Raporti i Progresit për Kosovën: Korrupsioni mbetet një çështje shqetësuese serioze

Në Raportin e Progresit të Komisionit Europian për Kosovën për vitin 2023, është raportuar edhe për luftën e Kosovës kundër korrupsionit.

Detaje të shumta të punës së shtetit në drejtim të kësaj lufte u dhanë në këtë raport, por e gjithë puna që është bërë, prapë, sipas Komisionit Europian, nuk bëri që Kosova të ketë një progres të fuqishëm.

“Në përgjithësi, korrupsioni mbetet një çështje shqetësuese serioze” – thuhet në raport.

Tutje është thënë se në këtë drejtim është nevoja për një përgjigje të fuqishme të drejtësisë penale ndaj rasteve të korrupsionit të nivelit të lartë.

“Kosova është në mes të një faze të hershme dhe një niveli të përgatitjes në luftën kundër korrupsionit. Gjatë periudhës raportuese, Kosova ka bërë progres të kufizuar. Kosova miratoi një kornizë të re rregullative për auditimin e partive politike dhe financimin e fushatës” – thuhet në raport.

Tutje është thënë se mbetet shumë për të bërë për të zbatuar legjislacionin kundër korrupsionit të miratuar së fundmi, duke përfshirë Ligjin për Agjencinë për Parandalimin e Korrupsionit, Ligjin për deklarimin e pasurisë dhe legjislacionin për partitë politike dhe financimin e fushatës.

“Korniza ligjore për konfiskimin penal është mjaft e avancuar, duke përfshirë Ligjin për kompetencat e zgjeruara të konfiskimit. Megjithatë, ligji mbetet kryesisht i pazbatuar dhe vlera e aseteve të konfiskuara përfundimisht mbetet e ulët.” – vazhdohet tutje.

Në raport po ashtu u përmend edhe Ligji për Byronë Shtetërore për Verifikimin dhe Konfiskimin e Pasurive të Pajustifikuara, i cili u tha se synon të vendosë një sistem të konfiskimit pa dënim, ligj ky që është në pritje në Gjykatën Kushtetuese.

Gjithashtu në këtë raport është thënë se nevojitet përpjekje e vazhdueshme për të pasur hetime më pro-aktive, vendime gjyqësore përfundimtare dhe konfiskim përfundimtar të aseteve.

“Dënimet plotësuese që ndalojnë ushtrimin e funksioneve publike ose të profesioneve të tjera, veçanërisht për ata që janë dënuar për vepra të lidhura me korrupsionin, nuk zbatohen mjaftueshëm. Përkundër përmirësimit të performancës së Agjencisë për Parandalimin e Korrupsionit, mjetet parandaluese kundër korrupsionit të përcaktuara në legjislacion nuk janë zbatuar ende plotësisht, veçanërisht miratimi i planeve të integritetit në institucionet publike, “korrigjimi” i legjislacionit, vlerësimet e rrezikut, dhe përdorimin praktik të procedurave të sinjalizimit në sektorin publik dhe privat” – u tha në raport.

Rekomandimet që Komisioni Europian pati për vitin e ardhshëm për Kosovën është se duhet të ketë fuqizim më të mëtejshëm të kapaciteteve të Agjencisë për Parandalimin e Korrupsionit në drejtim të personelin dhe ekspertizën, për të siguruar që mund të kryejë në mënyrë efektive mandatin e tij dhe se institucionet përkatëse duhet të miratojë dhe zbatojë planet e integritetit dhe procedurat e brendshme të sinjalizuesit, duke u përfshirë këtu edhe në sektorin privat.

Tutje KE ka miratuar që të forcohet edhe më tej efikasiteti i regjimit të konfiskimit penal, të nxisin sistematik përdorimi i konfiskimit të zgjatur dhe ‘të rregullt’ nga ndjekja penale dhe policia, të rritet niveli i specializimit/ekspertizës në sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve, të vendoset një fondi i konfiskimit.

Gjithashtu nga raporti u rekomandua që të forcohet edhe më tej zbatimin e ligjit dhe ndjekjen penale, si dhe multidisiplinarin bashkëpunimi dhe një qasje e bazuar në objektiv për të siguruar hetime pro-aktive dhe në mënyrë efektive luftimi i rasteve të korrupsionit të nivelit të lartë; të kryejë në mënyrë sistematike hetime financiare gjatë hetimet penale; garantojnë sigurinë e gjyqtarëve dhe prokurorëve.