Ambasadori i Zvicrës: Lëvizja e kufijve asnjëherë nuk ka funksionuar
Jean Hubert Lebet, ambasadori i Zvicrës në Kosovë, ka thënë se historia ka dëshmuar që ‘shkëmbimi’ ose lëvizja e territorit asnjëherë nuk ka sjellë paqe.
Në një tryezë të organizuar nga Instituti Demokratik i Kosovës (KDI), ambasadori zviceran, u mundua që të sjellë disa nga mësimet e vendit të tij si ndërmjetësues i proceseve të paqes.
“Mësimi i parë që mësohet është se rishkrimi i kufijve nuk ka funksionuar asnjëherë. Ne nuk kemi ndonjë shembull në histori kur lëvizja e kufijve ose këmbimin e territoreve ka sjellë paqe të qëndrueshme dhe normalizimi mes vendeve në luftë . Pse? Përgjigjja është shumë e thjeshtë: nëse nuk kemi kujdes çështjet dhe problemet që kanë ekzistuar që nga konflikti do të vazhdojnë të qëndrojnë në të njejtin kufi duke lëvizur vetëm disa kilometra tutje”, tha ai.
Ambasadori zviceran tha se qëndron në një linjë me ambasadorin e Britanisë së Madhe sa i përket mendimit se ‘është e rrezikshme të preken kufijtë në Ballkan”
“Të njëjta çështjet do të vazhdojnë të jenë të gjalla dhe të gjalla pas lëvizjes së kufijve, me siguri ato do të komplikohen me çështje të reja. Për më tepër, ne jemi në Ballkan. Kolegu im i shquar, Ambasadori i Mbretërisë së Bashkuar në Kosovë me të drejtë ka thënë se është e rrezikshme të prekësh kufijve në këtë rajon”, tha ai.
Tutje ambasadori zvicrran Jean Hubert Lebet, sugjeroi se mësimi nga e kaluara është që nuk duhet të ushtrojmë presion mbi palët që të detyrohet marrëveshja.
“Mësimi i dytë i mësuar është që kurrë të mos e detyrojë një marrëveshje. Nuk kemi asnjë shembull kur një “rregullim i shpejtë” ishte i qëndrueshëm në afat të gjatë. Edhe më pak për një “rregullim të shpejtë” të detyruar nga të tjerët kundër gatishmërisë së bashkëbiseduesve. Më lejoni të citoj Presidentin Trump për kjo: ” Pa nxitim . Pa nxitim. Ne vetëm duam të bëjmë marrëveshjen e duhur. Kryetari Kim dhe unë, ne duam për të bërë të drejtën. Shpejtësia nuk është e rëndësishme. Ajo që është e rëndësishme është që të bëjmë marrëveshjen e duhur”, tha ai.
Sipas tij të gjitha rastet e konflikteve janë të veçanta në mënyrën e tyre dhe marrinë kohën e vet.
“Mësimi i tretë që mësohet është se çdo proces i paqes duhet të marrë parasysh të gjitha specifikat e çdo konflikti. Nuk ka zgjidhje të “caste paste” të gatshëm për t’u zbatuar për normalizimin e marrëdhënieve midis palëve në konflikt”, tha ai.
Sipas tij thelbi i dialogut nuk është vetëm arritja e një marrëveshjeje por është edhe zbatimi i saj në praktikë.
“Mësimi i katërt i mësuar është se nënshkrimi i një marrëveshje nuk është pika kryesore, duke përfunduar procesi i zbatimit të marrëveshjes është ajo çfarë ka rëndësi . Ne e dimë këtë
nga Marrëveshja e Brukselit e cila është një dy faqe dhe ende një numër çështjesh kyçe ende mbeten të pazbatuara dhe të zgjidhura”, tha ai.
Tutje ambasadori zviceran përmendi çështjet të cilat janë të hapura dhe duhet të trajtohen në kuadër të dialogut.
“Tha se, çfarë është thellësisht i nevojshëm për të filluar një proces normalizimi që synon një marrëveshje gjithëpërfshirëse është besimi midis palëve. Është e lehtë të thuhet, por pas një konflikti, me luftime, bombardime, vdekje, përdhunim dhe tmerre të tjera, nuk ka besim fare. Marrëdhëniet normale zhduken, armiqësia dhe mosbesimi janë kudo, si dhe urrejtja dhe shpirti i hakmarrjes”, tha ai.
Sipas tij politikanët në Kosovë duhet ta kenë parasysh që marrëveshja finale do të ndikojë mbi jetën e njerëzve këtu.
“Në këtë lloj procesesh, fati ose interesat e njerëzve të zakonshëm zakonisht nuk janë duke marrë parasysh. Pra, edhe politikanët duhet të pyesin veten se çfarëdo marrëveshjeje do të ndikonte në jetën e njerëzve të zakonshëm para se të arrinte ndonjë marrëveshje. Në fund, ne nuk bëjmë flasim për numrat, por për jetën e çdo individi në vendin e prekur nga Marrëveshja”, theksoi ai.
