Haradinaj: Mund të ketë marrëveshje këtë vit, por jo ndryshim të kufijve

Një marrëveshje midis Serbisë dhe Kosovës është e mundur këtë vit, por nuk mund të përfshijë ndryshimet kufitare, tha kryeministri i Kosovës Ramush Haradinaj në një intervistë për AFP, duke paralajmëruar se shkëmbimet e territorit mund të ringjallin djajtë e vjetër në Ballkanin e dëmtuar nga luftës.

Ideja se Serbia dhe Kosova mund të përfundojnë mosmarrëveshjen e tyre të gjatë me anë të një shkëmbimi të territoreve, e cila u ngrit si çështje vitin e kaluar pasi dy presidentët e tyre sugjeruan se një ide e tillë mund të bëhej pjesë e tryezës së bisedimeve.

Por ky propozim ishte cak i një numri të madh të kritikave të ashpra nga grupet e të drejtave si dhe nga kryeministri Haradinaj, i cili është ashpër kundër dhënies së çfarëdo cope toke për Serbinë.

Që atëherë, bisedimet e ndërmjetësuara nga BE midis dy presidentëve nuk janë mbajtur më.

Duke folur për AFP nga zyra e tij në Prishtinë, Haradinaj tha se beson se një marrëveshje është ende e arritshme, “e mundur edhe këtë vit”, por se ai nuk lëviz nga çështja për shkëmbim të kufijve.

“Hapja e diskutimeve mbi territoret dhe kufijtë është të hapet e kaluara dhe e kaluara ishte tragjike”, tha Haradinaj, një ish-komandant në luftën për pavarësi të Kosovës.

Kufijtë “ishin subjekt i luftërave të kaluara”, shtoi ai, duke iu referuar pjesërisht konfliktit separatist 1998-99 që në mënyrë efektive ndau Kosovën, një krahinë me shumicë etnike shqiptare, nga Serbi.

Më shumë se 13,000 persona u vranë në luftë, shumica shqiptarë etnikë.

Ndryshimi i kufijve përsëri do të ishte “i rrezikshëm” dhe “nuk na afron te një marrëveshje, ai na largon nga ajo”, shtoi ai.

Qëndrimi i fortë i Haradinajt kundër ndryshimit të kufijve e vë atë publikisht kundër presidentit Hashim Thaçi, i cili është pjesë e bisedimeve të udhëhequra nga BE me homologun e tij serb Aleksandar Vuçiq.

Edhe pse asnjëri nga presidentët nuk e shpjegoi plotësisht propozimin, mediat lokale dhe analistët supozuan se do të shihnin një pjesë të dominuar nga serbët e Kosovës veriore të shkëmbyer për një copë kryesisht me shqiptarë etnik të Serbisë.

Perspektiva për rirregullimin e mëtejshëm të rajonit përgjatë vijave etnike – një rezultat i luftërave të viteve 1990 – nxiti kritika të forta nga grupet e të drejtave.

Sidoqoftë, diplomatët perëndimorë, veçanërisht ShBA, dukeshin shumë më të hapur ndaj propozimit sesa në të kaluarën, kur rihapja e kufijve të Ballkanit u konsiderua tabu pas rënies së përgjakshme të Jugosllavisë.

Taksa dhe bisedimet 

Haradinaj thotë se është i etur që bisedimet të fillojnë përsëri.

Por një tjetër pengesë kryesore është taksa prej 100 për qind që qeveria e tij i vendosi mallrave serbe në nëntor, duke dërguar marrëdhënien në pikën më të ulët.

Të premten, ShBA-ja përsëriti kërkesën e saj që taksa të hiqet menjëherë.

Haradinaj i tha AFP-së se taksa ishte një përgjigje ndaj “arrogancës” të zyrtarëve serbë, të cilët ai i akuzon për sabotimin e përpjekjeve të Prishtinës për t’u anëtarësuar në Interpol vitin e kaluar.

Beogradi ka kohë që ka bërë fushatë për ta lënë Kosovën jashtë organizatave ndërkombëtare, përfshirë OKB-në.

Ndërsa Haradinaj fillimisht tha se taksa nuk do të hiqej derisa Beogradi të njihte Kosovën, ai që nga ajo kohë e zbuti pozitën e tij, duke thënë se do ta hiqte atë nëse do të kishte përpjekje të mira për të rifilluar dialogun.

Nëse bisedimet “bëhen serioze … nëse ka një konferencë … ku gjithçka është e përgatitur për të arritur diku, ne do të japim një shans për procesin”, tha ai për AFP.

Por nëse Serbia thotë se kurrë nuk do ta njohë Kosovën, “përgjigjja ime është ‘ne kurrë nuk do ta heqim’” taksën, shtoi ai.

Ky do të vijë si lajm i padëshirueshëm për 120,000 qytetarë serb në Kosovë, të cilët kanë protestuar kundër taksës doganore dhe mbeten besnikë ndaj Beogradit, duke mos pranuar autoritetin e Prishtinës.

Në përgjigje të rezistencës së tyre, Haradinaj tha: “ne nuk i detyrojmë ata, kemi kohë”.

“Ata janë serbë dhe ata jetojnë si serbë dhe vlerat e tyre respektohen”, shtoi ai.

Përgatiti: Dorentina Kastrati