Ditari i Gazës, pjesa 15-të: ‘Jam mpirë krejtësisht, nuk kam energji as për të shpresuar”

Ziadi, një palestinez 35-vjeçar, e rrëfen një ditë tjetër në Gaza: çfarë do të sjellë muaji që po futemi tani? A do të përballemi me sfida të vërteta sapo të përfundojë kjo situatë?

E mërkurë, 1 Nëntor

Ora 5 e mëngjesit. Lidhja e internetit ndërpritet për herë të dytë. Asnjë telefonatë, asnjë mesazh me tekst dhe pa internet. Ndryshe nga hera e parë, e lë celularin, mbyll sytë dhe përpiqem të fle disa minuta.

Ndihem i mpirë, plotësisht i mpirë. Jam shumë i lodhur duke u frikësuar, nuk kam më shumë energji për të shpresuar. Trupi im nuk është në gjendje të reagojë. Po e humbas aftësinë për të ndjerë.

Ora 8 e mëngjesit. Rilexova mesazhet që pranova mbrëmë. Njëra prej tyre tregon foton e një maceje të bukur me tekstin: “Kjo është një mace rruge që ka zgjedhur shtëpinë tonë (ose të paktën kopshtin) si shtëpinë e tij. Është shumë i turpshëm. Gruaja ime e quajti Rubio, që do të thotë biond në spanjisht. Jam i sigurt se është disi i lidhur me Manarën.”

Kur flasim për Manarën, ajo ende po përmirësohet. Sot për herë të parë ka qenë lozonjare për rreth 10 minuta. Shkoi nëpër dhomë, u përqafua me ne dhe ndoqi një mizë, të cilën unë e lejova. Unë e kam këtë rregull: “Nëse një mace ushqehet, nuk lejohet t’i ndjekë mizat. Mizat kanë të drejtë të jetojnë.” Por miza ishte larg, ndaj nuk e ndalova Manarën ta ndiqte. Një tjetër shenjë e mirë është se fryrja në pjesën e poshtme të barkut i është ulur ndjeshëm. Mendova se ajo ishte shtatzënë, por nuk është.

Mendova për një mikun tim që u përpoqa ta telefonoja dje, por nuk e kapja dot. Kur ma ktheu telefonatën, pashë emrin e saj në celular, por nuk desha të përgjigjem. Isha shumë i lodhur. Vendosa të flisja me të mëngjesin tjetër. Për një sekondë, pyeta veten nëse e kam humbur mundësinë që të dëgjoj sërish zërin e mikut tim.

Mesdite Lidhja e internetit është kthyer. I përgjigjem telefonatave, u përgjigjem mesazheve me tekst dhe e lë celularin poshtë.

Ora 1 pasdite. “Po mendoj t’i shpërndaj fëmijët e mi nëpër shtëpi të ndryshme të të afërmve”.

“Pse? Për ta ulur barrën”, pyes.

“Jo, në rast se ndodh diçka e keqe, do të humbas njërën prej tyre, jo të gjithë”.

Kjo ishte biseda që bëra me një burrë që e njoh përmes telefonit. E pyeta nëse dinte ndonjë tub gazi në dispozicion. Isha në mes të rrugës, duke u përpjekur të kapja një sinjal më të mirë. Përfundova telefonatën dhe u ula në trotuar. Doja të qaja, të bërtisja, por nuk mundja.

Është si një nga ato videot “pa zë”. Sasia e mjerimit po arrin nivele që nuk e kisha menduar asnjëherë se do të… çfarë tjetër ka mbetur? Çfarë tjetër?

Ora 3 pasdite. Një mike imja thirri, duke na kontrolluar. Më tha se familja e saj vendosi ta merrte një panel të vetëm diellor për të mundur të karikonte bateritë dhe telefonat celularë. Ky panel u kushtoi atyre më shumë se 600 dollarë.

Ata ishin me fat që gjetën nj të tillë. Në Gaza, 600 dollarë është paga mujore e tre personave që punojnë 12 orë në ditë. Ja sa e tmerrshme është situata. Edhe pse paga minimale është shumë më e lartë, shumë të rinj nga Gazae gjejnë veten përballë dy opsioneve: të pranojnë një punë që nuk u kërkon diplomën universitare, me një pagë shumë të ulët që mund të mbulojë transportin dhe pak nevoja – ose të jenë të papunë pa shpresë për një jetë më të mirë.

Gjëja e trishtueshme në historinë e mikes sime është se, në fund të fundit, jo të gjithë anëtarët e familjes janë të kënaqur. Disa prej tyre nuk po i ngarkojnë plotësisht sendet e tyre, veçanërisht kur dielli nuk është aq i fortë.

