkasin një komuniteti pakicë të caktuar”. Gjeloshaj vuri në dukje se disa parti politike në Mal të Zi, veçanërisht partitë opozitare pro-serbe, kishin sulmuar përkrahësit e tij për festimin e fitores së tij në Tuz duke i akuzuar ata se ishin kundër Malit të Zi.

Reagimet e ashpra erdhën pas kremtimit të fitores zgjedhore në Tuz nga njerëz që mbanin flamuj shqiptarë pa flamuj malazezë dhe duke kënduar vargje në mbështetje të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, UÇK.

Partitë pro-serbe dhe disa grupe të tjera në Malin e Zi kërkuan që autoritetet të reagojnë dhe t’i sjellin ata përgjegjës para drejtësisë.

Gjeloshaj tha se kishte shumë zhurmë për asgjë. “Skandale të tilla ishin shumë të vogla. Euforia fitimtare [në Tuz] … nuk do të rrezikojë marrëdhëniet e mira etnike në këtë vend”, shtoi ai.

“Disa kritikë harrojnë se sa ka kontribuar komuniteti shqiptar në proceset e Malin e Zi, duke filluar nga kriza e viteve nëntëdhjetë në proceset e mëvonshme të reformave”, tha ai. “Natyrisht, ne do të vazhdojmë t’i mbështesim këto procese reformash edhe më shumë”, përfundoi ai.