Ecja e shpejtë mund ta ngadalësojë procesin e plakjes biologjike

Shkencëtarët kanë raportuar një lidhje të mundshme midis ecjes së shpejtë dhe moshës biologjike, siç matet nga gjatësia e telomereve të leukociteve (LTL) – një nga biomarkerët që shkencëtarët mendojnë se mund t’i përdorim për ta vlerësuar shkallën me të cilën trupi i njeriut plaket.

Kjo ‘moshë biologjike’ do të thotë në thelb se sa po konsumohen qelizat e trupit. Një jetëgjatësi ecjeje me shpejtësi mbi një ecje të qetë mund të nënkuptojë ekuivalentin e të qenit 16 vjet më i ri – në terma celularë – nga mosha e mesme duke përdorur metrikën.

Ecja nuk kërkon trajnim dhe pajisje speciale, dhe studiuesit sugjerojnë se mund të përdoret më shpesh në trajtime si një mënyrë për ta përmirësuar shëndetin aty ku është e përshtatshme.

“Ndërkohë që ne kemi treguar më parë se ritmi i ecjes është një parashikues shumë i fortë i gjendjes shëndetësore, ne nuk kemi qenë në gjendje ta konfirmojmë se adoptimi i një ritmi të shpejtë ecjeje në fakt shkakton shëndet më të mirë,” thotë Tom Yates, kinesiolog në Universitetin e Leicesterit, Britani e Madhe.

“Në këtë studim, ne përdorëm informacionin e përmbajtur në profilin gjenetik të njerëzve për të treguar se një ritëm më i shpejtë i ecjes ka të ngjarë të çojë në një moshë biologjike më të re, siç matet nga telomeret.”

Studiuesit përgjuan bazën e të dhënave të Biobank në Mbretërinë e Bashkuar dhe morën të dhëna për 405,981 individë të moshës së mesme. Analiza gjenetike që ata kryen sugjeroi një lidhje shkakësore midis ecjes së shpejtë dhe LTL, pavarësisht nga çdo aktivitet tjetër fizik.

Intensiteti i lëvizjes në shëtitje u mat nga vetë-raportimi dhe gjithashtu monitorimi i fitnesit të veshjeve të veshura nga njerëzit e përfshirë në studim. Ky intensitet është i rëndësishëm: Një shëtitje e qetë nuk duket se ka të njëjtin efekt (megjithëse çdo lloj lëvizjeje është e mirë për ju).

Shpejtësia e ecjes në vetvete ndikohet gjithashtu nga një mori faktorësh, gjithçka nga kapaciteti i mushkërive dhe kontrolli motorik deri te shëndeti mendor dhe nivelet e motivimit. Është diçka që mjekët mund ta shohin si një tregues të shëndetit të përgjithshëm.

“Kjo sugjeron se masa të tilla si shpejtësia zakonisht më e ngadaltë në ecje janë një mënyrë e thjeshtë për t’I identifikuar njerëzit në rrezik më të madh të sëmundjeve kronike ose plakjes së pashëndetshme, dhe se intensiteti i aktivitetit mund të luajë një rol të rëndësishëm në optimizimin e ndërhyrjeve,” thotë shkencëtari i kërkimit mjekësor Paddy Dempsey nga Universiteti i Leicesterit dhe autori kryesor i studimit.

“Për shembull, përveç rritjes së ecjes së përgjithshme, ata që janë në gjendje mund të synojnë tA rrisin numrin e hapave të kryer në një kohë të caktuar, p.sh., duke ecur më shpejt deri në stacionin e autobusit. Megjithatë, kjo kërkon hetim të mëtejshëm.”

Telomeret i mbyllin kromozomet në trupin e njeriut, që përmbajnë sekuenca të përsëritura të ADN-së jo-koduese që mbrojnë kromozomet nga dëmtimi – është paksa si mënyra se si kapakët në fund të lidhësve të këpucëve e ndalojnë zbërthimin e lidhësve të këpucëve.

Këta biomarkera natyrshëm tkurren teksa rriten, por hulumtimet kanë treguar se ato gjithashtu mund të shkurtohen më shpejt nga mungesa e gjumit të mjaftueshëm, nga punët e kërkuara dhe nga streset dhe sforcimet e lindjes së fëmijëve.

Ecja e shpejtë ka qenë e lidhur më parë me një rritje të jetëgjatësisë deri në 20 vjet, dhe kjo jetëgjatësi më e gjatë mund të rezultojë nga 10 minuta ecje në ditë. Tani, ne kemi gjithashtu një lidhje shkakësore midis këtij aktiviteti fizik specifik dhe gjatësisë së telomereve.

“Kërkimet e mëparshme mbi lidhjet midis ritmit të ecjes, aktivitetit fizik dhe gjatësisë së telomereve janë kufizuar nga gjetjet jokonsistente dhe mungesa e të dhënave me cilësi të lartë,” thotë Dempsey.

Hulumtimi është publikuar në Communications Biology. /Science Alert

Përgatiti: Nuhi Shala