Adhurim Isufi
Roli i pazëvëndësueshëm i fizioterapeutit në një ekip futbolli?
Lëndimi i një lojtari mund t’i fundosë shpresat e një klubi futbolli për suksesin e synuar por një kthim i shpejtë në fushë i një lojtari të lënduar mund t’i ndryshojë gjërat për të mirë në planifikime.
Futbolli në ditët e sotme është njëri prej sporteve më të popullarizuara, i cili ndiqet pothuajse në çdo shtëpi në të gjithë botën.
Prej pranimit të futbollit të Kosovës në UEFA dhe FIFA, është duke u rritur cilësia dhe konkurrenca në futbollin kosovar.
Një skuadër e futbollit që t’i ketë futbollistët në kontrollë e t’i ndihmojë ata në parandalimin e lëndimeve, por edhe në rikthimin sa më të shpejtë në fushë kur ato ndodhin, duhet që të ketë së paku një fizioterapeut dhe një mjek të përgjithshëm.
Adhurim Isufi, fizioterapeut i klubit të Bashkimit nga Kamenica, dhe ish-fizioterapeut i klubit futbollistik Drita, në një bisedë për KALLXO.COM, tregon se sa e rëndësishme është që një skuadër e futbollit të ketë fizioterapeut.
“Fizioterapeuti i ekipit është bërë një nga pasuritë më të rëndësishme që çdo trajner mund të ketë kur punon me një ekip. Fizioterapisti sjell dinamikë në ngrohjen, kondicionimin, aktivizimin e muskujve si dhe rikuperimin e lojtarëve. Rëndësia e tij është esenciale, pa të nuk mundë të punoj një ekip”, tregon Adhurim Isufi.
Një skuadër e futbollit, duhet që së paku të ketë një fizioterapeut dhe një mjek të përgjithshëm, sipas Adhurim Isufit, ky është minimumi, pasi nëse kanë kushte më të mira, munden të kenë më shumë fizioterapeut.
“Çdo ekip sportiv duhet të ketë se paku një Fizioterapeut dhe një mjek të përgjithshëm. Ndërsa numri i tyre brenda ekipit nuk është i limituar. Ekipet evropiane numërojnë më shumë se një Fizioterapeut, kjo variron nga kushtet brenda një ekipi”, thotë Adhurim Isufi për KALLXO.com.
Sipas fizioterapeutit Isufi, shumica e lëndimeve mund të parandalohen, duke bërë trajnime të duhura para ndeshjeve.
“Shumica e dëmtimeve kanë një përbërës të parandalueshëm. Kjo është për të ardhur keq, pasi Fizioterapia dhe parandalimi i lëndimit mund të jetë një ndeshje e përsosur, dhe një fitore për të gjithë. Trajnimi i duhur, forcimi dhe zgjatja muskulore janë elementët më të rëndësishëm për parandalimin e dëmtimeve sportive. Fizioterapeutët kanë vite që punojnë me lëndime të ndryshme sportive dhe ndihmojnë për të trajnuar individët se si të parandalojnë dëmtimet”, insiston fizioterapeuti nga Kamenica.
Fizioterapeuti brenda një klubi të futbolli ka rëndësi të veçantë, pasi ai i monitoron prej fazës përgatitore deri në përfundimin e sezonit lojtarët dhe ia dinë dobëtsitë e tyre, sipas fizioterapeutit të KF Bashkimit.
“Një fizioterapeut sportiv duhet të jetë i durueshëm, këmbëngulës, të ketë një kompetencë të lartë, të dijë se kur të referohet, të kuptojë kërkesat emocionale dhe psikologjike të sportit dhe të jetë një komunikues i mirë me sportistët dhe stafin stërvitës. Roli i fizioterapistit në futboll bazohet kryesisht në administrimin e kushteve Neuromuskuloskletale me diagnozë dhe trajtim të saktë nga fillimi deri në kthimin në lojë duke formuar pjesën më të madhe të rasteve. Fizioterapistët janë organi më i madh i mjekut në futbollin profesional dhe kanë qenë shtresa kryesore e kujdesit mjekësor brenda lojës për 50 vitet e fundit”, tregon Adhurim Isufi.
Se me cilat probleme përballen më së shumti përballen futbollistët, Adhurim Isufi, tregon në detaje se me cilat lëndime përballen ata.
“Lëndimet ndodhin gjatë lojërave të futbollit dhe praktikës për shkak të kombinimit të shpejtësive të larta dhe kontaktit të plotë. Nuk është për t’u habitur që dëmtimet më të zakonshme të futbollit kanë tendencë të prekin trupin tuaj të poshtëm. Lëndimet e zakonshme të futbollit për të parë janë: Ankle sprain, Hamstring strain, Anterior Cruciate Ligament (ACL) injury, achilles tendinopathy, posterior cruciate ligament (PCL) injury, calf strain, tear meniscus, shin splints, quadriceps strain”, tregon Isufi.
Isufi shpjegon edhe për një rast lëndimi prej më të rëndë në botën e futbollit i cili njihet si (ACL) lëndimi i ligamentit të kryqëzimit anterior.
“Lëndimi i ligamentit të kryqëzimit anterior (ACL): ACL është një ligament shumë i rëndësishëm stabilizues në gju dhe më së shpeshti është i dëmtuar. Ndërsa një shqyerje e plotë për ACL-në tuaj ka shumë gjasa të ketë nevojë për kirurgji, një tendosje në ACL tuaj mund të menaxhohet me fizioterapi dhe rehabilitim intensiv”, shpjegon ai.
