Rreziqet e projektit ‘Kosova e Re’ sipas Sekretariatit të Energjisë
Organizata Ndërkombëtare e Komunitetit të Energjisë ka lëshuar opinionin preliminar mbi kontratën e Qeverisë së Kosovës me ‘Contour Global’ për ndërtimin e termocentralit të tretë në Kosovë.
Ky opinonin erdhi me kërkesën e pjesëmarrësve në konferencën “Java e Zhvillimit të Qëndrueshëm të Kosovës” të mbajtur në Prishtinë në fillim të qershorit 2018.
Sipas njoftimit të Sekretariatit të Energjisë në pikëpamjen paraprake, marrëveshja e blerjes së energjisë për Kosovën e Re parashikon një shpërndarje të rreziqeve që zakonisht lidhen me operimin e një termocentrali tërësisht në favor të “Contour Global”.
Sipas njoftimit të Sekretariatit, “Contour Global” është i mbrojtur nga rreziqet komerciale siç janë: rreziku i prodhimit (duke përfshirë investimet dhe kostot variabile), rreziku i tregut (rreziku i kërkesës së përdoruesve të fundit dhe luhatjet e çmimeve), rreziku operacional (rreziku i çekuilibrit dhe planifikimi), rreziqet rregullatore dhe tatimore të tarifave të sistemit dhe tarifave dhe taksave të tjera, duke përfshirë kostot e ardhshme të karbonit), rreziku i kredisë (rreziku i margjinës), etj.
“Kushtet e njëpasnjëshme si ato të ofruara sipas marrëveshjeve të blerjes së energjisë nuk mund të ishin arritur në rrethana të tregut. Në vend të kësaj, rreziqet përballohen nga qeveria e Kosovës * nëpërmjet kompanisë publike – dhe përfundimisht përkthehen në kostot për furnizuesit dhe klientët ose subvencionet direkte dhe të vazhdueshme nga Qeveria – ndërsa ContourGlobal gëzon një fitim të garantuar dhe pa rrezik. Sekretariati është gjithashtu i shqetësuar se marrëveshjet kontraktuale do të zvogëlojnë më tej kapacitetet e Kosovës për pjesëmarrje në tregun rajonal, duke përfshirë bashkimin e planifikuar të tregut me Shqipërinë.”, thuhet në njoftim.
Ky Sekretariat pati kritika edhe lidhur me mos njoftimin e Komisionit të Ndihmës Shtetërore të Kosovës para nënshkrimit të marrëveshjes.
Është e rëndësishme të theksohet se vlerësimi paraprak i Sekretariatit nuk do të thotë domosdoshmërisht se përparësitë e identifikuara si ndihma shtetërore nuk mund të konsideroheshin të pajtueshme me objektivat e Traktatit të Komunitetit të Energjisë. Kjo megjithatë do të kërkonte një vlerësim dhe miratim të thellë nga Komisioni i Ndihmës Shtetërore të Kosovës * para nënshkrimit të marrëveshjes së blerjes së energjisë, potencialisht në bashkëpunim me Sekretariatin. Sidoqoftë, për aq sa dimë, marrëveshjet nuk janë njoftuar asnjëherë në atë Komision, i cili në vetvete është në kundërshtim me ligjin për Komunitetin e Energjisë dhe Kosovën”, thuhet në opinion.
Ata kanë njoftuar se Sekretariati do të vazhdojë diskutimet mbi kornizën kontraktuale që zbatohen në projektin “Kosova e Re” me autoritetet e Kosovës.
