Pse ukrainasit po e përdorin më shumë Telegramin gjatë luftës atje?

Sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës e ka zhvilluar një luftë të plotë informacioni për javë të tëra. Kremlini i ka cenzuruar mediat zyrtare ruse, duke i motivuar shumicën prej tyre që të kërkonin një burim alternativ informacioni.

Telegrami ka qenë padyshim gjithmonë një nga aplikacionet sociale më të njohura në Ukrainë dhe Rusi, dhe lufta nuk e ka ndryshuar këtë. Është një aplikacion falas që funksionon në cloud dhe ju lejon të dërgoni dhe merrni mesazhe, telefonata, foto, video, audio dhe skedarë të tjerë, shkruan The Next Web,

Platforma e Telegram u krijua në vitin 2013 nga sipërmarrësi Pavel Durov, një njeri që nuk kultivon simpati të tepruar për institucionet shtetërore ruse. Telegrami sot ndihmon shumë përdorues që ta gjejnë rrugën e tyre në mediat që janë shkrirë me propagandën. Aplikacioni në fjalë është bërë edhe vendi kryesor ku mund të kontaktohet me presidentin ukrainas.

Është popullor falë disa veçorive që e bëjnë atë një zgjidhje ideale për zonat e shkatërruara nga lufta: mbështet grupe publike dhe private me deri në 200,000 përdorues, si dhe kanale speciale.

Privatësia është e garantuar

Organizatat përmes këtyre grupeve dhe kanaleve mund t’i arrijnë qindra mijëra njerëz, qoftë me tekst ose audio dhe video, me diskrecionin që ofron kriptimi. Sidoqoftë, duhet të theksohet se megjithëse diskutimet private dhe publike janë të koduara si parazgjedhje, ky kriptim nuk është si ai në WhatsApp – në të dy skajet. Ajo funksionon në një marrëdhënie klient-server.

Të dhënat ruhen në formë të koduar në Cloud dhe shpërndahen nëpër disa qendra të të dhënave në mbarë botën. Këto qendra kontrollohen nga persona juridikë që mund të zbatojnë rregulla dhe ligje të veçanta në varësi të vendit. Me fjalë të tjera, kriptimi bazë i të dhënave mund të anashkalohet, por vetë procesi është shumë kompleks.

Telegrami ka gjithashtu një shtresë të dytë mbrojtjeje, bisedë sekrete, e cila kodon komunikimin midis dy njerëzve nga skaji në skaj. Këto të dhëna nuk ruhen askund përveçse në pajisje, që do të thotë se vetë Telegram nuk mund t’i qaset. Përdoruesit gjithashtu mund të dërgojnë mesazhe që fshihen vetë, që do të thotë se pas një kohe të caktuar i gjithë komunikimi zhduket përgjithmonë.

Durov beson se Telegrami është më i mirë se WhatsApp për shkak të përcjelljes së anonimitetit. Pasi të aktivizohet, të gjitha mesazhet e përcjella nga përdoruesi nuk mund të lidhen më. Ai ka vetëm një emër përdoruesi, por gjithashtu mund të ndryshohet ose fshihet. Gjithashtu, megjithëse përdoruesit duhet të kenë një numër telefoni për të pasur një llogari në Telegram, ai numër nuk duhet të mbetet i lidhur me llogarinë.

Politizimi i Telegramit është i pashmangshëm

Me kalimin e viteve, Telegrami fitoi statusin e një mjeti për protesta gjatë periudhave të konfliktit dhe represionit. Për shembull, në vitin 2020, ajo u përdor nga kundërshtarët e liderit bjellorus të mbështetur nga Rusia, Aleksandër Lukashenko për të organizuar protesta masive që përfshinin rreth 100,000 njerëz. Një situatë e ngjashme po ndodh në Ukrainën e shkatërruar nga lufta. Presidenti Zelenski e përdor hapur Telegramin për t’i motivuar njerëzit që t’i rezistojnë pushtimit.

