Partia e Ali Ahmetit kërkon ‘konsensus’ për presidentin pas Ivanovit
Partia shqiptare që është partnere në qeverinë e Maqedonisë, BDI, ka riparashtruar kërkesën e saj për një konsensus ndërpartiak për zgjedhjen e një presidenti të ri në pranverë.
Ashtu siç bëri pesë vjet më parë në zgjedhjet e fundit presidenciale, partia shqiptare në qeverinë e Maqedonisë thotë se do të përpiqet të bindë partnerin e saj të lartë në qeveri, dhe ndoshta edhe në opozitë, që të miratojë një kandidat të përbashkët presidencial pranverën e ardhshme.
Bashkimi Demokratik për Integrim, BDI, thotë se kjo do të siguronte që presidenti i ardhshëm të pranohet nga të gjitha grupet etnike dhe sidomos nga shqiptarët që përbëjnë rreth një të katërtën e popullsisë së vendit.
Ndërsa disa kandidatë të mundshëm tashmë janë spekuluar dhe burime të partisë kanë filluar bisedat informale mbi këtë çështje, zyrtarisht, partitë kyçe thonë se është shumë herët për të marrë vendime konkrete.
Partneri i lartë i BDI-së, Bashkimi Social Demokrat, LDSM, nuk e ka refuzuar idenë e BDI-së, por tha se do ta diskutojë këtë vetëm kur të vijë koha e duhur, ndoshta në janar.
“Sapo BDI të dalë zyrtarisht me propozimin e saj, ne do ta marrim në konsideratë dhe do të vendosim për të,” tha për BIRN zëdhënësi i Social Demokratëve Kostadin Kostadinov.
“Edhe pse ne po presim zgjedhjet presidenciale (që do të mbahen në mars dhe prill), nuk kemi nisur ende debatin tonë të brendshëm, pasi jemi akoma më të fokusuar në çështje të tjera të ngutshme, siç është zbatimi i reformave të kërkuara nga BE-ja dhe marrëveshja e emrit me Greqinë.”
Partia kryesore e opozitës VMRO DPMNE nuk e ka komentuar ende idenë. Në mënyrë jo zyrtare, një anëtar i lartë i partisë dhe deputet tha për BIRN të hënën se partia ndoshta do të zgjedhë kandidatin e saj presidencial.
“Ne kemi në plan ta zbulojmë kandidaturën tonë presidenciale në janar, ose deri në fund të atij muaji. Deri më tani, nuk kemi pasur ndonjë debat serioz për këtë,” tha burimi, duke hedhur poshtë thashethemet se partia mund të kandidojë ish-ministrin e financave, Trajko Slavevski, ose profesoreshën e universitetit Gordana Siljanovska.
Kandidati nuk është e thënë të jetë shqiptar
Ndërsa shqiptarët përbëjnë rreth një të katërtën e 2.1 milionë banorëve që është popullsia e vendit, partitë e tyre kanë luajtur gjithmonë një rol të rëndësishëm në vendosjen se kush fiton garën presidenciale në Maqedoni, edhe pse asnjë shqiptar etnik nuk është zgjedhur kurrë president.
Por BDI ka thënë se një kandidat konsensual për zgjedhjet e pranverës së ardhshme nuk do të duhej të ishte domosdoshmërish shqiptar etnik.
Lideri i BDI-së Ali Ahmeti kohët e fundit tha për TV 21 se ish-ministri i jashtëm dhe tani profesor i universitetit Denko Maleski mund të ishin “kandidati më i mirë deri tani”.
“Nuk kemi diskutuar ende emra, por mendoj se Maleski është një profesor i respektueshëm, një që i plotëson të gjitha standardet. Ai është kandidati më i mirë deri më tani, por ne ende duhet të flasim për këtë me të gjitha partitë politike,” tha Ahmeti më 28 nëntor.
Profesori i shkencave politike tha për mediat të enjten e kaluar se ai nuk ishte kontaktuar ende nga ndonjë parti politike lidhur me kandidaturën e tij të mundshme. Megjithatë, ai e vlerësoi idenë e BDI-së.
“Kjo ide në thelb është e mirë, pasi bashkon. Në një shoqëri të ndarë si e jona, çdo ide që bashkon është një ide e mirë,” tha Maleski për portalin e lajmeve Journal.
Por ai shtoi se ideja “fillimisht duhet të testohet. Ne duhet të shohim se si ajo mund të realizohet dhe kush do ta mbështesë atë. Sistemi ynë i zgjedhjes së presidentëve është i famshëm – palët luajnë një rol kyç. Ne duhet të shohim nëse partitë e tjera politike do ta mbështesin këtë ide.”
Ndërkohë, si Ahmeti ashtu edhe kryeministri dhe lideri i Social Demokratëve Zoran Zaev kanë hedhur poshtë spekulimet se ata mund ta shohin veten në atë post.
Ndryshe nga Ahmeti, ish-kandidati presidencial Imer Selmani – një kandidat presidencial shqiptar etnik, i cili fitoi një numër të konsiderueshëm votash në Maqedoni në vitin 2009 – mendon se është koha që një shqiptar të bëhet kreu i shtetit.
“Shqiptarët deri më tani kanë votuar për të gjithë presidentët. Është koha të mendojmë për një kandidat konsensual shqiptar i cili do të miratohet nga maqedonasit dhe nga të gjithë të tjerët,” tha Selmani të dielën.
Ideja e vjetër fiton vrull të ri
Kritikët e thirrjes për një president konsensusi druhen se kjo do të heqë elementin e konkurrencës nga zgjedhjet dhe do të çimentojnë më tej rolin mbizotërues të partive politike në shoqëri.
Megjithatë, ideja nuk është aspak e re. BDI, e cila atëherë ishte pjesë e qeverisë së koalicionit të drejtuar nga VMRO DPMNE, e filloi idenë për një president konsensual për herë të parë në vitin 2014.
Partia fillimisht kërkoi një ndryshim më radikal, sipas të cilit presidenti do të zgjidhej nga parlamenti dhe jo me zgjedhje të drejtpërdrejta.
Ajo u tërhoq shpejt nga kjo ide, duke e zëvendësuar atë me një kërkesë për një marrëveshje parazgjedhore mbi një kandidat të përbashkët.
Kur nuk arriti të merrte një përgjigje pozitive nga VMRO DPMNE apo opozita e atëhershme, Social Demokratët, partia refuzoi të mbështeste këdo në garën presidenciale të ardhshme, duke e përdorur fushatën për të promovuar konceptin e saj midis mbështetësve të saj.
Si rezultat, BDI kurrë nuk e ka njohur zyrtarisht legjitimitetin e presidentit aktual Gjorge Ivanov, i cili fitoi një mandat të dytë si president si kandidat i VMRO DPMNE. BDI këmbënguli se ai nuk përfaqësonte shqiptarët e vendit.
Redaktori i portalit të lajmeve Plus Info Branko Geroski thotë se ndërsa ideja e një presidenti konsensual, siç është Maleski, “meriton duartrokitje”, pasi ai është një person me integritet, ideja mund të shkatërrohet nga fakti se shumë politikanë të tjerë me merita më të vogla do të garonin për postin.
“Çështja e vërtetë është nëse Maqedonia është gati, me një shkallë të fortë miratimi politik, të mbështesë një personalitet të fortë, një liberal individual dhe të gjallë, rreth të cilit partitë politike do të arrinin të krijonin një konsensus,” tha ai në një artikull të botuar nga Plus Info.
