Trashëgimia e lënë nga Donald Trump - turpi dhe shansi fatlum
Pushtimi i ndërtesës Kapitol Hill dhe fitorja e Demokratëve në shtetin e Georgias do të ndryshojë rrjedhën e presidencës së Biden, shkruan The Economist.
Katër vjet më parë Donald Trump po qëndronte përpara ndërtesës së Kapitol Hill për t’u betuar si president i SHBA-së dhe premtoi se do t’i jepte fund “kërrdisë amerikane”. Mandati i tij po përfundon si një president që i bën thirrje një turme të marshojë në Kongres – dhe pastaj duke e lavdëruar të njëjtën pasi kishte përdorur dhunën. Padyshim se z. Trump është autori i këtij sulmi vdekjeprurës në zemrën e demokracisë Amerikane. Gënjeshtrat e tij ushqyen vajtimet, mosrespektimin e tij ndaj kushtetutës e fokusoi atë në Kongres dhe demagogjia e tij ishte fitil ndezës. Fotografitë e turmës që sulmon ndërtesën Kapitol Hill, të transmetuara me plot knaqësi në Moskë dhe Pekin ashtu sikurse edhe në Berlin dhe Paris, janë pamje të cilat janë përcaktuese të një presidence joamerikane të z. Trump.
Dhuna në Kapitol Hill kishte pretendime të ishte një shfaqje e fuqisë. Në fakt, kjo dhunë i maskoi dy humbje. Ndërkohë që mbështetësit e z. Trump po thyenin dhe po hynin brenda, Kongresi po vërtetonte rezultatet e humbjes së pakontestueshme të presidentit në muajin nëntor. Ndërkohë që turma po shkatërronte dritaret, demokratët po festonin një çift fitoresh në shtetin e Georgias që do t’u jepte atyre kontrollin e Senatit. Vajtimet e turmës do të jehojnë përmes Partisë Republikane ndërkohë që kjo do ta shohë vetën në opozitë. Dhe kjo do të ketë pasoja për presidencën e Joe Biden, e cila fillon me 20 janar.
Kur i kthehemi pak prapa marrëzisë për zgjedhjet e vjedhura dhe shkallën e dështimit të Republikanëve nën z. Trump, gjithçka bëhet e qartë. Pasi fitoi Presidencën dhe ruajti shumicën në Kongres në vitin 2016, humbja në Georgia do të thotë se partia i ka humbur të gjitha, vetëm katër vjet më vonë. Hera e fundit që një gjë e tillë u ndodhi republikanëve ishte në vitin 1892 kur lajmi për poshtërimin e Benjamin Harrison u bë i ditur përmes telegrafit të asaj kohe.
Normalisht, kur një parti politike pëson një prapakthim në një shkallë të tillë ajo merr disa mësime dhe rikthehet shumë më e fortë. Kjo është ajo që bënë republikanët pas humbjes së Barry Goldwater në vitin 1964 dhe demokratët pasi Walter Mondale humbi në vitin 1984.
Getty Images
Një rikuperim do të jetë më i vështirë kësaj radhe. Edhe në disfatë, shkalla e vlerësimit të Presidentit Trump midis republikanëve ka qenë rreth 90% – shumë më mirë sesa 65% që ishte për George W. Bush në muajin e fundit të presidencës së tij. Donald Trump e ka shfrytëzuar këtë popullaritet për të krijuar mitin se ai fitoi zgjedhjet presidenciale. Sondazhet e YouGov për The Economist zbulojnë se 64% e votuesve republikanë mendojnë se fitorja e Joe Biden duhet të bllokohet nga Kongresi.
Ndoshta 70% e republikanëve në Kongres dhe një e katërta në Senat janë bërë bashkë në komplotin e tij duke u betuar që ta bëjnë pikërisht atë gjë – për turpin e tyre, shumë prej tyre vazhduan edhe pas sulmit ndaj Kongresit. Si një marifet anti-demokratik, ai nuk kishte asnjë precedent në epokën moderne (as ndonjë shans për sukses). E megjithatë është gjithashtu një shenjë e një kapjeje malinje të Presidentit Trump. Pasi e dëshmuan mënyrën se si ai e përfundoi karrierën e njerëzve besnikë të tij, të tillë si Jeff Session, dhe pothuajse me të njëjtën mënyrë edhe me të tjeret, të tillë si guvernatori i Floridës, Ron DeSantis, ata që përballen me planet kryesore të tij, janë të tmerruar nga mënyra e provokimit.