Ora 5 pasdite. E kuptoj që sot është 1 nëntor. Motra ime mendon se asgjë nuk ka ndryshuar, është thjesht një takim. Por për mua, gjithçka ka ndryshuar. Pothuajse një muaj që kur filloi e gjithë situata; nëse ia dalim të gjallë, asnjë tetor nuk do të kalojë kurrë pa dhimbje në zemrat tona. Tetori ka shënuar humbjen e shumë jetëve dhe kujtimeve – çfarë do të na ofrojë nëntori?

Ora 8 në mbrëmje. Marr një telefonatë nga shoqja ime që ka humbur shtëpinë e saj, duke më kontrolluar mua. Ne i përkasim një grupi miqsh, të gjithë pothuajse në mesin e të 30-ave, por ajo sapo ka mbushur 30 vjeç. Ajo gjithmonë i sjell gëzim grupit. Gjatë bisedës sonë, ajo tregon disa situata argëtuese që i kanë ndodhur në shkollën ku vijon mësimet. I them asaj se nuk mund ta imagjinoj se si po  ia del ta ruajë qëndrimin e saj pozitiv.

“Kjo përvojë më ka mësuar se si t’i vlerësoj gjërat më të vogla,” thotë ajo. “Pirja e ujit të pastër; të kesh ujë për të bërë dush; ngrënia e një vakti të shëndetshëm që përmban perime dhe proteina në të; fjetje për tetë orë… Oh! Më mungon gjumi në shtratin tim.” Më pas ajo thotë: “Më besoni, sfida e vërtetë është kur mbaron situata. Kthimi në realitet dhe detyrimi për të marrë vendime për çdo pjesë të jetës suaj. Tani për tani, jemi në mes të kaosit. Por më pas, kur të vijë heshtja dhe të filloni të shihni gjithçka qartë, do të fillojë katastrofa e vërtetë.”

Ora 11 pasdite. Sot në mëngjes, kur munda të flija për një kohë të shkurtër, pashë në ëndërr dy zogj. Të dy shin të lidhur me zinxhirë dhe zogu femër kishte diçka që mbulonte sqepin e saj. Iu afrova dhe hoqa zinxhirët, ia lirova sqepin dhe i lashë të lirë.

Nuk jam i sigurt nëse kjo është një shenjë se diçka pozitive do të ndodhë së shpejti apo nëse është nënndërgjegjja ime duke u përpjekur t’i lëshoj ndjenjat e mia. Një gjë për të cilën jam i sigurt është se dua të jem i lirë … i lirë si zog.

E enjte 2 nëntor

Ora 9 e mëngjesit. Nuk kam pse të dal, por dua të eci. Vetëm të ec.

Nëse nuk kam nevojë për diçka të rëndësishme, nuk largohem nga vendi. Por nuk mund ta përballoj më. Dal në rrugë dhe filloj të eci shpejt. Është sikur kam këtë energji të madhe brenda meje. Shkoj në rrugë dhe zona të reja. Nuk dua t’ia di.

Arrij në një bibliotekë. Është e hapur. Disa biblioteka kanë filluar të shesin gjëra të rastësishme që kur filloi situata. Një ditë më parë, bleva një kapele nga një bibliotekë që gjithashtu shiste pizhame dhe të brendshme. Hyj dhe blej një stilolaps nënvizua, sepse kur gjej citate më pëlqejnë gjatë leximit. Që nga fillimi i tetorit kam lexuar dy libra dhe tani po e lexoj të tretin.

Pas rreth një ore, vendos të kthehem. Shoh një zonjë që vjen drejt meje. Në fillim nuk e njoh, por më pas më kujtohet: kisha punuar me të. Ajo duhej të evakuohej nga jugu dhe të qëndronte me vjehrrit e saj. Shkëmbejmë disa fjali dhe vazhdojmë tutje.

Ironia është se ne kishim punuar së bashku për një projekt artistik. Një muaj më parë, po diskutonim për t’i shprehur ndjenjat përmes aktrimit, këndimit dhe kërcimit. Tani jemi dy njerëz, larg shtëpisë, të paaftë për të shprehur dhimbjen dhe frikën e tyre të vazhdueshme.

Si ndodhi që atëherë mendonim për një të ardhme më të mirë për Gazën dhe rininë e saj, kur tani nuk jemi të sigurt se do të mbijetojmë që ta shohim edhe një ditë tjetër?