Në futbollin kosovar, shumë skuadra i kryejnë stërvitjet dhe i luajnë ndeshjet në fusha me bari sintetik. Por, sa ndikon kjo në lëndimin e futbollistëve tregon fizioterapeuti Adhurim Isufi.
“Kurdoherë që shoh një pacient me një qarje të ACL, ata gjithmonë duan të fajësojnë diçka ose dikë për dëmtimin e tyre. Fajtori më i madh në lojën e futbollit duket se janë fushat e terrenit. Një studim i publikuar në 2011 duke parë futbollin, rugby dhe dëmtimet e futbollit tregoi se kishte një incidencë më të lartë të dëmtimeve të kyçit të këmbës në terrenin artificial. Në vitin 2012, një studim tjetër që shikonte dëmtimet e futbollit NCAA tregoi një rrezik të shtuar të dëmtimeve të ACL në terrenin artificial. Së fundmi, një studim i vitit 2013 duke parë futbollistët amatorë në Portugali tregoi një normë më të madhe të dëmtimeve të ekstremiteteve të ulëta në terren gjatë ndeshjeve kundër stërvitjes”, thotë i bindur Isufi, se lëndimet e shpeshta vijnë prej fushës me bari sintetik.
Fizioterapeuti nga Kamenica, tregon se a ndikon moti i ftohtë që të lëndohen më shpesh futbollistët në mungesë të kushteve optimale gjatë sezonit të dimrit.
“Në përgjithësi, muskujt më të ftohtë janë muskuj më pak të efektshëm. Reagimet në trup ndodhin më ngadalë gjatë të ftohtit, dhe tkurrja e muskujve është një seri reagimesh kimike. Nervat që dërgojnë sinjale nga truri juaj në pjesën tjetër të trupit tuaj lëvizin më ngadalë kur është më i ftohtë, që do të thotë se koha e reagimit është ngadalësuar. Vetë muskujt tuaj bëhen më të ashpër, kështu që nuk janë aq të qëndrueshëm dhe nuk mund të lëvizin aq shpejt dhe predispozitat për tu lënduar janë të shumta. Disa ekipe shkojnë aq larg sa të kenë biçikleta stërvitëse për atletët që nuk janë në fushë. Ekipet e tjera investojnë në teknologjitë e ngrohjes, të tilla si stola të nxehta ose “pantallona të nxehta”, të cilat janë pantallona me elementë të brendshëm të ngrohjes”, tregon Adhurim Isufi në detaje duke marrë edhe shembuj se si veprojnë skuadrat e mëdha europiane.
Isufi tregon në detaje se a ndikon që futbollistët të lëndohen më shpjet, pasi bëjnë pauza të gjatë dhe kjo mund të ndikoj në trupin e tyre.
Nëse një lojtar futbolli lëndohet, pyetja kryesore e trajnerëve është zakonisht si vijon: ‘Kur mund të luajë ai përsëri?’ Lëndimi i mëparshëm dhe kthimi për të luajtur shumë shpejt pas kësaj janë të dy faktorët kryesorë të rrezikut për ri-lëndime dhe për lëndime të reja. Ekzistojnë procedura të ndryshme të kthimit në sport, që varen nga lloji i dëmtimit të pësuar nga atleti. Ka faktorë që do të ndikojnë në kthimin në lojë që janë të pavarur nga lloji i dëmtimit të pësuar. Në pikën e kthimit për të luajtur, atleti duhet të rikualifikohet plotësisht ose pothuajse plotësisht. Shërimi fiziologjik duhet të ketë ndodhur. Parametrat si dhimbja, ënjtja, rrezat e lëvizjes dhe forca duhet të maten dhe atleti duhet të ketë deficite minimale ose aspak”, përfundon Isufi për KALLXO.COM.
ullat që klubet duhet t’i ndjekin për t’i zvogëluar lëndimet e lojtarëve:
- Përgatitni një plan palestër që përfshin ushtrime kardiovaskulare, stërvitje të forcës dhe fleksibilitet. Kjo do t’ju ndihmojë të zvogëloni mundësinë e lëndimit;
- Ushtrimet e zgjatjes mund të përmirësojnë aftësinë e muskujve për të kontraktuar dhe përformuar, duke zvogëluar rrezikun për lëndime. Çdo shtrirje duhet të fillojë ngadalë derisa të arrini një pikë të tensionit të muskujve. Shtrirja nuk duhet të jetë e dhimbshme. Synoni të mbani secilën shtrirje deri në 20 sekonda;
- Ftohuni siç duhet pas stërvitjes ose sportit. Duhet të zgjasë 2 herë për aq kohë sa ka zgjatur stërvitja juaj;
- Qëndroni të hidratuar. Pini ujë për të parandaluar dehidratimin, rraskapitjen e nxehtësisë dhe goditjen e nxehtësisë;
- Përdorni pajisjet e duhura dhe vishni këpucë që ofrojnë mbështetje dhe që mund të korrigjojnë probleme të caktuara të këmbës që mund të çojnë në lëndime;
- Pusho kur lodhesh. Shmangni ushtrimet kur jeni të lodhur ose në dhembje;
- Gjithmonë merrni kohën tuaj gjatë stërvitjes së forcës dhe kaloni nëpër gamën e plotë të lëvizjes me secilën përsëritje;
- Nëse keni një dëmtim sportiv, sigurohuni që të merrni pjesë në rehabilitimin adekuat para se të rifilloni aktivitetin e fortë.