Zhvillimet e fundit nga lufta Rusi

Sot është dita e 283 e invazionit ushtarak rus në Ukrainë.

Më 24 shkurt 2022, Rusia e pushtoi Ukrainën në një përshkallëzim të madh të Luftës Ruso-Ukrainase, e cila filloi në vitin 2014.

Pushtimi ka të ngjarë të ketë rezultuar në dhjetëra mijëra vdekje nga të dyja palët dhe ka shkaktuar krizën më të madhe të refugjatëve në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Brenda më shumë se gjashtë muajve nga pushtimi, Rusia përjetoi emigracionin e saj më të madh që nga Revolucioni i Tetorit 1917. Pushtimi ka shkaktuar gjithashtu mungesa globale të ushqimit.

Pushtimi filloi në mëngjesin e 24 shkurtit, kur presidenti rus Vladimir Putin njoftoi një “operacion special ushtarak” që synonte “çmilitarizimin” dhe “denazifikimin” e Ukrainës. Në fjalimin e tij, Putin i përkrahu pikëpamjet irredentiste, sfidoi të drejtën e Ukrainës për shtetësi dhe pretendoi në mënyrë të rreme se Ukraina qeverisej nga neo-nazistët që persekutonin pakicën etnike ruse. Disa minuta më vonë, raketa dhe sulme ajrore goditën Ukrainën, duke përfshirë kryeqytetin Kiev, të ndjekur nga një pushtim i madh tokësor nga drejtime të shumta. Si kundërpërgjigjie ndaj këtij agresioni, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy e miratoi ligjin ushtarak dhe mobilizimin e përgjithshëm.

Pushtimi u dënua ndërkombëtarisht si një luftë agresioni. Një rezolutë e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara kërkoi një tërheqje të plotë të forcave ruse, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë urdhëroi Rusinë të pezullonte operacionet ushtarake dhe Këshilli i Evropës dëboi Rusinë. Shumë vende vendosën sanksione të reja, të cilat prekën ekonomitë e Rusisë dhe të botës dhe ofruan ndihmë humanitare dhe ushtarake për Ukrainën.

Ndërkohë, zhvillimet e fundit në dhe nga Ukraina janë si në vijim:

Presidenti amerikan, Joe Biden, deklaroi të enjten se është i përgatitur të flasë me presidentin rus, Vladimir Putin, nëse ai po kërkon një mënyrë për t’i dhënë fund luftës, por se Putini ende nuk e ka shfaqur një interesim të tillë. Putin është i hapur për bisedime për një zgjidhje të mundshme në Ukrainë, por refuzimi i Shteteve të Bashkuara për t’i njohur territoret e aneksuara si ruse po e pengon një kërkim për ndonjë kompromis të mundshëm, ka qenë deklarata e lëshuar nga Kremlini zyrtar.

Shtetet anëtare të Bashkimit Evropian kanë rënë dakord ta vendosin një kufi prej 60 dollarësh për fuçi për naftën ruse pasi Polonia, e cila po rezistonte këtij dakordimi, i dha dritën jeshile marrëveshjes. Në një përpjekje për t’i reduktuar të ardhurat e Kremlinit nga lëndët djegëse fosile, BE-ja ka rënë dakord ta kufizojë shumën që mund të paguhet për naftën në det për ta zvogëluar aftësinë e Moskës që të financojë luftën e saj në Ukrainë.

Deri në 13,000 ushtarë ukrainas janë vrarë që nga pushtimi rus i Ukrainës në muajin shkurt, sipas këshilltarit presidencial të Kievit, Mykhailo Podolyak. Në disa pika të luftës, Ukraina tha se midis 100 dhe 200 nga forcat e saj po vdisnin çdo ditë në fushëbetejë, duke e bërë vlerësimin e Podolyak të dukej konservator. Duke folur për 24 Kanal të Ukrainës, Podolyak tha se ato ishin shifra zyrtare nga shtabi i përgjithshëm i Ukrainës.

Autoritetet e instaluara nga Rusia në rajonin jugor Kherson të Ukrainës thanë se do të fillojnë evakuimin e disa personave me lëvizshmëri të reduktuar nga qyteti i pushtuar nga Rusia i Kakhovka, në bregun lindor të lumit Dnieper. Evakuimet ishin vendosur të fillonin të shtunën, thanë ata në një postim në Telegram të premten.

Gjermania po synon t’i dorëzojë shtatë tanke Gepard që ishin destinuar për grumbullimin e skrapit në Ukrainë këtë pranverë, duke shtuar 30 prej tankeve të mbrojtjes ajrore që tashmë po përdoren për të luftuar kundër ushtrisë ruse, raportoi të premten revista Der Spiegel.

Trupat ruse në Ukrainë po sulmojnë qëllimisht muzetë, bibliotekat dhe institucionet e tjera kulturore të vendit, sipas një raporti të lëshuar nga kapitujt amerikanë dhe ukrainas të organizatës ndërkombëtare të shkrimtarëve PEN.

Kryeministrja finlandeze, Sanna Marin, ka bërë thirrje që Evropa t’i ndërtojë aftësitë e veta të mbrojtjes pas luftës në Ukrainë, duke thënë se pa ndihmën e SHBA-së Evropa nuk është mjaftueshëm e qëndrueshme.

Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike shpreson të arrijë një marrëveshje me Rusinë dhe Ukrainën për të krijuar një zonë mbrojtëse në termocentralin bërthamor të Zaporizhzhia deri në fund të vitit, citohet të ketë thënë shefi i mbikëqyrësit atomik të OKB-së. Centrali bërthamor, më i madhi në Evropë, siguronte rreth një të pestën e energjisë elektrike të Ukrainës përpara pushtimit të Rusisë dhe është detyruar të operojë me gjeneratorë rezervë disa herë, raportoi Reuters.

Shtetet e Bashkuara thuhet se po punojnë me dy vende të Lindjes së Mesme për t’i zhvendosur sistemet e avancuara të mbrojtjes ajrore Nasam në Ukrainë në tre deri në gjashtë muajt e ardhshëm. Kievi mori dy nga tetë dërgesat e miratuara të Nasams në fillim të nëntorit.

Rusia ka testuar një raketë të re të sistemit të mbrojtjes raketore, tha ministria e saj e mbrojtjes. Raketa u lëshua nga poligoni i testimit Sary Shagan në Kazakistan. Përveçse tha se testi ishte i suksesshëm, ministria dha disa detaje të tjera.

Këshilltari kryesor ekonomik i presidentit të Ukrainës, Volodymyr Zelenskiy, i ka bërë thirrje British Petroleum, BP, që të largohet tërësisht nga Rusia pasi kompanisë së karburanteve fosile iu ofrua një divident prej 580 milionë funte nga gjigandi i naftës Rosneft. Oleg Ustenko i ka shkruar shefit ekzekutiv të BP, Bernard Looney, për të kërkuar që kompania britanike t’i ndërpresë lidhjet me kompaninë ruse të kontrolluar nga shteti nëntë muaj pasi shpalli synimin e saj për t’u larguar nga vendi./The Guardian

Përgatiti: Nuhi Shala