Ditari i Gazës, pjesa 20: 'Një ndjenjë pozitive - e pashë shokun tim, biseduam, jemi ende gjallë'

Ziadi, një palestinez 35-vjeçar, e rrëfen një ditë tjetër në Gaza kur, mes urisë dhe mungesave, një radhë e pafundme për mëngjes shndërrohet në një “udhëtim falafel”.

E enjte, 9 Nëntor

Ora 8 e mëngjesit. Falafel është një nga ushqimet tradicionale më të njohura në Gaza. Ne e quajmë “ushqimi i të varfërve” sepse është i lirë. Palestinezët që udhëtojnë jashtë vendit habiten me çmimet e sanduiçeve falafel dhe e di që flas për të gjithë në Gaza kur them se besojmë se ato të prodhuara në Gaza janë më të mirat.

Për fatin tonë, në zonën ku u evakuuam kishte dy dyqane që shisnin falafel. Fatkeqësisht, njëra u mbyll shpejt pasi mbërritëm sepse pronarit i mbaroi gazi. Por ne jemi ndër të paktat lagje që e kemi ende luksin për falafel. Dyqani i mbetur punon me dy turne, një në mëngjes dhe një nga ora 15-17. Nuk shesin më sanduiçe, vetëm falafel, pasi të siguruarit e bukës është shumë e vështirë. Zakonisht shkoj në mbrëmje, sepse deri vonë nuk hanim mëngjes. Pres rreth 45 minuta për ta marrë porosinë time, por është në rregull: të presësh sot është për gjithçka është krejt normale nëse, kuptohet, është e disponueshme.

Sot vendosa të marr pak falafel për mëngjes. Mendova se shkova herët, por radha është kaq e gjatë. Më thonë se njerëzit fillojnë të bëjnë radhë pak pas orës 6 të mëngjesit për të siguruar një vend. Mundohem të numëroj sa njerëz janë të rreshtuar përpara meje dhe lodhem pas të rreshtuarit numër 85. Shoh shokun tim, kështu që qëndrojmë bashkë dhe vendosim të kalojmë së bashku “rrugëtimin për të marrë falafel”. I dërgoj një mesazh motrës sime duke i thënë se ndoshta do të më duhet shumë kohë për t’u kthyer.

Ora 8.30 paradite. “Në det?” e pyes i habitur.

“Po,” përgjigjet shoku im.

Po flasim se sa e mjerueshme është situata për personat e zhvendosur në shkolla dhe spitale. Ndërkohë që prisja në radhë, vura re shumë miza që gumëzhinin rreth qafës së një burri që qëndronte përpara nesh. Nuk është befasi – njerëzit nuk kanë pasur qasje në objektet e higjienës për më shumë se një muaj tani. Vetëm ata me fat kanë qasje në ujë, ose të paktën para për të blerë deodorant.

Shoku im më thotë se disa të shpërngulur që janë pranë detit shkojnë atje për t’u larë. “Do të shihje kryesisht burra dhe fëmijë. Por edhe gratë shkojnë atje për t’u pastruar. E di sa e bezdisshme është të kesh mbetjet e ujit të kripur të detit mbi trupin tënd, por është më mirë sesa të jesh i papastër.”

Ora 9 e mëngjesit. Kemi lëvizur pak përpara. Shoku im fillon të bisedojë me dy burra rreth gjashtë apo shtatë vende përpara nesh. Gjej rastin të bëj disa telefonata, duke kontrolluar miqtë e mi. Nuk mund t’i arrij shumë prej tyre për shkak të lidhjes jo të besueshme – të paktën kështu i them vetes, duke u përpjekur të mos mendoj për ndonjë gjë të keqe që mund t’u kishte ndodhur brenda natës. Më në fund, kaloj tek një që është farmacist.

Farmacistët këto ditë po vuajnë shumë Në mungesë të spitaleve dhe klinikave efektive dhe me vështirësitë për t’u vizituar te mjeku, njerëzit shkojnë në farmaci për ndihmë mjekësore.

Sa herë që shkoj në farmaci, gjë që ndodh shpesh këto ditë, shoh farmacistët që i kontrollojnë dhimbjet e fëmijëve, të të rriturve dhe dëgjojnë simptoma të ndryshme të njerëzve të sëmurë, disa prej të cilave janë shumë të komplikuara. Njerëzit shpresojnë të marrin diçka për t’i ndihmuar ata të mbijetojnë derisa të mund ta vizitojnë një mjek.