Shumë rusë kanë filluar gjithashtu ta përdorin aplikacionin e pavarur të informacionit pasi Kremlini ushtroi presion mbi mediat publike. Gazetari rus Ilya Varlamov e përdori Telegramin për të transmetuar drejtpërdrejt pushtimin dhe ka mbledhur 1.3 milionë ndjekës që nga fillimi i luftës. Sipas analizës së Time, numri i abonentëve rusë në Telegram është rritur me 48 për qind që nga 24 shkurti. Shumica e këtyre njerëzve mendohet se janë në kërkim të lajmeve të pavarura – burimet perëndimore që i janë bashkuar Telegramit përfshijnë The Guardian, Wall Street Journal dhe Washington Post.

Telegrami është bërë gjithashtu një burim shumë i rëndësishëm për ushtrinë ukrainase, pasi i anashkalon masat e inteligjencës ruse. Siç pritej, operacionet ruse që synonin rrjetet e telekomunikacionit të Ukrainës ishin shumë intensive.

Shpatë me dy tehe

Siç ndodh zakonisht me teknologjitë e fuqishme, privatësia e ofruar nga Telegram gjithashtu mund të abuzohet. Qeveria ruse i përdor kanalet Telegram për t’i mbuluar mediat shtetërore si Sputnik dhe RT News, dhe inkurajon përdoruesit të ndjekin mediat e mbështetura nga Kremlini. Ndërkohë, robotët rusë po përhapin dezinformata dhe po e prezantojnë veten si ‘korrespondentë lufte’ që mbështesin narrativën e udhëheqjes shtetërore.

Telegrami, për shembull, është profilizuar për një kohë shumë të gjatë për arsye të gabuara, dhe kriptimi në të dy anët ka lejuar një rritje të aktiviteteve të paligjshme – në vitin 2021, u regjistruan 820,000 grupe të reja në lidhje me krimin kibernetik dhe hakerimin, krahasuar me 172,035 të zbuluar në 2020. Kriminelët dhe hakerët kanë të njëjtat aftësi si Darknet, VPN dhe serverët proxy – të gjitha këto e bëjnë më të vështirë gjurmimin e kriminelëve kibernetikë dhe parandalimin e grumbullimit të informacionit.

Për shembull, kanali privat combolist, në të cilin hakerët shesin sasi të mëdha të të dhënave të vjedhura, kishte mbi 47,000 përdorues në kohën e mbylljes.

Presioni në rritje

Telegrami është gjithashtu i njohur për rezistencën e tij të ashpër ndaj moderimit, pjesërisht për shkak të Durovit dhe qasjes së tij libertariane ndaj teknologjisë. Platforma është bërë gjithashtu në atë mënyrë që është praktikisht e pamundur të moderohet, që do të thotë se Telegram nuk ka informacion për aktivitet të paligjshëm derisa t’i informoni për të.

Me kriptim në të dy skajet, është shumë e vështirë të dihet se sa dëm është bërë – Telegrami mund të ndërhyjë vetëm në një numër të kufizuar rastesh, por situata duket se po përshkallëzohet ngadalë. Brazili e ndaloi përdorimin e Telegramit për ta parandaluar përhapjen e lajmeve të rreme dhe u tërhoq vetëm pasi Durov ndërmori hapa për t’i përmbushur kërkesat e gjykatës – ai fshiu postimet e presidentit brazilian dhe një llogari përdoruesi dhe premtoi t’u kushtonte më shumë vëmendje të tjerëve. Gjermania ka kërcënuar gjithashtu se do ta mbyllë Telegramin për ta parandaluar ‘urrejtjen dhe nxitjen’ e grupeve të krahut të djathtë dhe teoricienëve të konspiracionit për Covid-in. Rezultati ishte 60 llogari të fshira.

Telegrami është gjithnjë e më në një pozicion për ta marrë përgjegjësinë për përmbajtjen që shkëmbehet në të, dhe në të njëjtën kohë mbetet një nga mënyrat e pakta në të cilat ukrainasit arrijnë të rezistojnë./The Next Web

Përgatiti: Nuhi Shala