Problemi me obezitetin në Evropë - Britania e Madhe dhe Greqia renditen më së keqi

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) i ka kërkuar Evropës ta ndryshojë “epideminë” e saj të obezitetit, e cila, sipas vlerësimeve të bëra, se po shkakton të paktën 1.2 milionë vdekje në vit.

Agjencia e OKB-së thotë se gati 60 për qind e të rriturve dhe pothuajse një e treta e fëmijëve në të gjithë kontinentin janë me mbipeshë ose obezë. Këto norma janë më të larta se në çdo rajon tjetër të botës, përveç Amerikës.

Megjithatë, OBSH thotë se ky trend mund të ndryshohet – dhe dy nga vendet më të prekura të Evropës tashmë po provojnë zgjidhje premtuese.

Shkatërrimi i ushqimeve të yndyrshme

OBSH ka kohë që u ka kërkuar vendeve që t’i taksojnë pijet me sheqer dhe ushqimet yndyrore për ta luftuar mbipeshën dhe diabetin e tipit 2, por qeveritë e këtyre vendeve kanë qenë të ngadalta për të ecur përpara me planet që mund të rezultojnë të papëlqyeshme për bizneset ose familjet me të ardhura më të ulëta.

Megjithatë, ka shenja inkurajuese se ndryshimi i kërkuar mund të jetë në rrugën e duhur, duke përfshirë Britaninë e Madhe, e cila renditet si vendi i katërt më i keq në raportin e OBSH-së në Evropë mbi prezencën e mbipeshës dhe obezitetit midis të rriturve.

Në prill, etiketimi i detyrueshëm i kalorive u prezantua për restorantet, kafenetë dhe ushqimet për ushqim në Angli me më shumë se 250 punonjës.

Duke filluar nga muaji tetor, qeveria britanike do t’i ndalojë ofertat me shumë blerje të tilla si ofertat “blej një merr një falas” ose “3 për 2” për ushqime dhe pije që janë të pasura me yndyrë, sheqer dhe kripë. Supermarketet nuk do të lejohen që edhe më tutje të promovojnë ushqime dhe pije jo të shëndetshme në vende kyçe si hyrjet e dyqaneve dhe arkat.

Një qasje e re që kufizon reklamimin e ushqimeve dhe pijeve të pasura me kripë, yndyrë dhe sheqer para orës 21:00 në TV do të prezantohet gjithashtu deri në vitin 2023.

Këto ndryshime të politikave rekomandohen të gjitha nga OBSH, e cila gjithashtu po u kërkon qeverive të largojnë përhapjen e pikave të shitjes së ushqimit në lagjet me të ardhura të ulëta.

Hap pas hapi

Një britanike që tashmë ka arritur t’i ndryshojë me sukses zakonet e saj të të ngrënit dhe stilin e jetës është 50-vjeçarja londineze Vicki Prais, avokate e pavarur për të drejtat e njeriut.

Prais i ka hequr 15 kg që nga fundi i vitit 2019, kur ajo ishte afër indeksit të masës trupore që OBSH përdor për t’i përcaktuar njerëzit si obezë.

E vendosur për t’u ndjerë më e shëndetshme dhe më e rehatshme me pamjen e saj, ajo iu bashkua programit të humbjes së peshës Slimming ëorld dhe filloi të ecë 10,000 hapa çdo ditë – duke mbajtur gjurmët me një byzylyk Fitbit – dhe duke gatuar vakte të shëndetshme gjatë bllokadave si pasojë e COVID-19.

“Unë e di që shumë njerëz shtuan kanë shtuar shumë peshë gjatë pandemisë. Unë bëra të kundëetën dhe u dobësova,” tha Prais për Euroneës Next, duke vënë në dukje se frika e kontraktimit të një rasti të rëndë të COVID-19 – për të cilin obeziteti është një faktor rreziku – ishte “pak një shkas”.

Rezultati, tha ajo, ia ka ndryshuar jetën.

Prais, e cila është rreth 1,65 m e gjatë, peshonte 80 kg në dhjetor 2019. Ajo tani peshon 65 kg.

“Nga pikëpamja shëndetësore, ndihem shumë më mirë, por mendoj se edhe mendërisht, më ka dhënë shumë më shumë besim”, tha ajo, duke shtuar se e bëri më të lehtë për të angazhimin me klientët e mundshëm.

