Duke kërcënuar me largim të SHBA-së nga NATO, Donald Trump i ka bërë një nder të madh Evropës
Dinamika në ndryshim e marrëdhënieve transatlantike, veçanërisht në lidhje me autonominë e mbrojtjes evropiane përballë angazhimit të lëkundur të perceptuar nga Shtetet e Bashkuara, po ilustrohet më së miri dhe në veçanti nga deklaratat dhe politikat e ish-presidentit Donald Trump, shkruan Politico.eu
Peisazhi politik i kohëve të fundit, veçanërisht me rëndësinë e një kandidati kryesor republikan që fton agresionin rus kundër disa aleatëve të NATO-s, sinjalizon një pikë kthese të mundshme për strategjinë e mbrojtjes së Evropës. Ndonëse jokonvencionale dhe ndoshta jostrategjikisht e shëndoshë, kjo situatë i jep Evropës një mundësi për ta konfirmuar autonominë e saj.
Deklaratat e Donald Trump, duke sugjeruar një angazhim të kushtëzuar për t’i mbrojtur aleatët e NATO-s bazuar në kontributet e tyre financiare, kanë shkatërruar në mënyrë efektive iluzionin e një ombrellë të palëkundur të sigurisë amerikane mbi Evropën. Pavarësisht nga perspektivat e rizgjedhjes së Trump-it, Evropa e gjen veten gjithnjë e më të vetme në aspektin e mbrojtjes.
Debati rreth komenteve të Trumpit shpesh përqendrohet në divergjencën e perceptuar të tyre nga interesat tradicionale amerikane. Megjithatë, për Evropën, çështja kritike nuk është përafrimi me luhatjet politike amerikane çdo katër vjet, veçanërisht duke pasur parasysh ndikimin e qëndrueshëm të Trumpizmit brenda Partisë Republikane.
Edhe përpara Trump, ka pasur ankesa të gjata brenda Shteteve të Bashkuara në lidhje me vendet evropiane që nuk arrijnë t’i përmbushin objektivat e shpenzimeve të mbrojtjes. Presidenca e Trump i përkeqësoi këto tensione, siç dëshmohet nga përpjekjet e tij për ta bllokuar ndihmën ushtarake për Ukrainën dhe kritika e tij e zëshme ndaj pabarazive financiare të NATO-s.
Mbështetja e Evropës në garancitë amerikane të sigurisë është sfiduar nga retorika dhe veprimet e Trump, duke i nxitur liderët evropianë ta rivlerësojnë qëndrimin e tyre sa i përket mbrojtjes. Pavarësisht reagimeve fillestare të zemërimit dhe mohimit, vendet evropiane duhet ta njohin kontributin e tyre në gjendjen aktuale të çështjeve.
Qëndrimi më i favorshëm i administratës Biden ndaj NATO-s fillimisht u duk se e rivendosi stabilitetin në marrëdhëniet transatlantike. Megjithatë, vetëkënaqësia e Evropës për t’u mbështetur në mbrojtjen amerikane e ka penguar përparimin drejt arritjes së autonomisë së vërtetë të mbrojtjes.
Shpenzimet e mbrojtjes të Evropës mbeten të pamjaftueshme, me vetëm një pjesë të anëtarëve të NATO-s që i përmbushin objektivat e shpenzimeve të aleancës. Kjo mungesë investimi është e komplikuar nga mungesa e unitetit dhe fokusit strategjik, siç duket nga mosangazhimi publik me çështjet e sigurisë, veçanërisht në Evropën Perëndimore.
Ndërhyrja e Trump ka shërbyer si një alarm zgjimi për Evropën që t’i prioritizojë interesat e saj strategjike dhe të ndërmarrë hapa konkretë drejt arritjes së autonomisë në mbrojtje. Kjo përfshin adresimin e aftësive bërthamore dhe riformësimin e strategjive të mbrojtjes kolektive për ta pasqyruar peisazhin në zhvillim të sigurisë.
Megjithatë, rruga e Evropës drejt autonomisë së vërtetë është e mbushur me sfida, duke përfshirë kohën dhe burimet e nevojshme për t’i rindërtuar aftësitë ushtarake dhe për t’i tejkaluar ndarjet historike dhe inercinë burokratike.
Pyetja e afërt për Evropën është nëse ajo mund të ngrihet në këtë rast dhe të mbrohet në mënyrë të pavarur, pa dorën udhëzuese të Shteteve të Bashkuara. Rastet e kaluara të përçarjes evropiane, të tilla si gjatë Luftërave Jugosllave, nxjerrin në pah kurthet e mundshme të mbështetjes vetëm në bashkëpunimin e brendshëm.
Në fund të fundit, përgjigja e Evropës ndaj këtij momenti kyç do ta përcaktojë aftësinë e saj për ta afirmuar veten në skenën globale dhe për ta formësuar fatin e saj në çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes. Nëse do të jetë e suksesshme, Evropa do të ketë demonstruar kapacitetin e saj për vetë-mbështetje dhe qëndrueshmëri në pasigurinë gjeopolitike./Politico.eu
Përgatiti: Nuhi Shala
