Lideri i ri i gjerman sinjalizon ndryshim sizmik në marrëdhëniet transatlantike

Kancelari në ardhje nuk i ka pritur rezultatet përfundimtare të Zgjedhjeve të së dielës në Gjermani, për të paralajmëruar një epokë të re në Europë.

Duke shpallur SHBA-në indiferente ndaj fatit të kontinentit europian, Friedrich Merz ka vënë në dyshim të ardhmen e NATO-s dhe i ka kërkuar Europës të fuqizojë mbrojtjet e veta. Menjëherë.

Ky ton nga aleatja e ngushtë e SHBA-së dhe nga Friedrich Merz, i cili është i njohur si atlanticist i pasionuar, do të ishte paimagjinueshëm, madje edhe disa muaj më parë.

Është një ndryshim sizmik – shkruan të hënën, më 24 shkurt 2025, televizioni britanik BBC. Kjo mund të lexohet si një hiperbolë, por çfarë po përjetojmë kur vjen puna të marrëdhëniet transatlantike është e pashembullt gjatë tetëdhjetë vjetëve, prejse ka përfunduar Lufta e Dytë Botërore.

Fuqitë e mëdha europiane janë tronditur me themel prej Administratës së Trumpit, që sugjeron se do të mund të revokojë garancitë e sigurisë për Europën të dhëna prej vitit 1945.

Të dielën mbrëma, Friedrich Merz, e vendosi Amerikën e Trumpin në të njëjtën radhë me Rusinë – përgjithësisht e shikuar në Gjermani si kërcënim për mbarë Europën. Ai tha se Europa tani po ngacmohet prej dy shteteve, prandaj kërkohet veprim urgjent.

Kryeministri britanik shkon në vizitë në Uashington të enjten, pas vizitës së presidentit francez, Emmanuel Macron, të hënën në Shtetet e Bashkuara.

Friedrich Merz e pranon indirekt se ka një ndjesi që mund të huqë këtë rast. Më të drejtë, Gjermania duhet të jetë atje gjithashtu gjatë javës. Berlini është njëri prej Tri Fuqive të Mëdha të Europës – bashkë me Francën dhe Mbretërinë e Bashkuar.

Dhe, tani që SHBA-ja dhe Rusia po i ndajnë hesapet në mënyrë dypalëshe, për Ukrainën pa Ukrainën, duket sikur është bërë një kthim global në politikën e fuqisë së madhe.

Por, Gjermania ka qenë MIA (akronim anglisht për mungesë të pjesëmarrjes në aksion), për njëfarë kohe, në skenën europiane dhe botërore. Qeveria e kaluar ishte dobësuar prej një mori përplasjesh vicioze të brendshme. Kjo i zemëroi votuesit gjermanë, të cilët donin fokusim urgjent në ekonomi dhe migrim dhe aleatët europianë, të cilët kërkonin veprime ndaj Rusisë, sigurisë dhe mbrojtjes.

Merzi thotë se kryeprioritet për Gjermaninë do të jetë rikthimi i angazhimit në skenën ndërkombëtare. Vendi tashmë është donatori i dytë më i madh i ndihmës ushtarake ndaj Ukrainës, pas Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Merzi dëshiron të vazhdojë këtë përkrahje, por ndryshe prej Francës dhe Britanisë, ka qenë fjalëpakë për idenë e dërgimit të ushtarëve në Ukrainë, për të përkrahur zbatimin e armëpushimit të mundshëm.

Bazuar në historinë e Gjermanisë, ajo ka zvarritur përpjekjet për përkrahje për Ukrainën dhe, pavarësisht kësaj, përfundoi me ofrimin e më shumë ndihmave se çdo fqinj tjetër europian. Një “Jo” tani nuk do të thotë një “Jo” përgjithmonë ndaj zotimit të trupave ose pjesëmarrjes në çfarëdo forme të një “force europiane garancie”, e cila mund të dërgohet në Ukrainë.

Tani për tani, ushtarët gjermanë shqetësohen më së shumti për 35 ushtarët amerikanë, të vendosur në shtetin gjerman, të cilët mund t’i bëjnë të ndihen të sigurt.

Është goxha e pazakonshme që politika e jashtme të jetë shqetësimi kryesor për votuesit në kohë Zgjedhjesh. Por, në Gjermani në fundjavën e kaluar, bashkë me ekonominë dhe migrimin, pothuajse çdo votues shprehu shqetësimin për paqen në Europë dhe thanë se ndiheshin të pasigurt.

Në nëntor, Ministria e Brendshme e Gjermanisë bëri të ditur se po hartonte një listë të bunkerëve që mund të ofronin strehim emergjent për civilët.

Ukraina mund të jetë shumë larg, por gjermanët ndihen të rrezikuar nga Rusia për dy arsye.

Së pari, sasia e pajisjeve ushtarake që vendi i tyre i ka dërguar Ukrainës. E djathta ekstreme, Alternativa për Gjermaninë (AfD), me sloganin e saj “Së pari Gjermania”, bëri fushatë që Berlini të shkëputej nga Kievi dhe të rivendoste marrëdhëniet me Rusinë. Një strategji jo fort ndryshe nga ajo e Donald Trumpit, siç kishte dashur ta vinte në dukje partia.

Së dyti, shumëkush në Gjermani mendon se nëse Rusia do të donte të destabilizonte vërtet Europën, mund të tundohej të godiste një nga tri Fuqitë e Mëdha, me një raketë me rreze të gjatë veprimi.

Franca dhe Britania e Madhe janë fuqi bërthamore. Jo edhe Gjermania. Edhe Ushtria e saj konvencionale ka kapacitet të pamjaftueshëm personeli dhe pajisje të pamjaftueshme (për acarimin e jashtëzakonshëm të partnerëve europianë), kështu që Gjermania ka frikë se është një objektiv i lehtë.

Aq më tepër nëse presidenti Trump tërheq ushtarët dhe ushtarët aktiv nga Gjermania.

Ai është zotuar të reduktojë ndjeshëm praninë e trupave amerikane në Europë në tërësi.

Ndjenja gjermane e pasigurisë së thellë të brendshme e shtyu Friedrich Merzin të sugjeronte javën e kaluar se do të kthente kokën nga Franca dhe Britania për krijimin e një ombrelle bërthamore europiane, për të zëvendësuar garancitë bërthamore amerikane.

Është një ide që është e lehtë për t’u shtruar në kohën e fushatës, por që në realitet është jashtëzakonisht komplekse, që përfshin çështje aftësish, angazhimi dhe kontrolli.

Gjendja reale: Friedrich Merz do të ketë nevojë për shumë para për planet e tij që të sigurojë Gjermaninë dhe Europën, derisa ekonomia e Gjermanisë është në depresion.

Ai duhet gjithashtu të arrijë marrëveshje me partnerin e koalicionit, ose partnerët, me të cilët do të formojë Qeverinë e ardhshme gjermane, si dhe me vende të tjera europiane, si Britania e Madhe.

Dhe, ata mund të mos duan të kenë një ton kaq të ashpër kundër SHBA-së.

Këto Zgjedhje mund të paralajmërojnë një lidership më të fortë nga Gjermania. Por, a është gati pjesa tjetër e Europës?

Përgatiti: Rexhep Maloku – Kallxo.com