Si ka mundësi që kjo zonjë, e cila dikur vishte rroba shumëngjyrëshe dhe kishte një buzëqeshje që e shndriste një dhomë të tërë, është një kopje e saj, me një veshje tërësisht të zezë, me sy plot trishtim?

Ora 10 e mëngjesit. Teksa kthehem, shoh një infermiere që del nga një supermarket duke mbajtur një shishe me lëng në duar. E di që është infermier sepse ka veshur uniformën. Pyes veten për gjërat e tmerrshme që ky njeri ka qenë dëshmitar çdo ditë. Sa i lodhur duhet të jetë ai që nuk mund të ndryshojë as para se të largohet nga spitali – ose ndoshta thjesht ka bërë një pushim.

Si mund të shpëtojnë jetë mjekët dhe infermierët nëse familjet e tyre janë në rrezik? Si mund të veprojnë kur ka qindra të tjerë që presin ndihmë? Si mund ta kenë qartësinë e mendjes për të marrë vendime ndërkohë që dëgjojnë bombardimet rreth tyre?

Ora 2 pasdite. Marr një mesazh nga dikush që jeton jashtë vendit që më thotë: “Dinjiteti yt është në zemrën time”. Edhe pse u preka nga ky mesazh dhe nga të tjerat që ajo dërgoi për mbështetje dhe kujdes, u tregova paksa sarkastik për këtë. Dinjiteti im? A kam ca dinjitet?

Në kohët “normale”, banorët e Gazës nuk e kanë aftësinë dinjitoze për të udhëtuar sa herë të duan. Unë kam qenë i bekuar për të bërë udhëtime disa herë, megjithëse kishte shumë shanse që humba sepse nuk mund të siguroja një leje udhëtimi. Do të zgjidhesha për programe nga mijëra njerëz në mbarë botën dhe do të skualifikohesha sepse nuk mund të udhëtoja.

Më e tmerrshmja ishte kur u përzgjodha për një program për të drejtat e njeriut dhe nuk munda ta merrja vizën sepse duhej të udhëtoja për ta bërë një intervistë për vizë jashtë Gazës, gjë që nuk mund ta bëja. Organizata më pas më skualifikoi. U dërgova atyre një e-mail duke i pyetur se si një program për të drejtat e njeriut mund ta skualifikojë dikë sepse ai nuk mund të gëzojë të drejtat e tij njerëzore. I luta të merrja pjesë në internet, ose që ata të merrnin masa për të më mbështetur. Asgjë nuk ndodhi, dhe unë humba shansin tim.

Historitë vazhdojnë e vazhdojnë. Mund të mendoj për pesë miqtë e mi që humbën bursat për master dhe doktoraturë sepse nuk e kishin mundësinë të udhëtonin.

Por dinjiteti mund të jetë për gjëra më të thjeshta se udhëtimi, si fjetja në sigurinë e shtëpisë tuaj, me qasje në ujë, energji elektrike dhe internet. Dinjiteti është të kesh qasje në tualet kur të duash.

Dinjitet, tha ajo!

6 pasdite. Mbaj mend që dje ishte ditëlindja e mikut tim. I dërgoj një mesazh: “Përshëndetje. Thjesht doja t’ju uroj një ditëlindje të lumtur. E di që situata është e vështirë tani, por shpresoj se do të përfundojë së shpejti dhe ne mund të takohemi prapë dhe të festojmë së bashku.

“Nëse mundeni, merrni një copë tortë dhe ndezni një qiri dhe bëni një dëshirë. Uroj që ky makth të marrë fund. Nuk i dihet asnjëherë, dëshira juaj mund të realizohet dhe do të ndihmoni shumë e shumë njerëz.”

Ora 7 pasdite. Një person i dashur, në Norvegji, më tha sot se bora ishte shndërruar ardhur në një stuhi dhe fëmija i tij dy vjeçar u mahnit kur pa borë për herë të parë.

Më kujtohet hera e parë që pashë borë, isha 30 vjeç. Imagjinoni një burrë 30-vjeçar nga Gaza me një grup tjerësh nga Gaza që shohin borë për herë të parë, pasi patën mundësinë të udhëtonin.

.U shndërruam në fëmijë të vegjël. Të gjithë rreth nesh u befasuan nga lumturia jonë femërore. Po hidhnim topa bore, bënim forma bore  dhe fotografoheshim.

Pyes veten se sa ndjenja të para pozitive do të kem: një dashuri për dikë të ri, duke vizituar një vend të ri, duke bërë një arritje të re ose thjesht duke e parë një lule teksa lulëzon. A më ka mbetur ndonjë eksperiencë, apo i kam arkëtuar të gjitha tashmë pa e vënë re? The Guardian