Miti zgjedhor që z. Trump duke e rrotulluar në këtë mënyrë lakun e reagimeve të nevojshme duke bërë ndryshime në parti. Heqja dorë nga një udhëheqës i dështuar dhe strategjia e prishur, është njëra gjë. Braktisja e dikujt që ju dhe shumica e miqve tuaj mendoni se është presidenti i ligjshëm dhe pushteti i të cilit u mor përmes një mashtrimi të madh nga armiqtë tuaj politikë, është diçka krejt tjetër.
Nëse diçka e mirë do të vijë nga kryengritja e javës së kaluar, do të ndodhë që kjo mënyrë e të menduarit të humbasë një pjesë të blerjes së saj. Pamja e një mbështetësi të Trump që rri ulur në karrigen e Kryetarit të Dhomës së Kongresit duhet t`i tmerrojë votuesit republikanë që kanë dëshirë të mendojnë se partia e tyre është parti e rendit dhe e kushtetutës. Teksa dëgjon Donald Trump duke nxitur trazira në Capitol Hill mund të jetë bindëse për pjesë të Amerikës së mesme që t’i kthejnë atij shpinën njëherë e përgjithmonë.
Për z. Biden, varet shumë nëse republikanët skeptikë Trump në Senat i ndajnë të njëjtat konkluzione. Kjo sepse fitoret për Jon Ossoff dhe Raphael Warnock, afrikano-amerikani i parë që u zgjodh si demokrat në Senat nga Jugu i Amerikës, kanë hapur papritur mundësinë që qeveria në Uashington, DC, të jetë më pak e munduar nga pengesat e Republikanëve dhe marifetet Trumpiane.
Javë më parë, kur pikëpamja konvencionale ishte se Senati do të mbetej në kontrollin e Republikanëve, dukej sikur ambiciet e administratës së z. Biden do të ishin të kufizuara në ato që ai mund të përmbushte përmes urdhrave ekzekutivë dhe emërimeve nëpër agjencitë rregullatore. Një ndarje 50-50 në Senat, me nënkryetaren, Kamala Harris, duke hedhur një votë shtesë, është një shumicë aq e ngushtë saqë ka mundësi që të arrihet. Kjo nuk do t`i japë mundësinë z. Biden që t’i bëjë reformat gjithëpërfshirëse të cilat shumë demokratë do të dëshironin, mirëpo kjo do ta sjellë një ndryshim.
Për shembull, z. Biden do të jetë në gjendje të marrë konfirmimin e zgjedhjeve të tij për gjyqësorin dhe kabinetin e tij. Kontrolli i agjendës legjislative në Senat do të kalojë nga Republikanët tek Demokratët. Mitch McConnell, udhëheqësi në largim i shumicës në Senat, i cili foli fuqishëm këtë javë kundër vandalizmit institucional të Donald Trump, ishte mjeshtër i bllokimit të votave që mund të ndanin grupin e tij parlamentar. Kjo krijoi një bllokadë në Uashington e ku votuesit zakonisht e fajësojnë partinë e presidentit.
Demokratët gjithashtu mund të jenë në gjendje të marrin disa masa përmes Senatit përmes pajtimit, një çuditje procedurale që lejon faturat e buxhetit të kalojnë me një shumicë prej një ose më shumë votash, në vend të 60 votave të nevojshme për të shmangur një zvarritje, i cili do të mbetet, megjithatë krahu i majtë i partisë do të donte ta linte atë.
Aty ku futën republikanët bie në hapësirën për vota ndërpartiake. Sa më shumë që ata e ndiejnë se Amerika e Mesme ishte tmerruar nga trazirat, aq më shumë ka të ngjarë që disa prej tyre të refuzojnë nihilizmin e bllokimit të gjithçkaje për hir të saj. Sa më shumë që komiteti i tyre drejtues është në luftë me vetveten, ata do të jenë më të lirë ta bëjnë pjesën e tyre për të rivendosur besimin në republikë duke arritur diçka.
Për republikanët, kostoja e marrëveshjes që partia e tyre bëri me z. Trump nuk ka qenë kurrë më e qartë. Rezultatet në nëntor dhanë shenja se një parti e reformuar mund të fitonte përsëri zgjedhjet kombëtare. Votuesit amerikanë mbesin të vëmendshëm ndaj qeverisë së madhe dhe nuk i janë dorëzuar një partie me më shumë se dy mandate radhazi në Shtëpinë e Bardhë që nga viti 1992. Por për t’u bërë të suksesshëm dhe, më e rëndësishmja, për të forcuar demokracinë e Amerikës edhe një herë në vend se të paraqesin një kërcënim për të, ata kanë nevojë që ta flakin tutje Donald Trumpin. Sepse, përveç që është një humbës i përmasave historike, ai ka dëshmuar se është i gatshëm të nxisë masakra në Kapitol Hill.