“Isha një fanse e madhe e ushqimeve të gatshme dhe ndoshta haja shumë ushqime të gatshme për dëshirën time. Tani jam shumë e kujdesshme kur blej ushqime të gatshme dhe shikoj përmbajtjen e yndyrës përpara blerjes,” tha ajo.

Ajo e quajti skemën e etiketimit të kalorive në Mbretërinë e Bashkuar “një hap në drejtimin e duhur” dhe mban fotografi të saja kur ishte me mbipeshë në derën e kuzhinës për të qëndruar e fokusuar.

“Unë kurrë nuk dua të kthehem përsëri në një Vicky të madhe,” tha ajo.

Ushqimi i shëndetshëm në shkolla

Zakonet e pashëndetshme të të ngrënit përdoren herët në jetë dhe organet e shëndetit publik i inkurajojnë qeveritë t’i heqin ato që në fillim.

Gati 30 për qind e fëmijëve në të gjithë Evropën janë me mbipeshë ose obezë, zbuloi raporti i OBSH-së, duke bërë që trupi i shëndtshëm t’i nxisë qeveritë ta luftojnë promovimin e produkteve ushqimore të pashëndetshme tek të rinjtë dhe ta kufizojë “përhapjen e lojërave të ulura në internet”.

Në Greqi, mbi 40 për qind e fëmijëve janë me mbipeshë dhe gati një në pesë janë obezë – ndër normat më të larta në Evropë.

Por për dekadën e fundit, një organizatë bamirëse ka ofruar ushqime falas dhe të shëndetshme në të gjithë shkollat ​​​​më të paprivilegjuara të vendit në një përpjekje për të luftuar pasigurinë ushqimore dhe obezitetin.

Programi, i quajtur DIATROFI (“ushqyerja” në greqisht), u nis në vazhdën e krizës së borxhit sovran të vendit dhe recesionit, kur mësuesit filluan të shihnin nxënësit duke u rënë të fikët sepse vinin në shkollë me stomakun bosh.

Deri më sot, iniciativa në fjalë ka sjellë mbi 17 milionë vakte falas për rreth 120,000 nxënës në 800 shkolla në të gjithë vendin dhe është cituar nga OBSH si një mënyrë shembullore për të inkurajuar zgjedhje të shëndetshme ushqimore që në fillim të jetës.

Mëngjeset e bollshme, të krijuara me kontributin e nutricionistëve, shpërndahen deri në orën 9 të mëngjesit dhe përfshijnë një sanduiç ose produkte të tjera të pjekura të shëndetshme, fruta të freskëta sezonale dhe qumësht të bardhë ose kos me mjaltë.

Ushqimi u ofrohet falas të gjithë nxënësve në shkollat pjesëmarrëse, pavarësisht nga formimi i tyre socio-ekonomik, për të parandaluar stigmatizimin dhe bullizmin.

Programi gjithashtu ofron materiale edukative, libra, lojëra dhe aktivitete të tjera për nxënësit, prindërit e tyre dhe mësuesit në temën e ushqyerjes së shëndetshme.

Instituti Prolepsis, i cili udhëheqë me skemën në fjalë, thotë se arrin mesatarisht çdo vit një reduktim prej 40 për qind në normat e obezitetit tek fëmijët dhe një të tretën e uljes së niveleve të mbipeshës në shkollat që kujdeset.

Me fjalë të tjera, gati gjysma e fëmijëve që e nisin vitin shkollor si obezë, nuk i përkasin më asaj kategorie me të ardhur pushimet verore.

Ata zakonisht mbeten me mbipeshë, por rreth 8.5 për qind që ishin obezë, dobësohen deri në pikën e arritjes së një peshe normale.

“Është një efekt i madh,” tha për Euroneës Next, Athena Linos, presidente e Institutit Prolepsis.

“Edhepse nga sa dimë, shumë nga fëmijët, kur kthehen pas pushimeve të verës, mund të kenë shtuar peshë”, vuri në dukje ajo.

Ajo tha se ka ende vend për përmirësim kur bëhet fjalë për kontrollin e ushqimeve të tjera që mund të hyjnë në shkollat greke, si pijet joalkoolike me përmbajtje të lartë sheqeri, si dhe kufizimin e reklamave televizive për ushqimet e pashëndetshme, veçanërisht gjatë transmetimeve të programeve që synojnë fëmijët./Euronews