Shoku im më tregon për një klient të tij që i telefonoi për t’i kujtuar se i kishte borxh disa para dhe donte që ai ta falte në rast se i ndodhte diçka e keqe. “U befasova. I thashë që sigurisht që e kam falur dhe do të takohemi pasi të ketë mbaruar gjithçka dhe ajo mund të më paguajë. Fatkeqësisht, dy ditë më vonë, ajo dhe familja e saj vdiqën.”

Ora 10 e mëngjesit. Teksa po prisnim në radhë, fillojnë disa debate rreth njerëzve që kërcejnë në radhë. Pronari i dyqanit duhet të dalë dhe ta mirëmbajë rendin. Më duket sikur është drejtor shkolle, por e kuptoj që dëshiron që gjërat të ecin pa probleme. Me sa duket, kjo situatë vazhdon tash e një muaj. Unë kam qenë me fat që nuk kam ngrënë mëngjes më parë.

Pronari i dyqanit është një djalë i sjellshëm. Ai e bën dyqanin e tij të disponueshëm për të gjithë që të vijnë për t’i karikuar telefonat e tyre dhe bateritë UPS. Një herë po kaloja dhe pashë qindra pajisje të lidhura me korda brenda dhe jashtë dyqanit.

Mendoj për pronarin e një dyqani tjetër ku isha një ditë tjetër. Bëra shaka me të: “Vë bast që ne njerëzit që erdhëm nga qyteti i Gazës ose nga veriu po ju bezdisim tani, kaq shumë prej nesh dhe të gjitha nevojat tona.” Ai buzëqeshi dhe tha: “Aspak. Nëse nuk ju mirëpresim në këto kohë të vështira, kur do t’ju mirëpresim? Ju jeni njerëz në nevojë dhe ne duhet të ndihmojmë.” Më vonë mora vesh se ai dhe gruaja e tij kishin lënë shtëpinë e tyre dhe ishin transferuar me djalin e tyre për të lejuar familjet nga qyteti i Gazës të qëndronin në vendin e tij.

Ora 10.30 paradite. Jemi ende duke pritur në radhë. E pyes shokun tim për familjen e tij dhe ai më thotë se janë mirë. Ai thotë: “Po flisja me një shok dhe ai donte të më tregonte diçka që më ka ndodhur në shtëpinë time. E mbylla gojën dhe i kërkova të mos e mbaronte fjalinë. Nëse diçka ka ndodhur në shtëpinë time, nuk dua ta di për këtë tani. Nëse do të dalim të gjallë nga kjo, do të merrem me të më vonë. Nuk kam hapësirë për të mbajtur zi për humbjen e shtëpisë sime.”

Ora 11 paradite. Pasi kanë qëndruar në radhë për orë të tëra, duke lënë grupe njerëzish të hyjnë, e blejnë falafelin e tyre dhe largohen. Tani jemi brenda me rreth 20 persona të tjerë. Nuk ka më rresht, kështu që të gjithë përpiqen ta marrin porosinë e tyre të parë. Të gjithë janë të frustruar. Dëgjoj një burrë që thotë se nëse do të ishte në dorën e tij, ai as nuk do të hante, por duhet të hajë mëngjes për fëmijët e tij “dhe nuk ka mundësi të tjera”.

Ora 11.30 paradite. Marrim falafelin. Teksa po dilnim, njerëzit që ende prisnin filluan të bënin shaka: “Urime!” duke thënë fraza të atilla që zakonisht thuhen për dikë që i ka lindur një fëmijë.

Që nga fillimi i gjithë kësaj situate, nuk e kam shkrepur asnjë foto të vetme të vetes dhe askujt tjetër. Besoj se fotografitë janë një mënyrë për të mbajtur kujtime të shkëlqyera për t’i kujtuar ato më vonë, por nga këto ditë nuk ka asgjë të madhe apo të bukur për të kujtuar.

Megjithatë, e pyes mikun tim nëse mund ta bëjmë një foto. “Me këtë pamje?” pyet ai. I them po. Propozoj të bëjmë foton bashkë me falafelin, por ai refuzon – ai i ka limitet e tij. E vendosim falafelin dhe e shkrepim foton. Më vjen një e qeshur e madhe. Nuk jam i lumtur dhe nuk pretendoj të jem. Por kam një ndjenjë pozitive, nuk e di se çfarë është, thjesht pashë mikun tim, folëm, jemi ende gjallë. Është një ditë e re (ose për të qenë më të saktë, mesi i një dite të re tani) dhe – e morëm falafelin!/The Guardian